پس از تاکیدات مکرر رهبر انقلاب بر بستن راههای نفوذ دشمنان و هوشیاری در برابر آن، در متن زیر به نظرات برخی از کارشناسان و اندیشکدههای غربی درباره نفوذ اشاره میشود.
تقویت و حمایت از جریان اصلاحات و میانهرو
• با سرمایهگذاری روی توافق، باید به دنبال تداوم حمایت از فعالان اصلاحات در ایران بود.1
آمریکا باید یک استراتژی تهاجمی ترویج اصلاحات سیاسی و اجتماعی در ایران را دنبال کند. آمریکا در این موضوع که قبل از انقضای توافق هستهای، شاهد اصلاحات سیاسی در ایران باشد، یک منفعت و علاقه زیادی دارد.2
• اوباما معتقد است که این توافق موجب تقویت جناح میانهروی داخل ایران گشته و ایران را در مسیر اجتماعی مطلوب آمریکا قرار میدهد.3
• برداشته شدن تحریمها باعث تقویت جامعه مدنی در ایران و در نتیجه باعث تقویت جبهه نیروهای میانهرو خواهد شد که آنها هم طرفدار مذاکره هستند. این سرمایه سیاسی باعث خواهد شد دولت ایران بتواند در سطوح سیاسی و اقتصادی اصلاحاتی را به وجود آورد تا از طبقه متوسط تحصیل کرده حمایت شود.4
• با امضای توافق، دست نیروهای معتدلتر در ایران را قویتر کردیم و اگر کابینه روحانی اینطور وانمود کند که اتفاق خوبی برای مردم رقم زدهاند، دست آنها در مقابل تندروها قویتر میشود. 15 سال دیگر اطلاعات بسیار بیشتری از قابلیتهای ایران داریم.5
• این توافق یه مرحله اساسی برای تامین منافع امنیتی ما است امیدواریم بعد از 15 سال محدودیت ایران دیگر توسط تندروها اداره نشود.6
تغییر رژیم در ایران
• سیاست اوباما در قبال ایران که پیشتر نیال فرگوسن نام آن را «بازی حدس و گمان» نهاده بود، گویای این است که این توافق به تغییر رژیم در ایران منجر خواهد شد.7
• یکی از اقداماتی که اوباما باید دنبال کند، تغییر نظام ایران است. اوباما نباید رئیسجمهور بعدی را ترغیب به حمله به ایران کند بلکه باید توان خود را صرف حمایت از گروههای اپوزسیون این کشور کند. اوباما امروز باید نگران جانشین رهبر ایران باشد. اوباما میتواند برای تغییر نظام از سران فتنه شروع کند.8
• ما یک دولت میانه رو و منتخب در ایران داریم که خواستار ایجاد یک تغییر است.9
پس از توافق، تجار غربی برای فروش هرگونه کالایی در ازای پول نقد ایران به بازار این کشور سرازیر میشوند و این فرصت بسیار مهمی برای آژانسهای اطلاعاتی است تا به جمع آوری اطلاعات پرداخته و نظام ایران را براندازند.10
تغییر محاسبه مسئولان( عبور از انقلاب و گرایش به غرب)
• دولت اوباما روی این مسأله شرطبندی کرده است که ایران تا آن زمان [پایان توافق] جامعهپذیر شده باشد و از یک خرابکار خطرناک و انقلابی به شریکی میانهرو و سازنده در مسائل بینالمللی تبدیل شده باشد...و دلیل آن این است که این کشور اینگونه پیش خود محاسبه میکند که منافعی که از مشارکت کامل در جامعه بینالمللی به دست خواهد آورد، بیش از منافعی است که از دنبال کردن یک سیاست خارجی انقلابی به دست خواهد آورد.11
• برخی از حامیان توافق هستهای ایران میگویند که توافق هستهای باعث تغییر در رفتارهای ایران شده و این امر به مرور زمان، بیشتر به چشم خواهد آمد. طبق برداشت حامیان، بعد از توافق صورت گرفته، آزادیهای بیشتری را در داخل ایران مشاهده خواهیم کرد و این کشور در بُعد بین المللی نیز حامی غرب خواهد بود.12
• زمانی که جان کری توسط اعضای کنگره مورد انتقادهای شدید قرار گرفت، ابراز امیدواری کرد که ایران به زودی به جامعه بینالمللی میپیوندد و مطمئنا تغییراتی را در داخل پیدا خواهد کرد و رویکرد جهانی آن نیز متفاوت خواهد شد.13
• در اصل توافق هستهای تلاشی برای تغییر جهت نظام ایران است. موافقان توافق هستهای معتقدند که پس از امضای این توافق و ظرف مدت ده سال ایران حالت تخاصمی کمتری از خود نشان خواهد داد.14
• اگر سیاست تغییر حاکمیت در ایران رخ دهد دیگر نگرانی بین ایران و عربستان نخواهد بود و این دو کشور میتوانند به هم بیشتر نزدیک شوند. اگر ایران میخواهد به کشورهای مثل آلمان، سوئد و فرانسه تبدیل شود باید ساختار مذاکرات خود را تغییر دهد و شیوهای جدید را پیش بگیرد.15
• برخی دولتمردان ایران به این ایده پافشار میکنند که ایران پس از توافق به جای تقابل با غرب در منطقه باید به عادی سازی و بهبود رابطه خود با آمریکا اهتمام ورزد این ایده بر این فرض استوار است که: روابط فزاینده با غرب – به ویژه آمریکا- به قدرت ایران در منطقه میافزاید.16
• ما درحال در دست گرفتن ابتکار عمل برای ایجاد روابط خارجی و شناسایی رهبران آینده در دولت،کسب وکار و اتصال آن ها به یکدیگر و جامعه مدنی و مهارتهای مورد نظر هستیم که این تبادلات را از آفریقا گرفته تا جنوبشرق آسیا پیگیری میکنیم.17
استکبارزدایی ذهنی از مردم
• یکی از سیاستهای کلان و اصلی آمریکا در این مذاکرات، «تغییر ذهنیت» ایرانیها نسبت به آمریکا و به عبارت روشنتر و استکبار زدایی ذهنی از ایرانیان نسبت به چهره این رژیم است.18
در داخل ایران وضعیتی روی دهد تا به این نتیجه برسند که شعار مرگ بر آمریکا یا انکار هولوکاست در میان رهبران این کشور یا تهدید به نابودی اسرائیل یا رساندن سلاح به حزبالله که در لیست گروههای تروریستی است باعث میشود ایران در چشم بخش بزرگی از جهان منزوی شود.19
• جان کری در کنگره آمریکا بارها اظهار امیدواری کرده است که ایران رفتار خود را تغییر میدهد و این تغییر دقیقا همان ترسی است که در وجود افراطیون در ایران وجود دارد. آنها از این میترسند که با پایان یافتن جنگ هستهای و بهبود روابط با آمریکا میتواند پایان دادن به یک انقلاب 36 ساله باشد و اینکه مردم دیگر به واژه شیطان بزرگ اهمیت ندهند.20
تغییر رفتار ایران از طریق محدودیتهای نظامی
• با بازرسیهای آژانس انرژی اتمی از سایتهای هستهای ایران و مناطق نظامی آن بعد از گذشت چند سال اگر ایران رفتار خود را در منطقه تغییر ندهد با جمعآوری اطلاعات گزینه حمله نظامی برای آمریکا و اسرائیل راحتتر به اجرا در میآید.21
• واحد اطلاعات ارتش اسرائیل معتقد است: توافق هستهای همچنین میتواند در مهار حمایت ایران از اقدامات مسلحانه در سایر نقاط جهان تاثیرگذار باشد و زمینه همکاری ایران و آمریکا در مورد مسائل منطقهای را فراهم کند.22
• آمریکا به شدت هرگونه تلاش از سوی ایران را برای استفاده از منابع آزاد شده در جهت حمایت از بازوهای نظامی خود (در منطقه) هدف قرار خواهد داد. شرکای آمریکا در منطقه با دقت برا انجام این تعهد واشنگتن نظارت دارند.23
تبدیل ایران از محور مقاومت به یک کشور خنثی و حتی همراه
• این توافق هستهای حتی اگر به موفقیت کامل نیانجامد با اینحال دستاوردی قابل توجه به شمار میرود و توافق هستهای میتواند نه تنها در ایران بلکه در منطقه خاورمیانه فرصتهایی تاریخی برای تغییر ایجاد کند.24
• توافق هستهای با ایران یک بعد دیگر هم دارد و آن خنثی کردن ایران و استفاده از آن به عنوان اهرم علیه منطقه اوراسیا است .آمریکا میخواهد ایران را از یک مخالف منطقهای و جهانی به یک کشور خنثی تبدیل کند که دیگر مانعی بر سر برنامههای آمریکا نباشد.25
• اگر سیاست تغییر حاکمیت در ایران رخ دهد دیگر نگرانی بین ایران و عربستان نخواهد بود و این دو کشور میتوانند به هم بیشتر نزدیک شوند.26
• اگر ایران سیاست حاکمیت خود را تغییر دهد ممکن است موقعیت کنونی ان تغییر کند و در منطقه نیز اتفاقات و حوادثی رخ دهد. به طور مثال در سوریه ممکن است در نتیجه این تغییر سیاست حاکمیت دیگر منجر به افراط گرایی دخالت ایران در سوریه نشود.27
• ما با ایران بر سر محدود کردن فعالیت هستهای آنها در ازای رفع تحریمها مذاکره کردیم و امیدواریم با پذیرش این توافق رفتار ایران در منطقه خلیج فارس نیز عوض شود.28
• روشن است که صداهایی در داخل ایران وجود دارد، اما ما امیدواریم که با بازگشت ایران به تعامل با جامعه بینالملل، با تبدیل شدن به بازیگری با نقش بیشتر در جامعه بینالملل، در این مسیر شاید رفتارش در منطقه را اصلاح کند، اما ما مبنا را بر اعتماد نمیگذاریم.29
• یک نتیجه خوب باید ایران را ملحق شده به جامعه کشورها ببیند و جهتدهی رفتارش نسبت به اسرائیل و تغییر رویه در حمایت خود از شورشیها در یمن و دولت بشار اسد در سوریه ایجاد کند.30
مهار قدرت ایران در منطقه
• ایران پس از توافق در خاورمیانه دوستی پیدا نخواهد کرد.31
• ما باید قوت دیپلماتیک، اقتصادی و نظامی خود را برای جلوگیری از ایران و مهار قدرت آن در منطقه در سالهای آینده نشان دهیم...ما باید بر اجرای کامل توافق از سوی ایران اصرار کنیم، باید ائتلافی از اعراب برای مهار ایران در منطقه گرد آوریم.32
• اوباما به دنبال تغییر سیاست در کشورهای اسلامی است که با ایران همکاری دارند.33
• هرچند در توافق وین ایران و توان هستهای و به خصوص غنیسازی را بسیار محدود کردهایم ولی به دلیل نفوذ سیاسی ایران در منطقه و حمایت از دولت سوریه و حزبالله لبنان و حوثیهای یمن ناگزیر هستیم که با کشورهای دوست منطقه خود برای جلوگیری از پیشرفت نفوذ( خودسریهای ) ایران در منطقه چارهای بیندیشیم.34
• هدف آمریکا از تشکیل نیروی عربی مشترک این بود که تا خیال عربستان و کشورهای خلیج فارس راحت شود و آمریکا بتواند با فروش سلاح خود، جنگ نیابتی استفاده کند.35
افزایش جایگاه و امنیت آمریکا و متحدانش در منطقه
• سیاست و اقدامات آمریکا و عربستان سعودی در آسیای غربی با انگیزههای خاصی مانند توسعه حوزه نفوذ خود، نفوذ در بعضی کشورها، تشکیل دولتهای سنی مذهب در سوریه و اردن تفکیک و تجزیه لبنان و عراق به دو منطقه سنی و شیعه انجام میگیرد.36
• مسئله اصلی گسترش سلاح هستهای در منطقه نیست، بلکه مسئله جنگهای داخلی و نیابتی، نقش آمریکا در منطقه بعد از توافق ایران و تاثیر توافق در ثبات منطقه غرب آسیا، تقویت و یا تضعیف امنیت ملی آمریکا است.37
• آمریکا باید به شرکای منطقهای خود اطمینان دهد که انعقاد توافق هستهای با ایران نه باعث عقبنشینی آمریکا از منطقه خاورمیانه و قطع ارتباط با این منطقه خواهد شد و نه به منافع امنیتی شرکای منطقهای آمریکا خللی وارد خواهد کرد.آمریکا به خلیجفارس آمده تا در این منطقه بماند و به دنبال آن است تا روابط بلندمدت و عمیقی با شرکا و متحدان نزدیک خود ایجاد نماید.38
• تمام تلاش آمریکا برای تصویب توافق فقط برای امنیت اسراییل است و اگر این توافق انجام نگیرد ایران با آمریکا وارد جنگ نخواهد شد بلکه مستقیما تل آویو را به وسیله حزب الله مورد هدف قرار میدهد و هدف ما از این توافق فقط امنیت اسراییل است.39
• هدف امریکا در آسیای غربی تغییر و تجزیه دولتهای سنی و اسلامی است که با ایران علیه آمریکا همکاری میکنند.40
• حمله به داعش برای آمریکا بهانهای است تا سیاست های توسعه طلبانه خود را در منطقه آسیای غربی پیش ببرد.41