با وجود برگزاری مذاکرات هیئت‌های ایرانی و آمریکایی در عمان، اما از چند روز مانده به برگزاری این مذاکرات، آتش توپخانه کاخ سفید از واشنگتن جنگ روانی خود را علیه مذاکرات با ایران آغاز کرده بود. در این میان اما ادعاهای مقامات آمریکایی درباره مذاکره با ایران با آن چه در واقعیت بود، تفاوت‌ها و تناقضات آشکاری داشت، تا آن جا که به روشنی می‌توان نوعی دروغ‌سازی و وارونه سازی از جانب آمریکا را در آستانه مذاکره با ایران ردیابی کرد. در این گزارش نگاهی به این تناقض‌ها و روایت سازی‌های نادرست طرف آمریکایی در آستانه مذاکره با ایران خواهیم داشت.
دروغ اول: صحنه سازی نیویورک تایمز
دو روز قبل از آغاز مذاکرات ایران و آمریکا در عمان، روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در گزارشی مدعی شده بود که مقامات ارشد ایرانی در تهران جلسه محرمانه‌ای با مقام معظم رهبری برگزار کردند.
آن چه نیویورک تایمز ادعا کرد: مقامات ایرانی به رهبر انقلاب هشدار داده‌اند در صورت عدم مذاکره با آمریکا، جمهوری اسلامی در وضعیت بدی قرار می‌گیرد و ایران بایستی موضع خود درباره مذاکره با دولت آمریکا را «نرم» کند. نیویورک تایمز با استناد به منابع غیرمشخص خود ادعا کرد که در جلسه تهران نتیجه گیری شده که اگر ایران درگیر جنگ شود، اقتصاد آن از هم خواهد پاشید و به اعتراضات مردم دامن زده می‌شود که با تظاهرات و اعتصابات گسترده می‌تواند حکومت را با خطر مواجه کند و در پایان جلسه، رهبر انقلاب موافقت خود را با مذاکرات نخست به صورت غیرمستقیم و با واسطه یک میانجی و سپس درصورت موفقیت، به صورت مستقیم اعلام کرده است. نکتۀ جالب اینجاست که فرزانه فصیحی به عنوان نویسنده این گزارش، در ادامه محتوای جلسه‌ای که به‌زعم خودش «محرمانه و فوری» بوده را طوری روایت کرده که گویی خودش به‌عنوان نفر چهارم در آن جلسه حضور داشته است!
واقعیت: پس از انتشار گزارش روزنامه آمریکایی، «مهدی فضائلی»، عضو دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری ادعای روزنامه نیویورک تایمز درباره مذاکره با آمریکا را یک عملیات روانی خواند و نوشت: «ادعای روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز صرفا یک عملیات روانی و کذب محض است.»
دروغ دوم: شاخ و شانه کشیدن خانم سخنگو
یک روز قبل از برگزاری مذاکرات عمان، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تلاش کرد تا فضای مذاکره را به حاشیه کشاند:
ادعای خانم سخنگو: «تمی بروس»، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به سوالات خبرنگاران درباره نشست عمان مدعی شد که هدف نشست مسقط تعیین میزان جدیت ایرانی‌ها در ایجاد تغییر است. او همچنین در اظهاراتی جنجالی گفت: «ایرانی‌ها در موقعیتی نیستند که بتوانند هیچ قاعده‌ای وضع کنند یا هیچ درخواستی مطرح کنند.»
واقعیت ماجرا: برخلاف ادعای سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، این ایران بوده که شرایط مذاکره با آمریکا را تعیین کرده است:
شرط اول مذاکرات به صورت غیرمستقیم: برخلاف درخواست مقامات آمریکایی، ایران بر انجام مذاکرات در مرحله نخست به صورت غیرمستقیم تاکید کرد و همین اتفاق هم بر خلاف درخواست آمریکا رخ داد.
تغییر محل مذاکره به درخواست ایران: همچنین با وجود آن که آمریکا کشور امارات متحده عربی را به عنوان محل مذاکره درخواست کرده بود، اما ایران محل مذاکره را به عمان تغییر داد و مذاکرات در همان محل مورد نظر ایران برگزار شد.
دروغ سوم: روایت سازی درباره مذاکره مستقیم
درباره شکل مذاکره در عمان، آمریکایی‌ها ادعای غیرواقعی و نادرستی را پیش از مذاکرات عنوان کردند:
ادعای مذاکره مستقیم: برگزاری مذاکره به صورت مستقیم ادعایی بود که نخستین بار از سوی مقامات آمریکایی مطرح شد، از جمله «کارولین لوویت»، سخنگوی کاخ سفید به خبرنگاران گفته بود که مذاکرات با ایرانی‌ها به طور مستقیم خواهد بود و من می‌خواهم این را کاملاً روشن کنم، چون رئیس‌جمهور به دیپلماسی، گفتگوهای مستقیم و صحبت کردن در همان اتاق اعتقاد دارد.
واقعیت ماجرا: همزمان با آغاز مذاکرات عمان، «اسماعیل بقایی»، سخنگوی وزارت خارجه در توئیتی به صورت رسمی اعلام کرد که گفتگوها در محل پیش‌بینی‌شده توسط میزبان عمانی، با استقرار نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در سالن‌های مجزا انجام می‌شود. همچنین پیشتر نیز اکسیوس به نقل از یک منبع آگاه اذعان کرده بود که مذاکرات ایران و آمریکا غیرمستقیم است.
دروغ چهارم: تبدیل مذاکره به جلسه ملاقات
آمریکایی‌ها حتی درباره شکل نشست عمان نیز به دروغ متوسل شده و به صورت شفاهی تلاش کردند تا ماهیت جلسه مذاکره را تغییر دهند:
ادعای سخنگو: «تامی بروس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در آستانه مذاکرات غیرمستقیم با ایران در عمان، مذاکرات را در حد «نشست» تقلیل داد و آن را آزمونی برای «جدیت» تهران دانست.
ادعای متفاوت ترامپ: این در حالی است که پیش از اظهارات سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور این کشور در پاسخ به پرسش خبرنگاران در هواپیمای ریاست‌جمهوری در راه فلوریدا، درباره ایران به صراحت گفته بود که آنچه انجام خواهد شد، «گفت و گوهای دیپلماتیک» است.
دروغ پنجم: القای موقعیت ضعف ایران
پیش از آغاز مذاکرات عمان، مقامات آمریکایی تلاش زیادی داشتند تا موضع ایران را بسیار خطیر و در معرض تهدید نشان دهند:
فضاسازی ترامپ: ترامپ در سخنانی پیش از مذاکرات چندین بار مدعی شده بود که «ایران نگران است و احساس آسیب‌پذیری دارد.» ترامپ همچنین یک روز پیش از آغاز مذاکره در حیاط کاخ سفید رو به خبرنگاران کرد و گفت ایران در موقعیت ضعیفی قرار دارد و راهی جز پذیرش مذاکره ندارد.
آن چه واقعیت دارد: واقعیت این است که موقعیت ایران در مذاکرات کنونی با آمریکا بسیار متفاوت و بهتر از گذشته است. در دوره مذاکرات برجام، ایران درباره غنی سازی ۲۰ درصدی با طرف آمریکایی در حال مذاکره بود، اما در مذاکرات کنونی با آمریکا، ایران توانایی غنی سازی ۶۰ درصدی خود را تثبیت کرده و فراتر از توان هسته‌ای تهران در قالب یک قدرت موشکی و پهپادی مهم در جهان در حال مذاکره با طرف آمریکایی است. در واقع آمریکا پس از شکست فشار حداکثری علیه ایران اکنون پیشنهاد مذاکره را داده است و در واقع این آمریکا بود که اول پیشنهاد مذاکره با ایران را مطرح کرد.
دروغ ششم: داستان سازی مبادله زندانیان
یکی از جنجالی‌ترین دروغ‌های مطرح شده پیش از مذاکرات عمان درباره محتوای این مذاکرات با محوریت مبادله زندانیان بوده است:
آن چه ادعا شد: خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع عمانی ادعا کرد که هدف مذاکرات ایران و آمریکا در خصوص کاهش تنش ها، تبادل زندانیان و کاهش تحریم هاست. براساس ادعای رویترز، مذاکرات میان ایران و آمریکا بر مسأله کاهش تنش‌های منطقه‌ای و به طور ویژه بر روی تبادل زندانیان دو طرف در قبال کنترل کردن برنامه هسته‌ای ایران متمرکز است.
مبادله زندانیان تکذیب شد: همزمان با برگزاری مذاکرات عمان، «اسماعیل بقایی»، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران به صورت رسمی ادعای رویترز پیرامون تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا را تکذیب کرد و گفت: «در مورد حاشیه سازی‌ها ما با آنان ناآشنا نیستیم. هم به جهت جایگاه ایران و هم به دلیل منافع متعارضی که در رابطه با هر نوع تعاملی در رابطه با مباحث مرتبط با هسته ای ایران در بین بازیگران مختلف وجود دارد. این حاشیه سازی ها که عمدتا با اشاره به منابع آگاه یا مقام نزدیک به مذاکرات صورت می‌گیرد، مطلقا چنین چیزی صحت ندارد.»
دروغ هفتم: فضاسازی درباره هدف مذاکرات
در آستانه برگزاری مذاکرات عمان، طرف آمریکایی به فضاسازی درباره هدف این مذاکرات پرداخت:
ادعای دقیقه ۹۰: کمتر از ۲۴ ساعت پیش از سفر هیئت آمریکایی به عمان، «استیو ویتکاف»، در گفتگو با روزنامه وال‌استریت ژورنال مدعی شد که موضع اولیه واشنگتن برچیده شدن برنامه هسته‌ای تهران است اما یافتن راه‌های دیگر برای مصالحه بین دو کشور هم وجود دارد.
ادعای قبلی: نماینده ترامپ در حالی موضع واشنگتن را برچیده شدن برنامه هسته‌ای ایران عنوان کرد که پیشتر خود او بدون اشاره به حذف کامل برنامه هسته‌ای ایران گفته بود که «خط قرمز» دولت آمریکا دستیابی ایران به سلاح اتمی است. ترامپ هم پیشتر بدون اشاره به حذف کامل برنامه هسته‌ای ایران بارها تکرار کرده بود که هدفش از مذاکره با ایران جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای است. در موضع گیری ترامپ نیز تاکنون دیده نشده که او صحبتی از برچیده شدن برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران به میان آورد.
