روز 17 مارس سال 2016 میلادی مقارن با بیست و هفتم آخرین ماه سال 1394 شمسی، مرگ به سراغ کسی آمد که نام او برای ایرانیان آشنا با پرونده هستهای ایران کاملا شناخته شده است.
«مئیر داگان»، کسی که از سال 2002 تا 2010 میلادی ریاست موساد، سازمان امنیت خارجی رژیم صهیونیستی را برعهده داشت روز گذشته در سن 71 سالگی جان باخت.
داگان در سال 1945 یعنی آخرین سال جنگ دوم جهانی متولد شد. وی از پدر و مادری لهستانی بهدنیا آمد که از بیم حملات آلمان نازی به اتحاد جماهیر شوروی گریخته بودند. پدربزرگ او را نازیها کشته بودند و عکسی از سربازان آلمانی پیش از شلیک به او منتشر شده بود. داگان در دورانی که ریاست موساد را بر عهده داشت، این عکس را بر دیوار اتاقش آویخته بود.
پدر و مادر داگان در سال 1950 به اسرائیل سوگند وفاداری یاد کردند و ملیت اسرائیلی دریافت کردند. داگان در سن 18 سالگی وارد نیروهای مسلح رژیم صهیونیستی شد و قصد داشت وارد نیروهای ویژه «سایرت متخل» شود اما سرانجام یک چترباز از آب درآمد. وی در جنگ 6 روزه اعراب و اسرائیل نیز حضور داشت و در گروهی عضویت داشت که مسئولیت سرکوب خشونتها در اراضی فلسطینی بر عهده آن گذاشته شده بود. در جنگ یوم کیپور هم داگان در نقش یک افسر در جبهه صحرای سینا ظاهر شد. در سال 1982 و در جنگ لبنان هم مئیر داگان فرماندهی گردانی را بر عهده داشت که مسئولیت ورود به شهر بیروت به آن سپرده شده بود. داگان در سال 1995، با درجه سرلشکری از ارتش اسرائیل بازنشته شد.
پس از بازنشستگی، داگان در سمت مشاور مبارزه با تروریسم بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم اشغالگر قدس ظاهر شد. در دوران نخست وزیری آریل شارون هم، داگان «گیاهخوار»، بدوا سمت مشاور امنیت ملی را داشت و سپس در اوت 2002 از سوی شارون به عنوان رئیس موساد منصوب شد و جای «افرایم هالوی» را گرفت. او تا تاریخ 1 ژانویه 2011 در این سمت باقی بود تا در این روز «تامیر پاردو» جای او را بگیرد.
* ترور دانشمندان هستهای ایران
موساد متهم ردیف اول ترور دانشمندان هستهای جمهوری اسلامی ایران است. مسعود علیمحمدی، مجید شهریاری، داریوش رضایینژاد و مصطفی احمدی روشن به ترتیب در این تاریخها به شهادت رسیدند:
12 ژانویه 2010
29 نوامبر 2010
23 جولای 2011
11 ژانویه 2012
تاریخ شهادت مسعود علیمحمدی و مجید شهریاری، بهطور دقیق در دوران ریاست داگان بر موساد قرار میگیرد. نکته جالب آن است که شهید شهریاری دقیقا در همان روزی به شهادت رسیده که انتصاب تامیر پاردو به جای داگان (از ابتدای ژانویه بعد) اعلام شد. در همین روز ترور دکتر فریدون عباسی ناکام ماند.
دو ترور بعدی در دوران ریاست داگان بر موساد صورت نگرفته اما بدیهی است که طرح ترور دانشمندان هستهای ایران ارثیه دوران داگان برای موساد است که پس از او نیز ادامه یافته است.
در ژوئیه 2010، حادثه دیگری رخ داد که کشف و شناسایی ویروس استاکسنت بود. در خصوص انتشار استاکسنت هم متهم ردیف اول، موساد داگان بود.
به این ترتیب نام مئیر داگان همواره با اخلال و خرابکاری در برنامه هستهای ایران گره خورده است. بدون شک داگان تصویب کننده طرح ترور دانشمندان هستهای ایران و تصویب کننده اخلال نرمافزاری در برنامه هستهای ایران بوده است.
* مخالفت با حمله پیشدستانه به ایران
داگان حتی پس از پایان دوران ریاستش بر موساد همواره با حمله پیشدستانه نظامی رژیم صهیونیستی به تاسیسات هستهای ایران مخالف بود.
در سال 2012 وی در مصاحبهای با شبکه خبری سیبیاس شرکت کرد که مواضعش در این خصوص را بهصورت شفاف بیان میداشت. وی در این مصاحبه تصریح کرد که پیش از بررسی تمام رویکردهای پیشرو، حمله نظامی به ایران ایده درستی نیست.
وی در این مصاحبه تاکید کرد که حکومت ایران، حکومتی عقلگراست هرچند که شاید این عقلگرایی با عقلگرایی از نوع غربی متفاوت باشد.
او معتقد بود ایران در پروژه هستهای خود بسیار با احتیاط قدم برمیدارد و عجله نمیکند و حمله نظامی به برنامه هستهای را بیملاحظهگی و بیمسئولیتی میدانست. داگان به صراحت میگفت که اگر قرار باشد کسی به ایران حمله نظامی کند، او ترجیح میدهد که آمریکا این تهاجم را انجام دهد.
داگان معتقد بود که اگرچه اسرائیل میتواند آغازگر نبرد نظامی با ایران باشد اما پایاندهنده آن نخواهد بود، بلکه این حمله نظامی به جنگی منطقهای دامن خواهد زد. او معتقد بود که باران موشکهای ایران بر سر شهرهای اسرائیل و پاسخ حزبالله لبنان به این حمله، اسرائیل را در شرایط بغرنج قرار داده و زندگی روزمره را در تلآویو مختل خواهد کرد.
یکی از ادعاهای جالب و عجیب داگان این بود که در ایران 4 سایت هستهای وجود ندارد بلکه تعداد آنها به دهها مورد میرسد. به باور داگان، حمله نظامی تنها میتوانست برنامه نظامی ایران را دچار تاخیر کند اما آن را متوقف نمیکرد.
داگان معتقد بود که راه تقابل با ایران حمایت از گروههای مخالف نظام در داخل ایران است. اسناد نشان میدهند که وی در سال 2007 به آمریکاییها توصیه کرده بود که کار بیشتری برای تغییر نظام جمهوری اسلامی ایران انجام دهند. 2007 همان سالی است که داگان به واشنگتن سفر کرد تا آمریکا را در جریان تصمیم اسرائیل برای حمله نظامی به تاسیسات هستهای سوریه قرار دهد.
در مصاحبه سال 2012، داگان وقتی با این سوال مواجه شد که آیا اسرائیل برای تشویق این گروهها کاری کرده است یا نه؟ ترجیح داد که به سوال پاسخ ندهد. نباید فراموش کرد که داگان در زمان فتنه 88، رئیس موساد بوده است.
* داگان و برجام
در شرایطی که بنیامین نتانیاهو، دستکم در ظاهر منتقد روند مذاکرات هستهای 1+5 با ایران بود، داگان از این روند حمایت میکرد، از نتانیاهو انتقاد میکرد و نگران روابط اسرائیل با ایالات متحده بود.
وی حتی در سال 2015 در تظاهرات بر ضد نتانیاهو شرکت کرد و ابراز داشت که نگران دشمنان اسرائیل نیست بلکه نگران شیوه اداره این رژیم است.
وقتی «فرید زکریا»، مجری مشهور سیانان و نظریهپرداز نورئالیسم تهاجمی پس از حصول برجام با «ران درمر»، سفیر رژیم صهیونیستی در واشنگتن گفتوگو میکرد، در برابر سخنان ضدبرجامی او به صراحت به او گفت که «مئیر داگان»، رئیس سابق موساد از این توافق حمایت میکند! درمر پاسخ داد که در یک سیستم دموکراتیک نمیتوان مانع اختلاف نظر شد!
بر این اساس، مئیر داگان یکی از حامیان برجام بهشمار میرفت، از این منظر که بهزعم او برجام بدون آنکه هزینههای نبرد با ایران را به اسرائیل تحمیل کند، توانسته است راه دستیابی ایران به بمب اتمی را سد کند.
داگان پس از شرکت در جنگهای شش روزه و یوم کیپور، کسب مقامات متعدد در ارتش صهیونیستی و رسیدن به درجه سرلشکری، ریاست بر موساد، ترور دانشمندان هستهای ایران و حمله سایبری به تاسیسات هستهای این کشور، انتقادات شدید از نتانیاهو و حمایت از روند منجر به توافق هستهای با ایران، سرانجام بر اثر ابتلا به سرطان کبد از دنیا رفت.