«باراک اوباما»، رئیسجمهور آمریکا بامداد شنبه در یک کنفرانس خبری در حاشیه نشست امنیت هستهای واشنگتن در واکنش به گزارشهای پیشین مبنی بر احتمال اعطای دسترسی محدود به ایران برای استفاده از دلار در مبادلات خارجی، ایران را به استفاده از سایر ارزها به جای دلار دعوت کرد.
یک خبرنگار از اوباما پرسید: «سه هفته پیش رهبر عالیقدر ایران شکایت کرد که کشورش از زمان توافق هستهای موفق به جذب معاملات خارجی واقعی نشده است. و 9 شرکت آمریکایی میگویند که انجام تجارت با ایران بدون رجوع به نظام مالی آمریکا با توجه به سلطه دلار بر مبادلات تجاری بسیار دشوار و در برخی مواقع غیرممکن است. آیا شما مجاز کردن چنین مبادلاتی را در دست بررسی دارید؛ و اگر پاسخ مثبت است آیا این خیانت به ضمانتهای قبلی شما نیست مبنی بر اینکه اکثر تحریمهای آمریکا پابرجا خواهند ماند؟»
اوباما به این سوال اینطور پاسخ داد: «این رویکردی نیست که ما در واقع دنبال میکنیم. بگذارید، یک حرف کلی بگویم؛ تا وقتی که ایران، به تعهدات خودش عمل کند، ما فکر میکنیم که برای جامعه بینالملل هم مهم است که تعهدات خودش را عملی کند. آنها (ایرانیها) در واقع بر اساس توضیحات صبح امروز آژانس به 1+5 گامهای مشخصشده برای اجرای برجام را رعایت کردهاند. و در نتیجه، تحریمهای مرتبط با برنامه هستهای آنها، کاهش یافته است. بخشی از چالشی که آنها با آن مواجه هستند این است که شرکتها خیلی وقت است که در آنجا تجارت نکردهاند و در نتیجه لازم است که خودشان را با دورنماهای پابرجا ماندن این توافق، وفق دهند.»
اوباما اضافه کرد: «یکی از کارهایی که لو (وزیر خزانهداری آمریکا) و همتایان او داخل گروه 1+5 و جاهای دیگر انجام خواهند داد روشن کردن این برای بنگاههای تجاری است که چه نوع معاملاتی در واقع مجاز هستند؛ برای شرکتها و ادارههای حقوقیشان زمان خواهد برد تا طی چند ماه آینده اطمینان پیدا کنند که در صورت تجارت با ایران برایشان خطر مسئولیت وجود نخواهد داشت. بنابراین ما برای حل برخی از نگرانیهایی که ایران ابراز کرده با آنها همکاری خواهیم کرد.»
رئیس دولت آمریکا، علیرغم این در ادامه گفت: «ضروری نیست که ما رویکردی مبنی بر استفاده آنها (ایرانیها) از مبادلات معادل دلاری اتخاذ کنیم؛ آنها میتوانند از طریق موسسات مالی اروپایی هم کارشان را پیش ببرند. اما برای شروع به جریان افتادن معاملات، لازم است به طور ادامهدار به شرکتهای تجاری توضیحات لازم ارائه شود.»
رئیسجمهور آمریکا سپس گفت: «نکته دیگری که من میگویم و آن هم مهم است، رفتار خود ایران برای اطمینانآفرینی از امن بودن این کشور جهت انجام تجارت است. در توافقی مانند این، اولویت اول من... نگرانی اول من... این بود مطمئن شوم که ما برنامه هستهای آنها را متوقف کنیم و اینکه مواد (هستهای) که آن موقع داشتند و به آنها زمان گریز کوتاه میداد، انتقال داده شوند. این اتفاق افتاده است. و من همیشه گفتهام که نمیتوانم قول بدهم که ایران از فرصت فراهم شده در این رهگذر برای ورود مجدد به جامعه بینالملل استفاده کند. ایران تا کنون متن توافق را رعایت کرده است، اما روح توافق، مستلزم این است که ایران به جامعه جهانی و شرکتها سیگنالهایی بفرستد مبنی بر اینکه اقدام به انجام طیفی از اقدامات تحریکآمیزی که شرکتها را هراسان میکند، نخواهد کرد.»
اوباما در ادامه گفت: «وقتی آنها موشک بالیستیک با شعارهایی برای نابودی اسرائیل شلیک میکنند، این شرکتها را مشوش میکند. برخی خطرهای ژئوپولتیک وجود دارند که وقتی آنها (شرکتها) میبینند این اتفاق دارد میافتد، تشدید میشوند. اگر ایران به ارسال موشک به حزبالله ادامه بدهد، این کار شرکتها را مضطرب میکند.»
رئیسجمهور آمریکا اضافه کرد: «بنابراین، بخشی از آنچه من امیدوارم اتفاق بیفتد... ما مسئولیت داریم که درباره قواعد حاکم توضیحات ارائه کنیم تا مردم ایران در واقع بتوانند از بهبود وضعیت اقتصادی بهرهمند شوند؛ اما ایران باید آن چیزی که هر کشور دیگری در دنیا میفهمد را درک کند و ان اینکه شرکتها میخواهند جایی بروند که احساس امنیت بکنند، جایی که شاهد مناقشات گسترده نباشند، جایی که بتوانند مطمئن باشند مبادلات طبق روال معمول انجام میشوند؛ و این هم سازگاریای است که ایران باید آن را انجام دهد.»
اوباما اضافه کرد: «و صادقانه بگویم، من فکر میکنم که داخل ایران هم دیدگاههای متفاوتی وجود دارد، به همان طریقی که در اینجا در آمریکا تندورهایی وجود دارند که حتی بعد از اینکه ما گواه میدهیم که این توافق اثربخش است، حتی بعد از اینکه تیمهای اطلاعاتی ما، تیمهای اطلاعاتی اسرائیل میگویند که این توافق معادلات بازی را تغییر داده، هنوز هم با اصل توافق مخالف هستند. تندروهایی داخل ایران هستند که نمیخواهند ببینند که ایران به روی جامعه گستردهتر بینالمللی گشوده میشود و دارند کارهایی انجام میدهند که توافق را احتمالاً تخریب کنند. و بنابراین ما میخواهیم اطمینان حاصل کنیم که آن دسته از نیروهایی که به دنبال منافع توافق هستند، در طول زمان، این منافع را احساس کنند.»