رافائل گروسی ، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در سخنانی در افتتاحیه نشست شورای حکام در خصوص موضوع هستهای ایران مدعی شد: آخرین گزارش من در مورد راستیآزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد (2015) را در اختیار دارید. توجه داشته باشید که ذخایر اورانیوم 20 و 60 درصد غنیشده ایران همچنان در حال افزایش است و ایران تعداد آبشارهایی را که برای غنیسازی UF6 استفاده میکند، افزایش داده است.
وی همچنین بدون اشاره به عدماجرای تعهدات طرفهای دیگر در برجام و خروج یکجانبه آمریکا از توافقنامه 2015 مدعی شد: بیش از سه سال و نیم از زمانی که ایران اجرای تعهدات مرتبط هستهای خود تحت برجام، از جمله اجرای موقت پروتکل الحاقی خود را متوقف کرده است، میگذرد و بنابراین بیش از سه سال و نیم از زمانی که آژانس قادر به دسترسی تکمیلی به این توافقنامه است، میگذرد، در نتیجه، آژانس تداوم دانش در رابطه با تولید و موجودی سانتریفیوژها، روتورها و دم، آب سنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم را از دست داده است.
گروسی در ادامه اظهارات ادعایی خود علیه برنامه صلحآمیز هستهای ایران گفت: شما همچنین گزارش من درباره توافقنامه پادمان (NPT) با جمهوری اسلامی ایران را در اختیار دارید، هیچ پیشرفتی در حلوفصل مسائل پادمان باقیمانده وجود نداشته است. ایران میگوید همه مواد، فعالیتها و مکانهای هستهای مورد نیاز طبق توافقنامه پادمان NPT را اعلام کرده است، با این حال، این بیانیه با یافتههای آژانس در مورد ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در مکانهای اعلامنشده در ایران مغایر است. آژانس باید نسبت به مکانهای فعلی مواد هستهای و یا تجهیزات آلوده مربوطه آگاهی داشته باشد.
این ادعاها در حالی است که نمایندگی ایران در وین در یادداشتی در خصوص اجرای تعهدات ایران نوشت: جمهوری اسلامی ایران بهطور کامل به تعهدات خود از جمله موافقتنامه پادمان جامع (INFCIRC/214) پایبند بوده و تمام تلاش خود را بهکار گرفته است تا آژانس بتواند بهطور مؤثر فعالیتهای راستیآزمایی خود در ایران از جمله اقدامات نظارتی و مراقبتی (C/S) در مورد مواد و فعالیتهای هستهای در ایران را انجام دهد.
نمایندگی ایران خاطرنشان کرد: تفکیک موضوعات در این دو گزارش مختلف بهدرستی رعایت نشده است. برخی از موارد مرتبط با برجام در گزارش پادمانی (NPT) عیناً تکرار شده و برخی از موارد مرتبط با موضوعات پادمانی NPT در گزارش برجامی مشاهده میشود، بهعنوان نمونه، فعالیتهای راستیآزمایی و نظارتی مرتبط با کارگاههای ساخت روتور سانتریفیوژها و بیلوز فقط بایستی در محدوده گزارش برجام تعریف شوند.
مدیرکل آژانس همچنین بدون در نظر گرفتن حق ایران در برجام که بر اساس آن در صورت عدماجرای تعهدات طرفهای دیگر، تعهدات خود را کاهش دهد، مدعی شد: ایران هنوز کد اصلاحشده 3.1 را که یک تعهد قانونی برای ایران است، اجرا نمیکند و به حالت تعلیق درآورده است.
در خصوص کد اصلاحی 3.1 ناگفته نماند که توقف اجرای کد اصلاحی 3.1 همانطوری که در بند 13 از مقدمه و بند 65 پیوست یک برجام مشخص شده است، بهدلیل خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و بر اساس قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» مصوب مجلس، در اعمال حقوق ایران ذیل بندهای 26 و 36 برجام صورت گرفته است. اجرای کامل و مؤثر برجام توسط همه شرکتکنندگان، بهویژه تعهدات لغو تحریمها، ضروری است و ایران را قادر میسازد اقدامات اصلاحی خود را طبق بندهای 26 و 36 برجام بازگرداند.
گروسی در ادامه درخصوص بیانیه مشترک ایران و آژانس در اسفند سال 1401 مدعی شد: در 15 ماه گذشته هیچ پیشرفتی در راستای اجرای بیانیه مشترک 4 مارس 2023 صورت نگرفته است.
وی همچنین در خصوص ابراز تمایلش برای سفر به تهران و دیدار با رئیس جمهور ایران گفت: پس از انتخابات در ایران، من با رئیسجمهور پزشکیان مکاتبه کردم و تمایل خود را برای دیدار با او در تهران و ازسرگیری گفتگو و همکاری بین آژانس و ایران ابراز کردم، او پذیرفت که در فرصتی مناسب با من ملاقات کند، من ایران را تشویق میکنم که چنین نشستی را در آیندهای نهچندان دور تسهیل کند تا بتوانیم گفتگوی سازندهای برقرار کنیم که بهسرعت به نتایج واقعی منجر شود.
نمایندگی ایران همچنین در یادداشت خود ابراز داشت: اخیراً، فشارهای سیاسی مستمر اعمالی توسط چند کشور خاص، به مرحلهای رسیده است که حتی موضوعات حلوفصلشده فنی متعاقباً در گزارشهای آژانس برخلاف آنچه توافق شده است، تغییر مییابند. این فشارهای با انگیزه سیاسی، آژانس را از اجرای نقش حرفهای و بیطرفانه خود بازمیدارد. مدیرکل آژانس در مناسبتهای مختلف در گزارشهای خود با بهکارگیری عبارات نامتعارف، برخلاف ماهیت فنی و عینی این گونه گزارشها احساسات خود را ابراز میکند که لازم است از این امر اجتناب نماید.