یک. از آن غروب غمانگیز که همه دعا میکردیم بالگرد رئیسجمهور پیدا شود، تا صبح روز بعد که بغضمان شکست و به گریه نشست، چهل روز گذشت. شهید رئیسی رفت اما مشی و نامش در کنار بزرگانی چون بهشتی و رجایی جاودانه شد.
دو. جمهوری اسلامی که چند هفته قبلتر، عملیات پیروز وعده صادق علیه جلادان صهیونیست را اجرا کرده بود، درحالیکه در نقطه لبه جنگ احتمالی بود، رئیسجمهور و وزیر خارجهاش را از دست داد، اما در معادلات سیاسی کلان کشور، آب از آب تکان نخورد. ایران ما در همین دوره کوتاه و پرتنش، با آرامش و متانت و بدون آنکه مردم شرایط فوقالعادهای حس کنند، تمام برنامههای تبلیغاتی و انتخاباتی را بانظم و طبق برنامه اعلامی برگزار کرد. این نشان از قدرت درونزا و ثبات عمیق نظام مردمسالار ماست.
سه. پیشازاین گاهی حس میشد که هرکه در مناظره تندتر و تهاجمی عمل کند پیروز است و بهاصطلاح، بااخلاق ها و آرامترها پیروز نمیشوند. از سوی دیگر در این دوره، در مناظرات انتخاباتی کمتر شاهد بداخلاقی بودیم که به نظر میرسد یکی از دلایل عمده آن، ارائه سیره اخلاقی رئیسجمهور شهید در مناظرات دوره پیش بود. او هم اخلاق و هم نتیجه را باهم جمع کرد و نشان داد این روش شدنی است.
چهار. آرایش نامزدها در انتخابات پیش رو، صورتبندی جدیدی از کنشگران سیاسی ایران است. تجربه نشان داده که جریان مستقر در قدرت، معمولا نمیتواند به نامزد واحد برسد چنانکه در سال ۸۴ و ۹۲ هم همین اتفاق افتاد. با توجه به ترکیب نامزدها، تقریبا تمام سلایق عمده تودههای ملت درصحنه انتخابات نماینده دارند. میزان مشارکت پیشبینیشده در انتخابات هم تا اینجای کار، از بسیاری از کشورهای دنیا بالاتر است.
پنج. انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ مبدأ صورتبندی جدیدی در سپهر سیاست خواهد شد. در مورد آینده جریانهای سیاسی کشور با توجه به انتخابات ریاست جمهوری گفتنیهای بسیاری هست که در روزهای پس از انتخابات به آن خواهم پرداخت. آنچه اصل است، مشارکت گسترده و بازگشت به انتخاباتهای پرشکوه سالهای پیشین است، انشاءالله.