مدیرکل آژانس اتمی بامداد چهارشنبه گفت تمایل مقامات ایرانی برای بازگشت به گفتگو درباره پرونده هستهای را احساس کرده است.
گروسی در مصاحبه با خبرگزاری «رویترز» توضیح داد: «ایران سرعت ثابتی را بدون شتاب حفظ کرده است، اما به توسعه برنامه هستهای خود ادامه میدهد».
وی با بیان اینکه تمایل مقامات ایرانی برای بازگشت به گفتگو درباره پرونده هستهای را حس کرده، اظهار داشت: «آنچه من میبینم ابراز تمایل برای تعامل مجدد با ما به شیوهای معنادارتر است».
مدیرکل آژانس اتمی تاکید کرد که برای کسب اطلاعات بیشتر درباره فعالیتهای ایران، باید از هم اکنون مقدمات مذاکرات احتمالی آغاز شود.
خبرگزاری رویترز همچنین نوشت: «گروسی قصد دارد در هفتههای آتی به ایران سفر کند تا زمینه را برای مذاکرات غرب و تهران در مورد برنامه هستهای این کشور فراهم کند».
مسعود پزشکیان رئیس جمهوری کشورمان در بخشی از سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: ایران و قدرتهای جهانی با نگرشی فرصتمحور به برجام دست یافتند و ما در برابر شناسایی حقوق ایران و رفع تحریمها، بالاترین سطح از نظارتها در حوزه هستهای را پذیرفتیم. خروج یکجانبه ترامپ از برجام نشانگر دیدگاه تهدید محور در عرصه سیاسی و نگاه قدرت محور در عرصه اقتصادی بود.
وی روز دوشنبه در جلسه با مدیران رسانههای آمریکایی، تاکید کرد که ایران برای بازگشت به تعهدات برجامی آمادگی دارد، اما تحت فشار و تحریم وادار به مذاکره نخواهد شد.
او بیان داشت: ما برای بازگشت به تعهدات خود در توافق صورت گرفته آمادگی کامل داریم، اما نمیشود که آمریکا و کشورهای اروپایی حاضر به اجرای تعهدات خود نباشند و در مقابل از ما بخواهند که به تعهدات خود بازگردیم.
رئیس جمهور یادآور شد: ما به همه تعهدات خود در این توافق نیز پایبند بودیم، اما این ترامپ بود که از برجام خارج شد و متاسفانه کشورهای دیگر نیز به جای کمک به احیای این توافق، به تعهدات خود عمل نکردند و روز به روز بر دایره تحریمهای ایران اضافه شد.
ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریمهای ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، تحریمهایی که به واسطه برجام رفع شده بود، با تصمیم یکجانبه وی برای خروج از این توافق در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸) بازگردانده شد.
جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۸ سازوکار حل اختلاف را در چارچوب کمیسیون مشترک برجام در سطح وزیران امور خارجه اعضای باقیمانده در این توافق فعال کرد. در نتیجه این نشست، طرفهای عضو برجام با صدور بیانیهای، ۱۱ تعهد را برای جبران خسارتهای اقتصادی ناشی از اقدام یکجانبه آمریکا مطرح کردند.
اما اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریمهای یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی را در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هستهای با اعطای فرصتهای ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده میدادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران میکنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند، اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعدههایشان عمل نکردهاند، ایران نیز در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد.
دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد، اما هرگز اقدام معتبری را برای جبران سیاستهای نادرست دولت ترامپ صورت نداد.
ایران در ۸ دور مذاکرات وین حداکثر شجاعت و بصیرت خود را با موافقت برای گفتگو درباره حفظ برجام نشان داد و از طرفهای غربی انتظار داشت تا به طور متقابل رویکرد مسئولانهای را در پیش گرفته و مسیر تحریمهای غیرقانونی را تغییر دهند.
اما تجربه گفتگوها نشان داد که هرچقدر باراک اوباما (رئیس جمهور پیشین آمریکا) برای عقد برجام و دونالد ترامپ درباره فسخ این توافق اراده داشتند، جو بایدن (رئیس جمهور آمریکا) اراده لازم را برای تصمیمگیری در این زمینه نداشت و به همین خاطر مذاکرات وین معطل ماند.
ایران به عنوان کشوری مسئولیت پذیر همواره اعلام کرده است که برای عقد توافقی پایدار و قابل اتکا که تحریمها را به نحوی تضمین شده رفع کند و موضوعی به عنوان اهرم فشار جهت استفاده علیه ایران در آینده باقی نماند، آمادگی دارد.