«برجام» در فضایی آکنده از ابهام اجرا می‌شود

به گزارشافکارخبر،کارشناسان و دیپلمات‌های می‌گویند توافق هسته‌ای ایران در حالی اجرایی می‌شود که هنوز تمامی موارد اختلاف بر سر آن حل نشده است.

ایران و گروه ۱ + ۵ قرار است طی روزهای آینده اجرای گام‌هایی را آغاز کنند که در نیم سال آینده هم‌گام با ایجاد برخی محدودیت‌ها در برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌های اقتصادی علیه این کشور را رفع می‌کند.

ایران و آمریکا، به نوشته «لس‌آنجلس‌تایمز»، برای اجرای «برجام» که تیرماه سال جاری حاصل شد، مصمم به نظر می‌رسند، اما دو طرف هنوز تمامی موارد مورد مناقشه و اختلاف را حل و فصل نکرده‌اند. چگونگی رفع تحریم‌‌ها، نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران و نحوه اجرای جرایم در نظر گرفته شده برای موارد عدم پایبندی نامشخص‌ترین مفاد برجام در حال حاضر را تشکیل می‌دهند.

دیپلمات‌ها و کارشناسان به لس‌آنجلس‌تایمز می‌گویند اختلافات بر سر این موارد می‌توانند به نزاع‌هایی میان دو طرف و تأخیر در اجرای «برجام» منجر شوند، اگرچه انتظار نمی‌رود این اختلافات منحل شدن این سند را در پی داشته باشند.

«گری سیمور»، مشاور اسبق دولت «باراک اوباما»، رئیس‌جمهوری آمریکا در امور مربوط به امور کنترل تسلیحاتی می‌گوید: «موضوعاتی هستند که بالقوه چالش‌آفرین هستند.»

لس‌آنجلس‌تایمز در ادامه موارد زیر را به عنوان حوزه‌های محل اختلاف ذکر کرده است.

نظارت - ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هنوز تمامی موارد اختلافی بر سر جزئیات بازرسی از برنامه هسته‌ای ایران، از جمله غنی‌سازی اورانیوم را حل نکرده‌اند.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ممکن است خواستار نظارت‌هایی سخت‌گیرانه بر برنامه هسته‌ای ایران باشد، اما تهران با مواردی که نقض حاکمیت این کشور انگاشته می‌شود مخالفت خواهد کرد.

تحریم‌ها - آمریکا و اتحادیه اروپا تعهدات خود برای رفع تحریم‌های تنبیهی علیه ایران در حوزه‌های مبادلات بازرگانی، سرمایه‌گذاری و انرژی را پس از راستی‌آزمایی از انجام اقداماتی از سوی تهران اعلام کرده‌اند، اما اینکه چه مقدار از این تحریم‌ها برداشته می‌شود، هنوز مشخص نیست.

آمریکا و اتحادیه اروپا، تحریم‌های وضع‌شده به بهانه‌های حقوق بشر و تروریسم را پابرجا نگاه خواهند داشت. کارشناسان می‌گویند مشخص نیست که قواعد مربوط به این موارد، با چه سطحی از دقت اجرا خواهند شد. ضمن اینکه، آمریکا و اتحادیه اروپا، در صورت وجود شواهدی از حمایت ایران از نوابینش در منطقه، ممکن است به اعمال تحریم‌های بیشتر روی بیاورند.

مبادلات مربوط به سلاح‌های متعارف و سامانه‌های موشکی بالستیک، از جمله دیگر محورهای اختلافی میان دو طرف است. ایران، مُصر است که به این قواعد پایبند نخواهد ماند و در چنین فضایی آکنده از ابهام، بسیاری از بنگاه‌های تجاری بین‌المللی از بیم نقض قوانین آمریکا و اتحادیه اروپا و بالتبع، خدشه‌دار کردن اعتبارشان، از انجام تجارت در ایران کراهت خواهند داشت.

«آدام اسمیت»، از مقامات اسبق آمریکا در زمینه تحریم‌ها می‌گوید: «وقتی که همه چیز تا این اندازه پا در هواست، چه کسی به ایران خواهد رفت؟»

جرایم - ایران و گروه ۱ + ۵ هنوز بر سر نحوه اجرای جرایم مربوط به عدم پایبندی به برجام هم کاملاً توافق ندارند. بعضی از متحدان آمریکا، مانند اسرائیل از این نگرانند که گروه ۱ + ۵ تمایلی برای وضع جریمه‌های سخت‌گیرانه علیه ایران، در موارد نقض برجام از سوی این کشور ندارند، چرا که چنین اقدامی می‌تواند کل توافق را ابطال کند.

ریچارد نفیو، یکی از مقامات قبلی آمریکا که از او به عنوان معمار تحریمهای ایران یاد میشود گفته بهتر است که دولت آمریکا دقیقاً موارد جریمه را مشخص نکند چرا که ابهام، خود تا اندازهای اثرات بازدارنده دارد.