در میان حوادث پرشتاب منطقه باید در برخی از نقطه عطف هایی که در تغییر صحنه منطقه و رسیدن تنش ها به این حد نقش داشته اند، درنگ کرد.

به یقین تنش و رقابت میان قدرت ها برای دستیابی به سهمی و تلاش آنها برای گسترش نفوذ با هدف تقویت منافع در سایه آشکار شدن نشانه های حل برخی از بحران های منطقه با نظارت سازمان بین الملل، افزایش شدت درگیری های سیاسی و دیپلماسی میان کشورها تاثیر گذار منطقه و همپیمانان آنها را در پی داشته است.

  این تنش ها به مرحله ای رسیده که ایران و عربستان سعودی 2 قدرت برتر منطقه ای روابط سیاسی خود را قطع کرده اند. این مساله هشدارهایی را درباره آشوب های ناشی از تنش مذهبی در سراسر منطقه و پیامدهای ناگوار آن به همراه داشته است. توافق هسته ای میان ایران و کشورهای گروه 1+5 سبب شد تا از مرحله ای که ایران در آن محور شر معرفی می شد به مرحله تازه ای منتقل شود که در آن مرحله، ایران انرژی هسته ای صلح آمیز تولید می کند و به باشگاه کشورهای بزرگ هسته ای داخل می شود. در این مرحله به ایران به عنوان یک بازیگر منطقه ای و نقطه اتکای قدرت برای امنیت منطقه اعتماد خواهد شد.

عربستان سعودی، برخی از همپیمانان عربی و اروپایی آن و رژیم صهیونیستی بارهای تلاش کردند در برابر این توافق سنگ اندازی کنند. اما دیپلماسی نرم و پرمتانت ایران موفق شد اعتماد کشورهای بزرگ را به دست آورد و توافق تاریخی با کشورهای بزرگ به دست آید.

پس از توافق هسته ای مقام های ایران با دراز کردن دست صلح به سوی همسایگان تلاش کردند به آنها اطمینان خاطر بدهند اما عکس العمل عربستان همیشه در این زمینه منفی بوده است. حتی «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با انتشار مقاله ای در روزنامه «نیویورک تایمز» با عنوان «نخست همسایه و سپس خانه» که محتوای آن حفظ روابط میان ایران و کشورهای همسایه و در راس آن عربستان است، تلاش کرد. اما عربستان به همه این درخواست ها که هدف از آن آغاز گفت و گوی های جدی میان 2 طرف درباره مسائل منطقه بود، پاسخ منفی داد.

همچنین عربستان به سیاست دست دراز کردن ایران برای روابط خرسند نشد. بلکه این کشور به طور آشکار و پنهان برای متوقف کردن توافق هسته ای تلاش کرد. این مساله سبب شد تا آمریکا، عربستان را زیر فشار قرار دهد که این توافق را که در راستای تامین منافع غرب و آمریکا در منطقه است، بپذیرد. این مساله سبب شد تا روابط آمریکا و عربستان تیره شود و این کشور اعتماد خود را به آمریکا و سیاست آن از دست بدهد. 

عربستان بار دیگر رو به اروپا و به ویژه فرانسه کرد. در این زمینه ریاض به پاریس از راه بستن توافق که شامل هواپیماهای ایرباص، سلاح و گلوله است، تلاش کرد تا شکاف به وجود آمده با آمریکا را از این راه پرکند اما موفقتی به دست نیاورد زیرا فرانسه مانند آمریکا دارای تاثیر نیست.

پس از اظهارات آتشین و منفی مقام های عربستان و رژیم صهیونیستی که گاهی مدعی بودند این توافق امنیت منطقه را تهدید می کند و گاهی هم ادعا می کردند این توافق در راستای حمایت از تروریسم است و نفوذ ایران را در پی خواهد داشت، عربستان با زیر فشار قرار دادن «بان کی مون» دبیر کل سازمان ملل مانع از این شد که ایران در کنفرانس ژنو میان مخالفان سوریه و هیات دولت سوریه برای حل بحران این کشور دعوت شود. این در حالی بود که سازمان ملل از راه کانال های رسمی از ایران دعوت به عمل آورده بود اما شرایط و امور برپایه طرح های عربستان پیش نرفت و دیپلماسی ایران توانست به امتیازهایی دست یابد که جایگاه ایران در جامعه بین الملل در عرصه اقتصادی و سیاسی تقویت کند.

به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی النشره، نتیجه این مسئله عبارتند از:

- جامعه بین الملل و در راس آنها فرانسه برای دستیابی به بازارهای  ایران با بستن قراردادهای میلیاردی شتاب کردند.

- سطح همکاری بازرگانی ایران و روسیه از 40 به 70 میلیارد دلار در سال رسید. همچنین روسیه ایران را به سامانه موشکی اس 300 مجهز می کند.

- گزارش های «یوکیو امانو» مدیر کل آژانس بین الملل انرژی اتمی ثابت کرد که ایران به دنبال فعالیت هسته ای برای دستیابی به بمب اتمی نبوده است.

- عربستان در جنگ یمن میلیادها دلار از دست داده و به هیچ یک از هدف های خود در حمله به یمن دست نیافته است. خزانه این کشور برای نخستین بار با کمبود 97 میلیاردی روبرو است. این در حالی است که بهای نفت هم به طور چشم گیری کاهش یافته تا این ضرب المثل که «هرکس برای برادرش چاه بکند خود در آن می افتد» برای عربستان صدق کند.

- عربستان پس از پاکسازی و آزادی الرمادی از تروریست ها نفوذ خود را در عراق از دست داده است.

- همچنین عربستان پس از به هلاکت رسیدن «زهران علوش» فرمانده گروه تروریستی جیش الاسلام در سوریه و مرد شماره یک عربستان در این کشور و اعتراف آمریکا به اینکه مردم سوریه باید سرنوشت خود و دولت سوریه را رقم زنند نفوذش در سوریه را هم از دست داده است.

از این رو عربستان همه برگه های خود را از دست می دهد و اکنون فراروی این کشور یک گزینه باقی است و آن هم دامن زدن به تنش در برابر این ایران است تا شاید از این راه بتواند نفوذ رو به رشد ایران را در منطقه کاهش دهد. این کشور  به آتش کشیدن شدن سفارتش در تهران را بهانه ای قرار داد تا با ایران قطع رابطه دیپلماسی کند.

عربستان تنها به این مساله بسنده نکرد بلکه این کشور از برخی از کشورهای عربی هم خواست تا راه ریاض را درباره این باره پیش گیرند و رابطه خود با ایران را قطع کنند تا اینگونه وانمود کند که رویارویی با ایران رویارویی عرب‌ها و فارس‌هاست. این کشور همچنین تلاش می کند تا به جنگ میان سنی و شیعه دامن زند که تنها رژیم صهیونیستی از این مسئله سود خواهد برد.