رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی‌های مختلف خود، مکررا درباره ابعاد مختلف برگزاری انتخابات در کشور سخن گفته‌اند و همواره تلاش کرده‌اند، عموم مردم، نامزدها و حامیان آنها، برگزارکنندگان انتخابات و دست‌اندکاران بررسی صلاحیت و صحت انتخابات را از منظرهای مختلف سیاسی، و اجتماعی در مسیر رشد قرار دهند.
یکی از توصیه‌های ایشان رعایت حق‌الناس در انتخابات است که در 6 سطح قابل تبیین است. معظم‌له در در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور در تاریخ ۹۴/۱۰/۱۴ با تأکید بر مسأله «حقّ النّاس» در انتخابات، این شش سطح را به شرح زیر تببین فرموده‌اند:
توصیه‌های رهبرانقلاب به شورای نگهبان درباره صحت انتخابات
تاریخ پرفراز و نشیب جمهری اسلامی ایران، برهه‌های حساسی را به خود دیده است. یکی از این اتفاقات درس‌آموز مربوط به برگزاری انتخابات ششمین دوره مجلس شورای اسلامی است که در اواخر سال 1378 توسط دولت اصلاحات برگزار شد و متاسفانه با تخلفات گسترده‌ای نیز همراه بود.
رئیس ستاد انتخابات کشور در آن انتخابات، مصطفی تاج‌زاده، از چهره‌های عملیاتی و افراطی اصلاحطلبان بود که حاصل مدیریت او، اتفاقات ناگواری در حوزه‌های مختلف انتخابتی و در راس آنها حوزه انتخابیه تهران رقم زد. در پی بررسی شورای نگهبان از 867 صندوق در تهران، تخلفات گسترده‌ای همچون «مغایرت تعداد تعرفه‌ها و برگ‌های رأی، وجود آرایی که دارای مهر نظارت نیستند، آرایی با دو خط، مغایرت تعداد آرای مردم داخل صندوق با بازشماری مجدد، فقدان فرم که باید داخل صندوق باشد، پارگی لفاف صندوق‌ها، نبودن لاک و مهر بر روی برخی از صندوق‌ها» را کشف شد. دبیر شورای نگهبان در نامه‌هایی از محضر مقام معظم رهبری ضمن ابراز این نکته مهم که «با توجه به نتایج کنونی، شورای نگهبان نمی‌تواند صحت انتخابات را تأیید کند» تقاضای دستور حکومتی و مصلحت‌اندیشی در این زمینه نمود؛ چرا که بازشماری مجدد همه صندوق‌ها امری طولانی بود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در پاسخ به این نامه، 4 نکته اساسی را به شرح زیر تدبیر کردند:
- صندوق‌هایی که مخدوش بودن آن از نظر شورای نگهبان به اثبات رسیده و با معیارهای آن شورا قابل تأیید نیست باید ابطال گردد.
- از آنجا که « بازشماری بقیه صندوق‌ها... جز در مدتی طولانی ناممکن و بر خلاف مصلحت است، وظیفه‌ای شرعی و قانونی را متوجه آن شورا نمی‌سازد زیرا وجود تخلف در آنها محرز نیست.»
- وضعیت منتخبان تهران با توجه به کلیه صندوق‌ها به‌جز آنچه دربند 1 آمده است ملاحظه و نتایج آن به عنوان نتایج قطعی انتخابات تهران اعلام شود.
- دستگاه قضایی و بازرسی موظفند عاملان تخلف در صندوق‌های مخدوش را شناسایی و تحت تعقیب قانونی قرار دهند.
انتخابات 11 اسفند؛ تجربه‌ای جدید
انتخابات یازدهم اسفند ماه 1402، تجربه‌ای نسبتا جدید در تاریخ برگزاری انتخابات در کشور بود؛ چرا که برای اولین بار با مدارکی غیر از شناسنامه نیز می‌شد رای داد و تنها به کد ملی و احراز هویت حضوری رای‌دهندگان نیاز بود.
مشارکت در انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی طبق آمارهای رسمی 41 درصد بوده که در مقایسه با دوره گذشته انتخابات مجلس، حدود یک درصد کاهش را نشان می‌دهد.
در چنین شرایطی و علیرغم حضور نسبتا خوب مردم پاس صندوق‌های رای علیرغم اوضاع نابسامان اقتصادی، اخبار نگران‌کننده‌ای از تخلف در برخی حوزه‌های رای گیری از جمله اندیشک، گچساران، کهگیلویه، صومعه‌سرا و... منتشر شده که همه این ادعاها به منظور جلوگیری از پایمال شدن حق‌الناس، قابل بررسی است.
اندیمشک؛ یک مورد قابل بررسی!
اندیشمک یکی از حوزه‌های انتخابیه قابل بررسی از منظر تخلف انتخاباتی در دوره اخیر است که فارغ از آنکه چه کسی منتخب آن است، این نکته را یادآور می‌شود که برگزارکنندگان، مجریان و ناظران انتخابات باید تمام تلاش خود را بکنند تا از آزمون حفظ حق الناس سربلند بیایند.
آمارهای رسمی نشان می‌دهد که در انتخابات مجلس یازدهم (اسفند 1398)، کل آرای ماخوزه این شهرستان ۷۰ هزار و ۳۳۹ رای بوده که در این دوره، با افزایشی نزدیک به 15 هزار و 700 تایی، کل آرای ماخوذه شهرستان اندیمشک در انتخابات مجلس دوازهم (اسفند 1402) به 86 هزار و 80 رای رسیده است. به بیان دیگر علیرغم کاهش یک درصدی مشارکت در کشور، در حوزه انتخابیه اندیمشک، رشد بیش از 22 درصدی رای‌دهندگان را شاهد بوده‌ایم که این خود شائبه خرید آرا را تقویت می‌کند.
از سوی دیگر، طبق آنچه در فضای مجازی منتشر شده است؛ تخلفاتی مهمی همچون «خرید و فروش گسترده رای»، «ایجاد ارعاب و وحشت درب تعدادی از شعب رای‌گیری» و «خط‌خوردگی برخی از برگه‌های ماخوذه و مخدوش شدن آنها» در شهرستان اندیمشک به وقوع پیوسته است که نیاز به صحت‌سنجی از سوی شورای محترم نگهبان و اقدام قاطعانه و انقلابی نیز دارد.
جمع‌بندی
پرواضح است که طبق منظومه فکری رهبر معظم انقلاب، برخورد با تخلفات انتخاباتی در یک یا چند حوزه می‌تواند چهره نظام جمهوری اسلامی ایران را از افات بزداید.
در انتخابات ۱۱ اسفند، حدود ۲۵میلیون نفر تقریبا ۵۰میلیون رأی در کل کشور به صندوق‌ها ریختند. در بدبینانه‌ترین حالت، از ۲۰۸حوزه انتخابیه مجلس دوازدهم، حداکثر در ۱۰ حوزه انتخابیه یعنی زیر ۵٪، ادعاهایی دال بر تخلف انتخاباتی شنیده می‌شود. بیشتر این حوزه‌های مورد ادعا کوچک هستند و هیچ گزارشی از تخلف موثر قابل اعتنا در حوزه‌های بزرگ مثل کلان‌شهرها که مجموع آرای بیشتری هم دارند شنیده نشده است.
با این توضیح، چه کسی از سلامت انتخابات به درستی دفاع می‌کند؟ کسی که بر این تخلفات محدود سرپوش گذاشته، حق‌الناس را در آن حوزه‌های معدود، از بین می‌برد و موجب ریشخند متخلفان و توسعه تخلف آنها در آینده می‌شود. یا کسی که خواستار برخورد با متخلف و زدودن تخلف از چهره پاک نظام شده است؟
ابوذر علوی‌تبار
