نخستین جلسه رسیدگی به پرونده کودتای ۲۸ مرداد یک اتفاق بسیار مهم است که می‌تواند بسترساز اقدامات حقوقی برای اعاده حقوق مردم ایران شود. از مدت‌ها قبل موضوع پیگیری پرونده‌های حقوق بشری در قوه‌قضائیه در دستور کار قرار گرفت. برگزاری دادگاه منافقین یکی از اقداماتی بود که هرچند بسیار دیر اما برای تحت پیگرد قرار دادن عوامل گروهک نفاق لازم بود. برگزاری دادگاه منافقین 3 نتیجه ملموس داشته است. اول: تشکیل دادگاه و اخذ رای علیه متهمان در یک دادگاه داخلی که مبنای اقدامات حقوقی ایران شده است، دوم: پیگیری‌ها برای استرداد و مجازات مجرمان پرونده، سوم: فشار سیاسی بر کشورهای میزبان تروریست‌های منافق برای تحدید فعالیت‌های این گروهک.
حالا با برگزاری دادگاه کودتای 28 مرداد، افق جدیدتری در مستندسازی قضایی برهه‌های تاریخی کشور و نیز تحت پیگرد قرار دادن مجرمان و اعاده منافع ملی باز شده است. در دادگاه دیروز علیه دولت ایالات متحده آمریکا، وزارت خارجه ایالات متحده، بانک مرکزی ایالات متحده، آژانس مرکزی ایالات متحده، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا، مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا و فدرال رزرو کیفرخواست صادر شد.
پیام‌ها و فواید این دادگاه نیز قابل تامل است:
1- کودتای 28 مرداد یک دخالت خارجی آشکار در امور داخلی ایران بود. مقامات آمریکایی و انگلیسی نیز بارها نسبت به دست داشتن خود در این کودتا اعتراف کرده‌اند. این دخالت خارجی 2 تاثیر منفی عمده در ایران داشت. نخست آنکه دولتی مردمی و برساخته اراده ملی به زیر کشیده شد و دوم اینکه یک رژیم فاسد و مستبد به مدت 25 سال بر همه امور ایران حاکم شد. رژیمی که به غیر از تاثیرات مخرب فرهنگی بر ایران، میلیاردها دلار سرمایه‌های کشور را به تاراج برد. دادگاه دیروز حاوی این پیام است که ایران 8 نهاد آمریکایی دخیل در این کودتای خسارت‌بار را تحت پیگرد قرار می‌دهد تا با برآورد هزینه‌های این کودتا، نسبت به مسترد کردن آن مستندسازی قضایی انجام شده باشد. دولت آمریکا طی سال‌های اخیر به بهانه‌های مضحک مانند 11 سپتامبر اقدام به مصادره اموال مردم ایران به سود برخی شهروندان خود کرده است. ایران اما با استناد به دخالت‌های هزینه‌ساز آمریکا در ایران، مقابله به مثل قانونی انجام خواهد داد.
2- برگزاری دادگاه کودتای 28 مرداد از این حیث که این دخالت آمریکا در سرنوشت یک کشور ثبت، مورد بررسی و صدور حکم قرار می‌گیرد نیز حائز اهمیت است. در واقع دستگاه قضایی با برگزاری این دادگاه در حال مستندسازی قضایی دخالت‌های آمریکایی‌ها در ایران است و این مستندات قضایی از طریق محاکم قضایی خارجی باید مورد پیگیری قرار گیرد. بیش از 400 هزار نفر شاکی این پرونده هستند و باید حقوق همه این شاکیان از طریق محاکم قضایی و سیاست خارجی پیگیری شود.
3- یکی از پیام‌های مهم برگزاری این دادگاه، ارسال پیام اقتدار ایران است. ایران اکنون با برگزاری یک دادگاه ضدآمریکایی هم بی‌اعتباری دولت آمریکا را ثابت می‌کند و هم در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی، منافع مردم خود را پیگیری می‌کند. این اقدام ایران در برابر آمریکا نشان می‌دهد ایران اکنون در منطقه دارای چنان قدرتی است که از طریق ابزار قانونی و قضایی خود نسبت به اعاده منافع ملی‌اش اقدام می‌کند. هزینه معنوی دخالت آمریکایی‌ها در کودتای 28 مرداد و طول کشیدن استبداد پهلوی به مدت 25 سال دیگر هزینه‌های معنوی و مالی بسیاری برای مردم ایران داشت. اکنون موعد جبران هزینه‌های معنوی و نیز اعاده هزینه‌های مالی این کودتا است. از سوی دیگر این قبیل اقدامات قضایی می‌تواند هزینه دخالت‌ها در ایران و نیز هزینه تصمیمات غیرانسانی دیگر علیه مردم ایران را به مراتب بالا ببرد. این دادگاه‌ها باید در عمل به جایی برسد که هر مقام آمریکایی که قصد تصویب یا همراهی با یک قانون یا اقدام ضدایرانی داشته باشد، باید نسبت به هزینه‌های این اقدام خود با خبر باشد. تحمیل هزینه به طرف آمریکایی یکی از اهرم‌های تاثیرگذار ایران است.
4- این اقدام دستگاه قضایی بسیار قابل احترام و قابل دفاع و نشان‌دهنده پویایی و تحول در دستگاه قضایی است. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، این قبیل دادگاه‌ها، در کناره اعاده حقوق سیاسی و مدنی مردم مورد ظلم واقع شده ایران، می‌تواند به معنای این مهم هم باشد که تحمیل اراده سیاسی خارجی در ایران و غارت اموال نفتی و غیرنفتی توسط دربار دست نشانده آمریکایی، بی‌جواب نمی‌ماند و حالا که ایران در حوزه‌های مختلف دفاعی به توانمندی‌های گسترده‌ای دست یافته، حتما این دادگاه را به معنای فرصتی برای تسویه حساب‌ها با جریان‌های غربی و عبری می‌نگرد.
امیرعباس نوری
