طی ماههای اخیر و از جنگ حماس و اسرائیل به بعد گزارشهای متعددی از سلاحهای در اختیار یمن برای حمایت از فلسطینیها مقابل اسرائیل منتشر شده است.
خبرگزاری الجزیره قطر که در نشست خبری روز دوشنبه و در نشست خبری مسعود پزشکیان درباره موشکهای بالستیک یمن و نسبت این موشکها با ایران پرسید، در گزارشهای متعددی طی ۲ روز گذشته به دنبال پاسخ این سوال برآمده است.
یمنیها روز یکشنبه یک فروند موشک بالستیک به سمت اسرائیل حمله کردند که بر اثر این شلیک آسیبهایی به بخشهایی از حومه تلآویو از جمله یک ایستگاه مترو وارد شد.
حوثیها اعلام کرده بودند این موشک ۲ هزار و ۴۰ کیلومتر در ۱۱ دقیقه پیمایش داشته است. آنها گفتند که برای نخستین بار از موشک هایپرسونیک استفاده کردهاند و این موشکها را در داخل ساختهاند.
حسین البخیتی تحلیلگر سیاسی یمنی در این ارتباط به الجزیره گفته است: یمن از زمان محدودیتهای عربستان سعودی تاکنون زیر تیغ بوده است. یمنیها تنها اجازه دسترسی به کمی سوخت و غذا دارند که به بندر حدیده وارد میشود و بازرسانی وجود دارند که این کشتیها را چک میکنند. بنابراین اسرائیل یا هر جای دیگری که ادعا کنند این موشکها از ایران میآیند، باید بدانند انتقال چنین موشکهایی به یمن کار بسیار سختی است. یک موشک چندین تن وزن دارد و ۱۲ تا ۱۵ متر طول دارد. این موشکها در یمن ساخته میشوند و علیه اسرائیل نیز شلیک میشوند. من فکر میکنم این موشکها از نوع حاطم ۳ یا ۴ هستند. به خاطر بیاوریم که در پایان ماه ژوئن (اوائل تیرماه)، ارتش یمن نخستین موشک هایپرسونیک خود را با نام حاطم ۲ شلیک کرد که یک کشتی مرتبط با اسرائیل را در شرق جزیره «سُقُطرا» هدف قرار داد که فاصلهای در حدود ۸۰۰ تا هزار کیلومتر داشت. این موشک درواقع برد متوسط داشت. به همین علت استدلال میکنم که موشک شلیک شده جدید از نوع حاطم ۳ یا حاطم ۴ است. البته ارتش یمنی بهخوبی برای یک جنگ طولانی با رژیم صهیونیستی مجهز شده است. ارتش یمن میتواند موشکهای متعددی از نقاط مختلف یمن به مرکز پایتخت رژیم صهیونیستی شلیک کند.
مسعود پزشکیان رئیس دولت چهاردهم در اولین نشست خبری خود با خبرنگاران در پاسخ به سوال خبرنگار الجزیره قطر مبنی بر اینکه روز یکشنبه شاهد بودیم انصارالله یمن موشک هایپرسونیک به اسرائیل پرتاب کرد که ظاهرا به هدف اصابت کرده است، سیاسیون میگویند ایران موشک هایپرسونیک به انصارالله یمن داده یا تکنولوژی آن را به آنها انتقال داده است، آیا واقعا ایران موشک هایپرسونیک به یمن داده است؟ گفت: در حال حاضر رفتن نیروی انسانی به یمن با یک هفته تاخیر صورت میگیرد، یعنی یک انسان به راحتی نمیتواند به یمن برود، حال چگونه یک موشک از ایران به یمن رفته و اینها ندیدهاند. اصلا چنین چیزی نیست. ما اصلا از این موشک در ایران نداریم. اینکه یمنیها توان پیدا کردند تا این موشک را داشته باشند، کار یک روز و یک هفته و یک سال نیست. علم و مهارت در طی زمان به دست میآید.
پیشرفت یمنیها در «حاطم»
همزمان الجزیره عربی اشاره بیشتری به گزارشهای منتشر شده درباره نوع موشک بالستیک یمنیها داشته است.
براساس گزارشهای متعدد خبرگزاریهای خارجی حاطم یک موشک ساخت یمن است که در سپتامبر ۲۰۲۲ رونمایی شد. این موشک متعلق به خانواده موشکهای بالستیک مافوق صوت است که برد آن تا هزار و ۴۵۰ کیلومتر میرسد.
اگرچه الجزیره عربی این موشک را شبیه بالستیک خیبرشکن ایران معرفی کرده است، اما در عین حال تاکید داشته یمنیها بالستیکها را در کشور خودشان میسازند.
در گزارش خبرگزاری عربی آمده است: موشک حاطم از سوی سازمان مهماتسازی حوثیها ساخته شده است و در سال ۲۰۲۲ در هشتمین سالگرد کنترل این گروه بر صنعا، پایتخت و دیگر مناطق یمن رونمایی شد. این موشک در دسته موشکهای بالستیک مافوق صوت قرار میگیرد و از نوع موشکهای زمین به زمین است. این خانواده از موشکها دارای چندین نسل با بردهای مختلف است و نسل چهارم موشکهای بدر است.
این موشک با سوخت جامد کار میکند که مزیت پرتاب سریع و سهولت انبار برای دارد و باعث میشود که موتور آن برای تولید نیروی محرکه، احتراق متعادل و مداومی داشته باشد و بدون نیاز به تامین سوخت قبل از پرتاب به سرعت آماده و راهاندازی شود.
در ۲۶ ژوئن ۲۰۲۴، گروه حوثی یمن صحنههایی از پرتاب یک موشک بالستیک را پخش کرد که گفت برای اولین بار از آن استفاده کرده و یک کشتی اسرائیلی را در دریای عرب هدف قرار داده است.
شاید هم از کره شمالی گرفتهاند
الکساندر واتراورز سردبیر نشریه نظامی سوئیس و متخصص سیاست امنیتی و دفاعی نیز در پاسخ به سوال مجری الجزیره مبنی بر اینکه «این بار اولی است که حوثیها مرکز اسرائیل را با یک موشک زدهاند. حوثیها میگویند که این حمله با یک فروند موشک بالستیک هایپرسونیک انجام گرفته است ولی اسرائیل میگوید این موشک هایپرسونیک نبوده است، بلکه یک موشک بالستیک نه خیلی پیشرفته بوده است. به نظر شما این موشک هایپرسونیک بوده است؟» گفت:
در تعریف موشکهای هایپرسونیک مشکل وجود دارد، چون طبق تعریف، موشکهای بالستیک موشکهایی هستند که ارتفاع زیادی تا بیش از ۲۵ کیلومتر بالای جو زمین اوج میگیرند و سپس با سرعت مافوق صوت به زمین برمیگردند. اما این تعریف یک موشک هایپرسونیک نیست. یک موشک هایپرسونیک در تعریف واقعی خود سلاحی است که با سرعت مافوق صوت به زمین برمیگردد، اما همچنان قابل هدایت است. این تعریف در مورد سلاحهای در اختیار حوثیها صدق نمیکند.
این کارشناس مدعی شده برخی قطعات این موشکها ممکن است ساخت ایران باشند ولی این احتمال وجود دارد که تکنولوژی آنها از چین و کره شمالی هم به دست یمنیها افتاده باشد. او گفته «من میتوانم بگویم احتمالا این موشکها در یمن مونتاژ شدهاند ولی قطعات آن یا ساخت ایران هستند یا از تکنولوژی زیادی که در اختیار کره شمالی است به دست آمده است. همچنین تکنولوژیهای زیادی از سمت چین و سایر کشورها وجود دارد که همگی در این سلاحها مورد استفاده قرار میگیرد.» احتمالی که سندی دال بر آن وجود ندارد و این کارشناسی دفاعی نیز آن را ارائه نمیکند.