روز شنبه ۲۳ فروردین و بعد از سه سال به طور جدی و متفاوت از روند مذاکرات برجامی و احیای برجام در دوره‌های قبل، ایران و آمریکا برای حل مساله هسته‌ای و رسیدن به راه‌حلی مرضی‌الطرفین در مسقط پایتخت عمان به تبادل نظر پرداختند.
مذاکرات بیش از دو ساعت مقامات ارشد ایران و آمریکا که با واسطه‌گری وزیر امور خارجه عمان و تبادل پیام‌های مکتوب در منزل شخصی «سید بدر البوسعیدی» انجام شد، اولین دور مذاکرات دو کشور بعد از خروج آمریکا از برجام است. این مذاکرات در حالی انجام می شود که طرفین برجام و آمریکا بر این مساله توافق دارند که محتوای توافق هسته‌ای امکان اجرا شدن ندارد، با این حال چارچوب سیاسی، فنی و حقوقی برجام برای هر گونه توافق با زمان‌بندی جدید مورد نظر همه طرف‌هاست.
روسای هیات‌های مذاکره‌کننده ایران و آمریکا در پایان مذاکرات، روند را «مثبت و سازنده» دانستند و اعلام کردند که شنبه آینده مذاکرات با میانجی‌گری عمان ادامه خواهد یافت.
«سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه و رئیس هیات ایرانی در مسقط در پایان مذاکرات روز شنبه اعلام کرد که در جلسه بعدی وارد چهارچوب کلی که یک توافق می‌تواند داشته باشد خواهیم شد.
وی خاطرنشان کرد: مسلما نه ما و نه طرف مقابل خواهان یک مذاکره بی‌حاصل، گفت‌وگو برای گفت‌وگو، اتلاف وقت و مذاکرات فرسایشی اصلا نیستیم. هم ما و هم طرف آمریکایی مطلوب‌مان توافقی است که در کوتاه‌ترین زمان به دست بیاید. ولی این کار آسانی نخواهد بود و نیاز به اراده کامل از هر دو طرف دارد.
«استیو ویتکاف» فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا نیز در اولین اظهارات خود پس از گفت‌وگوی غیرمستقیم با ایران تصریح کرد: ما یک گفت‌وگو بسیار مثبت و سازنده داشتیم.
هم‌چنین «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا روز شنبه به خبرنگاران گفت: معتقدم (مذاکرات) به صورت خوبی پیش می‌رود. هیچ چیزی مهم نیست تا اینکه (مذاکرات) به پایان برسد. به همین دلیل دوست ندارم درباره آن صحبت کنم اما کارها با ایران، بسیار خوب پیش می‌رود.
ترامپ بی‌جهت آمریکا را درگیر نمی‌کند
«علی‌اکبر صالحی» رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگو با ایسنا درباره مذاکرات ایران و آمریکا به میزبانی عمان، گفت: فضای کلی مذاکرات آن طور که در رسانه‌های ملی و بین‌المللی دیدیم و شنیدیم، نشان از مثبت بودن آن دارد. به نظرم هم جمهوری اسلامی ایران و هم آمریکا اراده‌شان بر این قرار گرفته است که این مذاکرات به یک جمع‌بندی «مثبت» برسد، چون اگر غیر از این باشد، قطعا مسائل بغرنج‌تر می‌شود و هر چه زمان بگذرد به پیچیدگی این مسائل افزوده می‌شود و به کلافی سردرگم‌تر از وضعیت موجود تبدیل می شود.
وی با اشاره به شعار انتخاباتی دونالد ترامپ مبنی بر "America First" گفت: اگر به هر حال تصمیماتی خلاف تدبیر و عقلانیت از طرف آمریکایی‌ها اتخاذ شود، ممکن است این شعار به "America Last" تبدیل شود. اگر خودشان شرایطی را ایجاد کنند یا کسانی دیگر مثل نتانیاهو باعث شود که شرایط از این وضعیت موجودی که هر دو خواهان رسیدن به نتیجه مثبت هستند، منحرف شود قطعا دود آن به چشم همه خواهد رفت و عواقب ناخوشایندی را به دنبال خواهد داشت، به گونه‌ای که در سه سال و اندی باقی مانده از دولت ترامپ، او آنچنان گرفتار خواهد شد که دیگر شعار «آمریکا اول» است فراموش شده و تبدیل به حقیقت «آمریکا آخر» است، می‌شود.
صالحی افزود: تجربه آمریکا در عراق و افغانستان را شاهد بودیم و در گذشته نیز تجربه دردناک ویتنام که هیچ کدام از آن‌ها تجارب مثبتی برای آمریکا نبوده است. از طرفی با توجه به برداشتی که از کتاب‌های ترامپ می‌توان داشت، به نظرم او فردی است که ریسک حساب نشده نمی‌کند تا آمریکا را بی جهت درگیر کند و کشورش را وارد باتلاقی کند تا دیگران که رقیب جدی او در جهان هستند، نهایت استفاده را از شرایط ایجاد شده ببرند.
رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه «امکان درگیری آمریکا با ایران را بسیار ضعیف می‌بینم»، گفت: سوال این است که آمریکا از درگیری در منطقه و با ایران چه چیز به دست می‌آورد؟ اگر فکر می‌کنند که این درگیری سریع است و با سرعت به اهدافشان می‌رسند، فرض نادرست و غیرمنطقی است و لذا این درگیری، آمریکا را برای سال‌ها گرفتار خواهد کرد.
نه باید در مذاکرات تعجیل و نه تأجیل کرد
وی با اشاره به ادعای آمریکا مبنی بر نگرانی از اینکه «ایران به دنبال سلاح هسته‌ای برود» گفت: آن‌ها گفته‌اند که نمی‌خواهند ایران از سلاح هسته‌ای برخوردار شود، یا به این سمت حرکت کند؛ این مساله پاسخ فنی دارد و می‌توان تضمین‌هایی ارائه کرد تا آن‌ها قانع شوند و موضوع پیچیده‌ای نیست. ما در داخل کشور فتوای رهبری و حکم حکومتی داریم که به سمت سلاح هسته‌ای حرکت نکنیم. مساله بی‌اعتمادی آن‌هاست. رفع این مشکل از طریق یک مذاکرات فنی روشن و سریع قابل تحقق است.
این عضو پیشین تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در پاسخ به این پرسش که «اصرار تیم مذاکره کننده آمریکا برای تسریع در مذاکرات و دستیابی به نتیجه، به نفع مذاکرات است یا به ضرر آن؟»، اظهار کرد: با توجه به اینکه شرایط جهانی پیچیده و درهم تنیده شده است و یک عنصر غیرقابل پیش‌بینی مثل نتانیاهو را داریم که به هیچ یک از مقررات بین‌المللی و جهانی پایبند نیست و هر لحظه ممکن است در کار اختلال ایجاد کند؛ نه باید در مذاکرات تعجیل و نه تأجیل کرد و به عبارتی نباید فکر کنیم که زمان زیادی در اختیار داریم و کار را به تاخیر بیندازیم؛ باید حد وسط را گرفت و به علاوه موضوع را توأم با مسائل منطقه‌ای و جهانی به طور یک‌پارچه در نظر بگیریم.
صالحی تاکید کرد که گروه مذاکره کننده ضمن برخورداری از تجارب ارزشمند، چارچوبی روشن برای مذاکرات و حل مساله در اختیار دارد.
