زمانی که 10 تفنگدار آمریکایی ماه ژانویه (دی) وارد آبهای ایران شدند، حادثه ای بین المللی را شکل دادند و فورا سوال هایی مطرح شد مبنی بر اینکه با توجه به دقت ناوبری پیشرفته این مسئله چگونه اتفاق افتاده است. تحقیقات داخلی نیروی دریایی برخی مسائل را روشن کرد.
ماه ژانویه، زمانی که توافقنامه هسته ای ایران همچنان بلاتکلیف بود، دو قایق توپدار کوچک نیروی دریایی ارتش آمریکا وارد آبهای ایران در خلیج فارس شدند. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران نیروهای آمریکایی مستقر در این دو قایق را بازداشت کرد و وضع به وجود آمده باعث شد واشینگتن و تهران در هر دو در یک موقعیت حساس دیپلماتیک قرار بگیرند.
در همین حال وزارت دفاع آمریکا ایراد فنی ( در ناوبری ) را علت این حادثه اعلام کرد اما پس از آزادی تفنگداران دریایی آمریکا مشخص شد این قایق ها عملیاتی ( آماده عملیات ) بودند و به این ترتیب این مسئله با تردیدهایی روبرو شد.
تحقیقات داخلی نیروی دریایی آمریکا نشان داد ترکیبی از مسائل فنی، فقدان توانایی در برقراری ارتباط و فقدان آموزش مناسب ناوبری عامل این بد بیاری و دردسر بوده است.
مقامات آشنا به تحقیقات در این باره که خواستند نامشان فاش نشود در مصاحبه با نشریه فارن پالیسی توضیح دادند که این تفنگداران بازداشت شده آمریکایی عجله داشتند و به عنوان بخشی از یک عملیات تلاش می کردند ظرف مدت زمان تعیین شده 24 ساعته خودشان را از طریق دریا از کویت به بحرین برسانند.
یکی از دو قایقی که برای این ماموریت استفاده شده بود وضع مناسبی نداشت و نیازمند تعمیرات اساسی بود.
مسئولان تحقیق در این باره مدعی هستند این نیروهای آمریکایی زمانی که بازداشت شدند در تلاش برای تعمیر موتور قایقی بودند که از ابتدا وضع مناسبی نداشت.
مسافت این سفر نیز در این حادثه نقش داشت. این سفر که 240 میل دریایی بود، طولانی تر از آن مسافتی که این نیروهای آمریکایی برای آن آموزش دیده بودند. این مسافت همچنین نیازمند سوخت گیری در میانه راه بود و آنها می بایست پیش از تاریک شدن هوا به نقطه مورد نظر برای این کار می رسیدند. این نیروهای آمریکایی برای سوخت گیری قایق ها در شب آموزش ندیده بودند. مشکل دیگر اینکه این نیروهای آمریکایی از خط ارتباطی مستقیم با قایق سوخت رسان برخوردار نبودند.
این قایق ها به تجهیزات ناوبری جی پی اس مجهز بودند؛ اما تحقیقات انجام شده نشان داد نرم افزار نقشه که در اختیارشان بود جزیره فارسی نسبتا کوچک را نشان نمی داد. این قایق ها مجهز به یک دستگاه رادیویی بودند که به طور خودکار هر 30 دقیقه یک بار محل تفنگداران دریایی از سوی یک مرکز عملیات به آنها اعلام می شد اما به دلایلی که در این تحقیقات هنوز مشخص نشده است، افسران در این مرکز عملیات به تفنگداران آمریکایی اطلاع نداده بودند که درحال ورود به آبهای ایران هستند.
یک مقام آمریکایی گفت : ما به دنبال یک سپر بلا برای خودمان نیستیم. هدف از این تحقیقات نه تنها بررسی وضع تفنگداران آمریکایی دخیل در این مسئله بلکه بررسی زنجیره فرماندهی نیز می باشد. مسئولیت پذیری مهم است؛ اما مهم تر از آن درسی است که ما می توانیم از این حادثه بگیریم و اطمینان یابیم که چنین حوادثی دیگر رخ نخواهد داد.
اگرچه آزادی تفنگداران دریایی بازداشت شده آمریکا از طریق مذاکرات بین جان کری و محمد جواد ظریف وزیران امور خارجه آمریکا و ایران با موفقیت انجام شد؛ اما وضع می توانست بدتر از این شود.
بنا به گفته مقامات، هر دو قایق آمریکایی مسلح به مسلسل های کالیبر 50 و همچنین مسلسل بودند. با توجه به اینکه این تفنگداران دریایی درحال تعمیر ایراد موتور یکی از قایق ها پیش از بازداشت شدن بودند، "دیوید نارتکر،" 27ساله ، افسر ارشد آنها، نمی توانست به این قایق های توپدار دستور فرار بدهد. البته انجام دادن چنین کاری مستلزم تیراندازی به طرف قایق گشتی ایرانی و بروز درگیری نظامی مختصر بین دو طرف بود که می توانست خیلی زود به یک حادثه بین المللی تبدیل شود.
