یکی از اولویت‌های دولت سیزدهم در طول سه سال گذشته، گسترش روابط با کشورهای همسایه به خصوص کشورهای عربی و اسلامی بود و بنا به اذعان بسیاری از کارشناسان مسائل بین‌الملل، کارنامه این دولت در این عرصه موفقیت‌آمیز بوده است و در این ارتباط می‌توان به برقراری روابط مجدد بین ایران و عربستان و تلاش برای ارتقای روابط با مصر و حل برخی از اختلافات با بحرین به منظور عادی‌سازی روابط بین ۲ کشور اشاره کرد.
در راستای تداوم این تلاش‌ها، ایران و مصر اقدام به تدوین نقشه راه برای گسترش روابط کردند و در همین چارچوب در طول یک سال گذشته به خصوص بعد از حمله رژیم صهیونیستی شاهد دیدار و رایزنی تلفنی چندین باره روسای جمهور و وزیران امور خارجه ایران و مصر در ارتباط با روابط دو جانبه و منطقه بودیم.
در پی شهادت رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه، رئیس‌جمهور مصر از اولین سران کشورهای عربی و اسلامی بود که این حادثه را تسلیت گفت و وزیر امور خارجه دولت خود را برای ادای احترام به شهدای خدمت و ابراز همدردی با دولت و ملت ایران راهی تهران کرد.
بر اساس این گزارش در پی شهادت رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه ایران، دولت بحرین روز چهارشنبه، وزیر امور خارجه این کشور را در راس هیاتی برای همدردی با دولت و ملت ایران راهی تهران کرد و در روز پنج‌شنبه نیز «حمد بن عیسی آل خلیفه» پادشاه بحرین در دیدار خود با «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه در مسکو گفت: ما در گذشته مشکلاتی با ایران داشتیم، اما الان هیچ مشکلی وجود ندارد بر این اساس هیچ دلیلی برای به تعویق افتادن عادی‌سازی روابط با ایران وجود ندارد.
در بیش از یک سال گذشته که روابط دیپلماتیک تهران و ریاض بار دیگر برقرار شده است و سفرای دو کشور در ایران و عربستان مستقر شده‌اند بارها شاهد رایزنی و تعامل نزدیک مقامات ارشد دو کشور در مورد مسائل دو جانبه و منطقه بودیم چنان که سید ابراهیم رئیسی سال گذشته برای شرکت در نشست اضطراری سران سازمان همکاری اسلامی در ریاض عازم عربستان شد و با ولیعهد این کشور دیدار و رایزنی کرد و وزیران امور خارجه دو کشور نیز سفری دو جانبه به عربستان و ایران داشتند.
برای شرکت در مراسم تشییع و ادای احترام به شهیدان رئیسی و امیرعبداللهیان، پادشاه این کشور فرستاده ویژه خود را به همراه وزیر امور خارجه این کشور عازم ایران کرد تا پیام تسلیت مقامات سعودی را به تهران اعلام کنند.
روز گذشته نیز ولیعهد عربستان در تماس تلفنی با محمد مخبر، سرپرست ریاست جمهوری ایران، فقدان آیت‌الله رئیسی، رئیس‌جمهور شهید را تسلیت گفت و بر ادامه راه ایشان در احیا و توسعه مناسبات دوجانبه و منطقه‌ای تاکید کرد.
مخبر نیز در این تماس تلفنی بر دعوت رئیس‌جمهور شهید ایران از بن سلمان برای سفر به تهران تأکید کرد و افزود: همانگونه که رئیس‌جمهور فقید ما پیش از این از جنابعالی برای سفر به ایران دعوت کرده بود، مجددا از جنابعالی دعوت می‌کنم به کشور دوست و برادر خود سفر کنید.
محمد بن سلمان نیز ضمن پذیرش این دعوت متقابلا از سرپرست ریاست جمهوری برای سفر به عربستان دعوت کرد.
«انور قرقاش» مشاور دیپلماتیک رئیس دولت امارات عربی متحده نیز در صفحه کاربری خود در شبکه ایکس نوشت: سیگنال‌های مثبتی میان کشورهای خلیج(فارس) و ایران به وجود آمده است که نشان‌دهنده تمایل مشترک برای تقویت روابط و کاهش تنش در منطقه است.
وی گفت که مشارکت گسترده کشورهای عربی(فارس) خلیج در مراسم تشییع رئیس‌جمهور ایران و اظهارات سازنده متقابل در مورد سیاست حسن همجواری نشان‌دهنده همین امر است.
انور قرقاش تاکید کرد که «این فرصت می‌تواند تاریخی باشد و باید روی آن حساب باز کرد زیرا در راستای خدمت به ثبات و شکوفایی منطقه است».
«سیدرضا صدرالحسینی» کارشناس مسائل غرب آسیا در ارتباط با عملکرد دولت و دستگاه دیپلماسی کشور در طول سه سال گذشته جهت ارتقای جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی ایران و گسترش تعاملات با کشورهای همسایه در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: دولت سیزدهم در عرصه سیاست خارجی نقشه راهی را ترسیم کرده بود که این نقشه توسط وزیر خارجه پیگیری می‌شد و امروز بعد از شهادت آقایان رئیسی و امیرعبداللهیان می‌توان عملکرد آنها را در پیشبرد این نقشه راه مورد بررسی قرار داد.
او با بیان اینکه اولویت اول در این نقشه راه، حل اختلاف با همسایگان و کشورهای عربی و اسلامی بود، گفت: در واقع دولت سیزدهم در حوزه سیاست خارجی به دنبال این بود که از طریق حل اختلافات با کشورهای همسایه و عربی و اسلامی ضمن ارتقاء جایگاه منطقه‌ای ایران در عرصه دیپلماسی، روابط اقتصادی کشور را نیز گسترش دهد و گسترش این روابط را عامل مهمی برای ارتقاء روابط سیاسی و دیپلماتیک می‌دانست.
صدرالحسینی با اعتقاد بر اینکه در طول سه سال گذشته دستگاه دیپلماسی کشور و دولت از این نقشه راه عدول و انحرافی پیدا نکردند، اظهار کرد: در راستای پیشبرد این نقشه راه ما شاهد برقراری روابط مجدد تهران و ریاض بودیم و همین موضوع باعث شد که بتوانیم با دیگر کشورهای منطقه نیز ارتباطات سیاسی و اقتصادی بهتری را نیز برقرار کنیم چنانکه تلاش‌های خوبی از سوی آقایان رئیسی و امیرعبداللهیان برای ارتقاء روابط ایران و مصر صورت گرفت و برای اولین بار در طول چند سال گذشته شاهد سفر سامح شکری، وزیر خارجه مصر به تهران بودیم. همچنین در این مدت تلاش‌های دیپلماتیک مناسبی برای برقراری ارتباط مجدد با بحرین صورت گرفت که نمونه آن سفر وزیر خارجه بحرین به تهران برای شرکت در مراسم گرامیداشت یاد رئیس‌جمهور و وزیر خارجه شهید بود.
او با بیان اینکه سیاست خارجی دولت سیزدهم براساس توازن تعریف شده بود و در همین ارتباط در طول سه سال گذشته شاهد سفرهای 2 جانبه رئیس‌جمهور و وزیر خارجه به کشورهای پنج قاره بودیم، ادامه داد: در همین راستا تلاش‌های قابل توجهی برای عضویت کامل و دائم ایران در نهادها و سازمان‌های بین‌المللی صورت گرفت که در این ارتباط می‌توان به عضویت ایران در سازمان شانگهای و بریکس در طول مدت اخیر اشاره کرد.
این کارشناس مسائل غرب آسیا با تاکید بر اینکه حضور تعداد کثیری از مقامات از کشورهای مختلف در مراسم تشییع و ادای احترام به رئیس‌جمهور و وزیر خارجه شهید و همراهانشان نشان‌دهنده موفقیت‌آمیز بودن این تلاش‌ها در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی بود، خاطرنشان کرد: با توجه به تعاملات ایران با کشورهای همسایه و منطقه و ارتقاء جایگاه تهران در این حوزه شاهد این بودیم که میزان دخالت کشورهای فرامنطقه و رژیم صهیونیستی در امور منطقه کاهش پیدا کرده بود و این یک دستاورد قابل توجه است.
