24 دیماه سال 1358، در پی انصراف آقای منتظری از امامت جمعهی تهران، حضرت امام خمینی طی حکمی، سیدالاعلام و حجتالاسلام آقای حاج سید علی خامنهای را که به حُسن سابقه موصوف و در علم و عمل شایسته هستند، به امامت جمعهی تهران منصوب میکنند و توفیق ایشان را در ارشاد و هدایت مردم از خدای متعال طلب میکنند. بدین ترتیب، فصل جدیدی در تاریخ انقلاب رقم میخورد. متن پیام بدین شرح است:
خدمت جناب مستطاب، سیدالاعلام و حجتالاسلام آقای حاج سید علی خامنهای دامت افاضاته
چون حضور جناب مستطاب حجتالاسلام و المسلمین آقای منتظری دامت افضاته در حوزهی مقدسهی قم لازم بود و ایشان انصراف خودشان را از امام جمعهی تهران اعلام نمودند؛ جنابعالی که بحمدالله به حُسن سابقه موصوف و در علم و عمل شایسته هستید، به امامت جمعهی تهران منصوب میباشید.
از خداوند متعال توفیق جنابعالی را در ارشاد و هدایت مردم خواستارم
والسلام علیکم و رحمتالله، روحالله الموسوی الخمینی
25 صفر 1400 برابر با 24 دیماه 58
*بیوگرافی امام جمعهی جدید در روزنامه
روزنامهی جمهوری اسلامی در 25 دیماه، پس از انتشار حکم حضرت امام، نوشتهای با عنوان بیوگرافی حجتاالاسلام خامنهای منتشر میکند که مختصری از سوابق و فعالیتهای ایشان است:
حجتالاسلام خامنهای در سال 1318 در خانوادهی روحانی در مشهد متولد شد. پدر ایشان از فقهای بزرگ میباشد. تحصیلات علوم اسلامی را در مشهد و قم گذراند. وی از مکتب مراجع بزرگ، چون مرحوم آیتالله بروجردی، مرحوم آیتالله میلانی و امام خمینی بهره برده است. فقه و اصول و تفسیر نیز از مهمترین رشتههای تحصیلی ایشان بوده و سالها این سه رشته را در حوزههای قم و مشهد تدریس کرده است.
حجتالاسلام خامنهای از نخستین سالهای تحصیلی خود، امام را از دور میشناخت و از سال 1337 در حوزهی علمیه به استفاده از اندیشههای بلند و پیامبرانهی امام پرداخت. وی از آغاز مبارزات روحانیت به رهبری امام خمینی، سال 1341 وارد صحنهی سیاست که شامل فعالیتهای فرهنگی و سازماندهی گروهی بود، شد.
حجتالسلام خامنهای یکی از معدود افرادی بود که برای وحدت بین حوزه و دانشگاه کوشش میکرد و شخصیت شهید دکتر شریعتی را در حوزهی علمیه شناساند
و از دوستان نزدیک شهید شریعتی بود. وی بارها هدف یورش عوامل مزدور ساواک منحله قرار گرفت و دستگیر شد و به زندان رفت.
حجتالاسلام خامنهای مدتی نیز در بلوجستان در تبعید بهسر برد و چون به وضع بومی آنجا آشنا بود، امام خمینی چندی قبل، ایشان را مأمور حل مشکلات آن منطقه کرد. چند ماه پیش از پیروزی انقلاب، وی با عدهای دیگر از نویسندگان و روشنفکران و روحانیون، کانون نهضت فرهنگ اسلامی را تأسیس کرد که بهخاطر برخورد با انقلاب، آن کانون عملاً متوقف گشت. وی به شعر و ادبیات نوین ایران نیز عمیقاً علاقهمند است و از ادبا به شمار میرود.
همچنین امام خمینی ایشان را مأمور تبلیغات اسلامی و جوابگویی به مشکلات دانشجویان و اقامهی نماز در دانشگاه تهران کردند که هر دوشنبه این جلسه در مسجد دانشگاه تهران تشکیل میشود.
وی از اواسط سال 55 با همکاری همفکران خود، طرح تشکیلاتی را ریخت که اکنون به نام حزب جمهوری اسلامی معروف است. حجتالاسلام خامنهای، در حال حاضر سرپرستی سپاه پاسداران، عضویت شورای انقلاب، معاونت وزارت دفاع و عضویت شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی را عهدهدار است.
از تألیفات ایشان میتوان از «صلح امام حسن»، «آینده در قلمرو اسلام»، «مسلمانان در نهضت آزادی هندوستان»، «ادعانامه علیه تمدن غرب»، «پیشوای صادق»، «گفتاری در باب صبر»، «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن»، «از ژرفای نماز» و «درست فهمیدن اسلام» را نام برد.
*تحویل بار امانت به اهلش
سرانجام جمعه، 28 دیماه فرا میرسد و اولین نمازجمعه به امامت آیتالله خامنهای برگزار میشود. در ابتدای نماز، آقای منتظری سخنانی را در باب اهمیت نمازجمعه بیان میکنند و در نهایت، امام جمعهی جدید را اینگونه معرفی می کنند:
«حال که من نتوانستم در خدمت شما باشم، برادر مجاهد ما حضرت حجتالسلام و المسلمین آقای خامنهای، که هم از لحاظ علمی و هم عملی مورد تأیید امام و همهی دوستان هستند، به امامت نمازجمعه برگزیده شدهاند.
من هم یکی از ارادتمندان به ایشان هستم و اگر من خطیب نیستم، ایشان خطیب هستند و خطابه یکی از ارکان نمازجمعه میباشد.»
الحمدلله که در این مقطع حساس که باید صدای انقلاب به گوش مظلومان و پابرهنگان عالم برسد و مبانی و اهداف انقلاب بیش از پیش تبیین شود، جایگاه امامت جمعهی امالقرای جهان اسلام، یعنی تهران، به اهلش سپرده شد.
و شکر بیحساب که این اتفاق شیرین، در مقیاسی مهمتر تکرار شد و جایگاه زعامت مسلمین و حاکمیت تنها حکومت اسلامی به اهلش رسید.
الله اعلم حیث یجعل رسالته...
*برای حفظ وحدت، خامنهای خوش آمد
سالی که سپری شده، سالی است پر از اتفاقات گوناگون:
شهادت آیتالله مطهری به دست گروهک فرقان.
ایجاد اختلاف و فاصله میان ارتش و انقلاب توسط عدهای.
واقعهی 13 آبان و تسخیر لانهی جاسوسی و به تبع آن استعفای دولت بازرگان.
تشتت آرا و نظرات در مورد گروگانها در میان بعضی مسئولین و مردم.
رد صلاحیت مسعود رجوی در انتخابات رئیس جمهوری و فعالیتهای تخریبی مدافعان وی بهخاطر این اتفاق.
همهپرسی قانون اساسی در آبانماه.
بازگشت حضرت امام از قم به تهران.
انتخابات پیش روی ریاست جمهوری و تضاد آرای گروههای مختلف.
و...
در این اوضاع، تریبون نماز جمعه بیش از همه، نیازمند کسی است که مطیع و عامل به فرمان امام باشد و کلام و عملش، در راستای کاهش تنشها و ایجاد آرامش سیاسی برای پیشبرد اهداف انقلاب باشد. و مردم خوب میدانند که آیتالله خامنهای چنین کسی است.
ایشان پشت بلندگو میروند، شعارها شروع میشود. ناگهان برای لحظاتی، همه با هم شعار سر میدهند که «برای حفظ وحدت، خامنهای خوش آمد».
*دیدنیها و شنیدنیهای یک نماز ماندگار
در این بخش به بعضی از فرازهای خطبهها اشاره میشود.
سپاس از امام امت:
و آن گاه سپاس از امام این امت، از آن دست معجزهگر، از آن حنجرهاى که غریو الهى را در سراسر آفاق این کشور و در سراسر کشورهایى که مستضعفان جهان در آن زندگى مىکنند، با مَنشى پیامبرانه آن چنان استوار و کوبنده سَر داد که تاریخ نظیرش را جز در بعثتهاى پیامبران به یاد ندارد.
و سپاس از امام امت، از اینکه سخنگوى این جمعیت عظیم را و امام جماعت این جمع را آن کسى قرار داده است که به ضعف و عجز خود معترف است. «اللّهم انّ هذا مقام اولیائک و احبّائک» این مسند اولیاى بزرگ خداست، این مسند صالحان و شایستگان است.
یاد خدا و سلاح:
{literal}{{/literal}نمازجمعه{literal}}{/literal} اوّلاً نماز است؛ یعنى ذکر خداست؛ یاد خداست؛ جهتدهندهى به زندگى اجتماع و فرد است.
..ثانیاً سلاح است، حالت جنگیدن با دشمن خدا و با شیطانهاست. امام جمعه که رمز نماز جمعه است باید به سلاحى تکیه کند، باید عصاى خود را سلاحى قرار بدهد و در مقابل مردم بایستد و اساسىترین و لازمترین و اصلىترین مسائل را در اجتماعى بزرگ از زبانى ایمن و مورد اطمینان با مردم درمیان بگذارد.
نمازجمعه در خانهی دانش:
همهى نماز جمعهها به طور طبیعى در مسجد تشکیل مىشود و نماز جمعهى ما در دانشگاه تشکیل مىشود. یعنى دانشگاه، محل دانش، خانهى دانشجویان و دانشپژوهان، خانهى عبادت خداست، مرکز توجه به خداست. آفرین بر این هوشمندى و هوشیارى.
ایجاد جوّ نمازگزار:
ما باید جوّ نمازگزار به وجود بیاوریم. برادران و خواهران من! مسائل سیاسى و مسائل نظامى یعنى این اصلىترین اندامهاى یک پیکر زنده، آن وقتى اثر مطلوب خود را خواهد بخشید که با بخش مهمى از معنویّت و یاد خدا همراه باشد. مردم ما باید بیشتر و بیشتر به خدا نزدیک بشوند.
اسوه و سرمشق ملتها بودن:
پس باید خودخواهیها به حساب نیاید، پس باید فریبها به حساب نیاید، پس باید زرق و برقها به حساب نیاید. ملت مسلمان در ایران، بعد از این انقلاب شکوهمند باید اسوه و سرمشق ملتها باشد؛ اسوه و سرمشق ملتها بودن در پیمودن راه خدا. این خلاصهى آن مطلبى است که باید ما همواره به یاد داشته باشیم.
ما به هیچ قدرتی باج نمیدهیم:
اگر تا دیروز رژیم وابستهى ایران، سیاست ایران و جبههگیریهاى سیاسى را بر اساس میل قدرتها و ابرقدرتهاى جهانى تنظیم مىکرد، امروز این سیاست از سوى قرآن، از سوى مکتب، از سوى اللَّه مشخص و معیّن شده است. ما به هیچ قدرتى باج نمىدهیم. این به این معنا نیست که با همهى دولتها و کشورها و سیاستهاى عالم، دشمن و طرف هستیم، بلکه به این معناست که ما در تعیین خط مشى سیاسى و کلى خودمان میل و گرایش هیچ قدرتى و هیچ دولتى را ملاک عمل قرار نمىدهیم، راه ما راه اللَّه و صراط مستقیم است.
مستضعفان همه با ما هستند:
مستضعفان همه با ما هستند، ملتها همه طرفدار ما هستند، آن کسانى که همسایگان ما و همدردان ما در این منطقه هستند، همه با ما هستند. شما از تعداد معدودى فامیلهاى قدرتطلب در رأس قدرتهاى سیاسى کشورهاى این منطقه بگذرید، یکسره همهى مردم این منطقه با ما هستند، ما چرا احساس تنهائى بکنیم؟
این ملت شکستخوردنى نیست:
بگذارید ابرقدرتها و قدرتهاى جهانى هر چه مىخواهند، هر چه مىتوانند، علیه ما توطئه بچینند، بگذارید ما را به محاصرهى اقتصادى، یا به دخالت نظامى، یا به تجاوزهاى نفوذى موذیانه تهدید بکنند، اما باید بدانند که ملت ایران، ملتى که فرزندانش امروز با نام امام، با نام انقلاب، با نام مبارزه در میدان اجتماع وارد مىشوند، کودکانش در مدرسه درس سلاح مىآموزند، این ملت شکستخوردنى نیست، این ملت از میدان انقلاب و مبارزه عقبنشستنى نیست. وقتى این ملت در میدان مبارزه و در خط مبارزه باقى مىماند، انسانها همانطورى که امام فرمودند دریاها و اقیانوسها هستند و اقیانوسها به هم متصل و مرتبطند. آنکه مىخواهد بر فراز این اقیانوسهاى متلاطم، نه در جهت آنان، نه در خط آنان، کشتیرانى بکند باید از طوفان این اقیانوسها بترسد.
طرز فکر خطرناک:
امروز در آستانهى انتخابات ریاست جمهورى، ملت ایران باید هوشیارانه به مسائل بنگرد. بعضى مىخواهند وانمود کنند که امروز آن کسى باید در رأس این ملت قرار بگیرد که بیشتر به امور داخلى و رفاهى مردم بپردازد، این طرز فکر را بعضى دارند ترویج مىکنند، این طرز فکر، طرز فکر خطرناکى است.
..همه مىدانیم که اقتصاد ما، کشاورزى ما، تکنولوژى ما، فرهنگ ما و همه چیزِ داخلىِ ما بر اساس دهها سال حکومت جبّارانهى بیگانگان و بیگانهپرستان به کجا رسیده است. همه مىدانیم که باید اینها همه بازسازى بشود، اما بازسازى اینها چگونه خواهد شد؟ آیا یک دولت، یا ملت ایران مىتواند بدون توجه به جهتگیریهاى اصولى در سیاست خارجى، به داخلهى خود بپردازد؟ آیا مسألهى ویرانى کشاورزى ما، ویرانى کارخانجات ما، ویرانى صنعت ما، ویرانى مدرسه و دانشگاه ما مرتبط به سیاستهاى امپریالسیتى خارجى نیست؟ آن کسانى که این ویرانگىها را به وجود آوردند در یک خط سیاست خارجى قرار گرفتند تا این ویرانیها به وجود آمد.
..ما گمان نکنیم که اگر درِ خانهى خود را ببندیم، از خارج این مرزها غافل بشویم، جهتگیریهاى اساسى و اصولى را کنار بگذاریم به ما فرصت خواهند داد تا به خانهى خود برسیم و به آبادى آن بپردازیم. اگر کسى چنین تصوّرى بکند، تصوّر سادهلوحانهاى خواهد بود.
حفظ وحدت:
برادران و خواهران عزیز! مخصوصاً برادران و خواهران جوان! سعى کنید از تفرقههاى تازه جلوگیرى کنید. سعى کنید بر مشترکات اصولى، همه گِرد بیایید، سعى کنید دلها به هم نزدیک شود، سعى کنید دلها بیش از این از هم جدا نشود. اى کسانى که سررشتهى دلهاى گروهى از مردم در دست شماست، اى کسانى که گروهى از مردم از شما درس مىگیرند و یاد مىگیرند، براى خاطر خدا به هم نزدیک بشوید، براى خاطر خدا خودخواهیها را کنار بگذارید، براى خاطر خدا بر روى اختلاف سلیقهها این همه تکیه نکنید. اختلاف در اصول باید نباشد، اگر اصول، یکى است اختلاف سلیقهها قابل تحمل است. امروز روزى نیست که مردمِ ما، هر چه بیشتر در میانهى خود، در داخلهى خود براساس مسائل گوناگون، براساس مسائل غیراصولى باز با یکدیگر اختلاف کنند.
پروردگارا! دلهاى ما را به هم نزدیکتر بگردان.
پروردگارا! ما را در خط امام، در خط اسلام، در خط اتحاد و اتفاق، هر چه بیشتر پایدار بگردان.
و در آخر هم اقامهی نماز توسط آیتالله خامنهای، که در رکعت اول سورهی جمعه و در رکعت دوم سورهی منافقون را قرائت کردند.
و این آغازی بود برای یک سلسلۀ نورانی؛ جمعهها رنگ و بویی تازه گرفتند و رسیدند به آن جایگاهی که اسلام میخواهد. نماز، آن نمازی بود که باید برایش «ذرو البیع» کرد و شتافت به سوی «ذکرالله». از آن روز، حضرت آقا 244 بار در این محراب ایستاده و نماز جمعه را بهپا داشتهاند. 244 گنج ارزشمند، 244 منبع زلال نورانی و 244 کلاس درس اسلام ناب محمدی.
ایکاش روزی، مجموعهای کامل و متقن و کاربردی از این دریای معارف تدوین شود و در دسترس مردم قرار بگیرد. آن روز جلوهای دیگر از ابعاد فراوان رهبر حکیم امت نمایان میشود. انشاءالله.