به گزارشافکارخبر،تا قبل از لوزان وضعیت برداشته شدن تحریم‌ها زیاد مشخص نبود. اما بعد از لوزان وضعیت تحریم‌ها در توافق نهایی کمی روشن‌تر شد. در آنجا بود که مشخص شد آمریکا متعهد به «توقف موقت اجرا» شده است. بعد از لوزان مباحثفراوانی درباره ابعاد برداشته شدن تحریم‌ها صورت گرفت تا اینکه با نهایی شدن توافق جامع میزان و حدود برداشته شدن تحریم‌های آمریکا دقیقاً مشخص شد.

تحریم‌های آمریکا به دو بخش تقسیم می‌شود. یک دسته تحریم‌هایی که با دستورات اجرایی رئیس جمهور آمریکا اعمال شده و دسته دیگر تحریم‌هایی است که از طریق قوانین کنگره اعمال شده است. نکته مهم در این میان رابطه میان دستورات اجرایی رئیس جمهور(Executive Order) و قوانین کنگره است. این رابطه چند حالت دارد، یا میان دستور اجرایی و قانون کنگره رابطه مستقیمی نیست و دستور اجرایی به صورت مستقل به اعمال تحریمی مبادرت کرده است. حالت دیگر این است که دستور اجرایی بعد از اعمال تحریم و نشان دادن ظرفیت خود در قانون کنگره آورده شده است و اصطلاحاً codify شده است. حالت دیگر هم این است که قانون کنگره وضع شده و دستور اجرایی رئیس جمهور برای اعمال آن وضع شده است. لغو شدن دستورات اجرایی در حالت اول و حالت سوم مؤثر است. در حالت دوم بی‌فایده خواهد بود.

موافقان توافق جامع معتقدند که هر چند قوانین کنگره تنها اجرایش متوقف می‌شود، اما در مقابل دستورات اجرایی رئیس جمهور لغو می‌شود و این یک دستاورد بزرگ است. دو ایراد به این استدلال وارد است. اول اینکه این دسته از افراد به نسبت میان دستورات اجرایی و قوانین کنگره توجه نداشته و به صورت بسیط با این مسأله مواجهه می‌کنند. ایراد دوم به این افراد این است که آیا لغو دستورات اجرایی که رئیس جمهور آمریکا به آن متعهد شده است شامل تمام دستورات اجرایی می‌شود یا تنها بخشی از آنها را شامل می‌شود؟

در بند ۱۷/۴ از ضمیمه پنجم برجام بیان شده است که آمریکا دستورات اجرایی شماره ۱۳۵۷۴،۱۳۵۹۰، ۱۳۶۲۲،۱۳۶۴۵ و بندهای ۵ تا ۷ و ۱۵ دستور اجرایی شماره ۱۳۶۲۸ را در روز اجرا لغو خواهد کرد. سؤال مهم این است که آیا دستورات اجرایی اشاره شده در برجام تمامی دستورات اجرایی رئیس جمهور آمریکاست؟

رجانیوز با انتشار فهرست ۱۷ دستور مورد اشاره نوشت: هر کدام از این دستورهای اجرایی به تحریم‌ بخشی از اقتصاد ایران مبادرت کرده و هم وزن نیستند. برخی اثرات بیشتری نسبت به سایر دستورات دارند. اما آنچه که با بررسی فهرستی این دستورات مشخص می‌شود این است که تنها ۵ دستور اجرایی رئیس جمهور آمریکا از ۱۷ دستور اجرایی موجود لغو می‌شود.

برای نمونه دستور اجرایی ۱۳۵۹۹ که قرار نیست در روز اجرا لغو شود مربوط به بلوکه شدن داراییهای مؤسسات مالی ایران و بانک مرکزی ایران در آمریکاست. این دستور اجرایی بند C از بخش ۱۲۴۵ قانون NDAA را عملیاتی میکند.