کنارهگیری بایدن از رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری ۵ نوامبر، کاملا «هریس» را جهت جانشینی وی «حریص» کرده است. با این حال اساسا شکلگیری دوگانه هریس - ترامپ نیز تاثیری بر روند آیندهنگاری تحولات آمریکای بحرانزده نخواهد گذاشت. اگر چه رسانههای آمریکایی ترجیح میدهند پس از ترور ترامپ روی دوگانه جمهوریخواه-دموکرات و تاثیر این حادثه بر نتایج انتخابات ریاستجمهوری ماه نوامبر متمرکز شوند اما تحلیلگران امور اجتماعی و امنیتی در آمریکا نمیتوانند نگرانی خود را در قبال تحولات آتی این کشور کتمان کنند. قطعا انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در ماه نوامبر پایان مییابد اما دوران پساانتخابات در آن مملو از تنشهای پیشبینیناپذیر و متعاقبا غیرقابل کنترل خواهد بود. نظرسنجی رویترز/ ایپسوس که اخیرا در آمریکا منتشر شد، نشان میدهد حداقل 80 درصد آمریکاییها (اعم از دموکرات و جمهوریخواه) میترسند کشورشان پس از سوءقصد به دونالد ترامپ از کنترل خارج شده و متعاقب برگزاری انتخابات ریاستجمهوری، بیش از پیش درگیر تنشها و حتی جنگ داخلی شود.
به عبارت بهتر، اکثریت قریب به اتفاق آمریکاییها میگویند کشورشان از کنترل خارج شده و به سوی آیندهای نامعلوم پیش میرود. این نخستین بار نیست که هشدار جنگ داخلی در آمریکا مخابره میشود. سال 2018 میلادی، رکس تیلرسون، وزیر اسبق امور خارجه آمریکا هشدار داد تنشهای مزمن و دامنهدار ایجادشده میان ۲ حزب سنتی این کشور (دموکرات و جمهوریخواه)، ایالات متحده را به سوی یک جنگ داخلی خانمانسوز هدایت میکند. از یک سو، دوگانه دموکرات - جمهوریخواه از مدل یک رقابت سنتی و سیاسی خارج شده و درونمایهای نفرتانگیز پیدا کرده است. بر همین اساس، طرفداران ترامپ، دموکراتها را دشمنان درجه اول آمریکا قلمداد کرده و پیروزی هریس یا هر نامزد دیگری از حزب دموکرات را آخرین نقطه صبر خود تلقی میکنند! گروههایی مانند پسران مغرور که پس از انتخابات ریاستجمهوری سال 2020 دست به تسخیر کنگره زدند، اکنون قدرت ریسکپذیری بیشتری درباره ایجاد ناآرامیهای گسترده داخلی در آمریکا پیدا کردهاند. در برخی ایالات مانند اوهایو، تگزاس، پنسیلوانیا و فلوریدا، پیشزمینههای تاریخی و اجتماعی قابل توجهی درباره ایجاد و استمرار منازعات پایدار وجود دارد. فراتر از آن، اگر ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری امسال شکست بخورد، دیگر امکان بازگشت وی به قدرت منتفی خواهد بود و باید برای همیشه از صحنه سیاسی کشورش برود. از این رو انتخابات پیش رو برای رئیسجمهور سابق آمریکا و هوادارانش حکم بازی مرگ و زندگی را دارد. در طرف مقابل نیز دموکراتها، برخی رایدهندگان مستقل و حتی عدهای از جمهوریخواهان سنتی مخالف ترامپ، بازگشت وی به قدرت را مصداق یک فاجعه و بازگشت به عقب قلمداد میکنند. همانگونه که در میان طرفداران ترامپ کمترین تحمل و ظرفیتی برای پذیرش شکست وی وجود ندارد، در میان طرفداران حزب دموکرات نیز کمترین ظرفیتی برای تحمل حضور ترامپ در کاخ سفید در بین سالهای 2024 تا 2028 میلادی متصور نیست. در یک نتیجهگیری ساده و گویا درمییابیم پیروزی دموکراتها یا جمهوریخواهان در انتخابات ریاستجمهوری ۵ نوامبر در هر حال شیپور منازعه داخلی در ایالات متحده را خواهد نواخت. تنها، جایگاه مهرههای بازی یعنی دولت و اپوزیسیون در این منازعه میتواند جابهجا شود، بدون آنکه اصل مساله مخدوش شود.
حنیف غفاری