حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و امنیت بینالملل وزارت امور خارجه در مطلبی در رابطه با نشست سازمان همکاری اسلامی اظهار داشت: برجستگی سیاسی مهم سیزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اسلامی در استانبول اختلاف چهار کشور مهم منطقه یعنی عربستان و ایران از یک طرف و مصر و ترکیه از جانب دیگر بود.
وی افزود: با وجود بیان سازنده رئیسجمهور مبنی بر آنکه ایران مشکل عربستان نیست و عربستان مشکل ایران نیست بلکه مشکل تعصب، افراطیگری و تروریسم است، عربستان تا لحظه آخر بر طبل اختلاف و تفرقه کوبید.
بعیدینژاد با بیان اینکه برخلاف اختلافات ایران و عربستان که ماهیت منطقهای دارد، اختلاف ترکیه و مصر ماهیتی عمدتا دوجانبه دارد، ادامه داد: بعد از آنکه السیسی به قدرت رسید اردوغان این روند را کودتای رسمی علیه مرسی رئیس منتخب مصر اعلام کرد. بدنبال این موضعگیری رابطه 2 کشور بسیار تیره شد.
مدیرکل سیاسی و امنیت بینالملل وزارت امور خارجه تصریح کرد: برنامه حضور پادشاه عربستان در ترکیه بگونهای تنظیم شده بود که وی بعد از دیدار از قاهره و جلب توافق مصر، برای میانجیگری بین مصر و آنکارا در دیداری پنج روزه به ترکیه سفر کند. اما هیچ شواهدی که نشان دهد میانجیگری پادشاه عربستان برای بهبود روابط 2 کشور مقرون به موفقیت بوده، دیده نشده است بلکه بر عکس شواهد نشان میدهد که روابط خصمانه دو طرف کماکان ادامه دارد.
بعیدینژاد با اشاره به اینکه در این حال عربستان با سوءاستفاده از حوادث حمله به سفارت این کشور در تهران، با جمع کردن تمام قوای سیاسی و اقتصادی خود، اصرار کرد که بندهایی را که پیش از این اجلاس اضطراری وزیران خارجه کشورهای اسلامی برای تقبیح حمله به سفارت و دخالت ایران در کشورهای منطقه تصویب کرده بود به تایید این اجلاس هم برسد، عنوان کرد: با مخالفت ایران و عدم حمایت برخی دیگر از اعضای اجلاس نتوانست در خصوص تصویب این بندها به اجماع برسد ولی با فشار سعودی و همپیمانانش بدون اجماع بندها وارد اعلامیه نهایی شد.
وی با بیان اینکه در خصوص بحث حزبالله نیز باوجود آنکه عربستان اصرار داشت که مانند مصوبه اخیر اتحادیه عرب، اینجا نیز حزبالله بهعنوان گروه تروریستی شناسایی شود، اظهار داشت: با توجه به مخالفتهای اعضا با این موضع، اجلاس نهایتا تنها به محکومیت برخی اقدامات تروریستی حزبالله بسنده کرد. این موضعگیری نیز البته بهدلیل مخالفتهای ایران، لبنان و عدم همراهی سه کشور دیگر با اجماع کشورها روبهرو نشد.
مدیرکل سیاسی و امنیت بینالملل وزارت امور خارجه ادامه داد: در جلسه اختتامیه اردوغان برای عدم انجام هرگونه بحث در مورد این بندها، چهار سند اصلی اجلاس پیرامون اعلامیه فلسطین، برنامه 10 ساله سازمان، بیانیه کلی استانبول و بیانیه تصمیمات نهایی اجلاس، را بدون قرائت محتوای هیچیک یک از آنها با سرعت تمام به تصویب رسانید.
بعیدینژاد با خاطرنشان کرد: یکی از ضعیفترین نمونههای عملکرد دبیرخانه و ریاست اجلاس در بخش نهایی اجلاس، برگزاری بحثی مربوط به جلب کمکهای داوطلبانه اعضا بود که قبلا در برنامه کار اجلاس هم قرار داده شده بود.
وی با ابیان اینکه در این بخش دبیرکل سازمان ابتدا با اشاره به مشکلات مالی سازمان درخواست کرد که کشورهای عضو علاوه بر پرداخت سهمیههای خود با حمایتهای مالی داوطلبانه نیز سازمان را در انجام ماموریتهای خود یاری کنند، عنوان کرد: رئیسجمهور ترکیه نیز اضافه کرد از میان 57 کشور عضو سازمان فقط 20 کشور سهمیههای خود را به موقع میپردازند و رئیس کنفرانس و دبیر خانه پیشنهاد میکنند که در همین جلسه کشورهای عضو ضمن اعلام تعهد به پرداخت سهمیههای خود، بطور داوطلبانه مبالغی را نیز بهعنوان کمک به سازمان اعلام کنند.
مدیرکل سیاسی و امنیت بینالملل وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه اردوغان اعلام کرد که وی بهعنوان اولین داوطلب، یک میلیون دلار به دبیرخانه سازمان و یک میلیون دلار به برخی از سازمانهای تخصصی سازمان اختصاص میدهد، تصریح کرد: اما با وجود درخواستهای مکرر دبیرکل و ریاست کنفرانس هیچ کشوری داوطلب کمک نشد و برای شکست این سکوت منفی فقط عربستان اعلام کرد که بةعنوان میزبان دبیرخانه سازمان، خود بهطور جداگانه برای تعیین میزان و نوع کمک با دبیرخانه تماس خواهد گرفت.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اجلاس در هالهای از سکوت که بهنوعی به معنای فقدان اشتیاق اعضا به مشارکت در برنامههای دبیرخانه سازمان بود پایان یافت.