آیتالله محمد امامی کاشانی در ۱۰ مهرماه ۱۳۱۰ ش در محله کلهر کاشان به دنیا آمدند. پدرشان میرزا ابوترابِ امامجمعه ، امامجمعه کاشان بود و به گفته خودشان اجدادشان اقامه نماز جمعه کاشان را بر عهده داشتند.
ایشان از ۱۳۱۷ ش تحصیلات ابتدایی را آغاز کرده و در ۱۳۲۳ ش وارد حوزه علمیه کاشان شده و ادبیات عرب را نزد آیتالله راستی فراگرفتند. در ۱۳۲۸ ش با سفارش آیتالله یثربی به مدرسه سپهسالار تهران رفته ولی بیشتر از دو ماه در آنجا نماندند، سپس با نامهای که پدرشان برای آیتالله بروجردی نوشته بودند به قم رفته و در مدرسه فیضیه با محمدرضا مهدوی کنی هم حجره شدند.
در آن ایام دروس مقدماتی و سطح را نزد موسی صدر، مهدی حائری، محمد صدوقی، سید شهابالدین مرعشی نجفی، مجاهدی تبریزی و علی مشکینی فراگرفتند و در دروس شیخ مرتضی حائری و میرزا جواد تبریزی نیز شرکت میکردند. ایشان در ۲۳ سالگی در درس خارج فقه و اصول امام خمینی و محقق داماد شرکت کرده و دروس فلسفه و عرفان را نزد علامه طباطبایی و سید ابوالحسن رفیعی فراگرفتند.
در ۱۳۴۰ در مدارس علمیه تهران مشغول تدریس دروس سطح شدند. در ۱۳۴۳ سفر کوتاهی به نجف داشت و در دروس سید محمدحسین حکیم و آیتالله خویی نیز شرکت کردند.
آیتالله امامی کاشانی پس از انقلاب در ۱۳۵۸ با همکاری جمعی از جوانان، انجمن اسلامی دانشآموزان را تأسیس کرده و در ۱۳۵۹ با تشکیل اولین دوره مجلس شورای اسلامی، به نمایندگی از مردم کاشان وارد مجلس شدند. ایشان همچنین اولین رئیس دیوان عدالت اداری ایران بودند که در ۱۳۶۱ فعالیتشان را آغاز کردند.
آیتالله امامی کاشانی با حکم امام خمینی از اعضای هیئت بازنگری قانون اساسی ایران در ۱۳۶۸ بودند. امام خمینی در سال ۱۳۶۲ آیتالله امام کاشانی را بهعنوان عضو شورای نگهبان منصوب کرده و تا سال ۱۳۷۸ ش در عضویت این شورا بودند. همچنین از ۱۳۶۲ تا ۱۳۹۷ بهعنوان نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان حضور پررنگ داشتند.
آیتالله امامی کاشانی در سال ۱۳۶۱ بهحکم امام خمینی (ره) بهعنوان تولیت مدرسه عالی شهید مطهری (ره)-سپهسالار سابق- منصوب شدند. و بعدها برای این مدرسه، شعبههایی در شهرهای یزد، مشهد و اهواز راهاندازی کردند.
از سال ۱۳۶۰ تا سال ۱۳۹۷ نیز سمت امامت جمعه تهران را بر عهده داشتند.
کتاب «خط امان» اثر امامی کاشانی است که در دو جلد به چاپ رسیده است. جلد اول کتاب در رابطه با ادله عقلی و فلسفی اثبات امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) است و جلد دوم به نظریات ادیان مسیحی و یهودی درباره مصلح و منجی آخرالزمان میپردازد.
ایشان علاوه بر تدریس حوزوی قبل از انقلاب، سخنرانیهای سیاسی و انتقادی تندی علیه رژیم پهلوی داشتند و از مروجین مرجعیت امام خمینی بودند و چند بار از سوی رژیم بازداشت شدند.
پس از پیروزی انقلاب هم همچنان در برابر موضوعات مختلف سیاسی و اقتصادی و اجتماعی، موضع گیریهای قاطعانه و دلسوزانه داشتند. ایشان همواره تاکید داشتند که تمام ملت، تمام مسئولان و گروههای سیاسی با هر عقیده و فکری که هستند، با رهبر انقلاب همصدا باشند.
در جایی دیگر فرموده بودند: رهبری بر فراز قلهای قرار گرفتهاند و همه دنیا را میبینند و به حق ایشان تنها کسی هستند که از همه روشنتر و آگاهانهتر میتوانند بگویند که ما با دنیا چگونه ارتباط داشته باشیم. از فرزندان این کشور و دانشجویان و استادان میخواهم که قدر رهبری، این انسان بزرگ و خوشفکر را بدانند و اجازه ندهند که نظرات ایشان در غربت به سر ببرد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در پیام تسلیت درگذشت ایشان اشاره کردند که :" این عالم متقی و خدوم در طول سالهای متمادی، چه پیش از پیروزی انقلاب در مجموعهی روحانیت مبارز و چه پس از آن در جایگاههای حساس مانند شورای نگهبان، مجلس خبرگان، امامت جمعهی تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، مدرسه شهید مطهری منشاء خدمت به کشور و نظام جمهوری اسلامی بودهاند، و امید است این همه در نامهی حسنات ایشان مقبول درگاه الهی باشد."
ایشان شامگاه روز شنبه ۱۲ اسفند ماه ۱۴۰۲ به علت عارضه ایست قلبی در سن ۹۲ سالگی چشم از جهان فروبستند . رهبر معظم انقلاب بر پیکر ایشان نماز خواندند و مراسم تدفین پیکرشان در حرم مطهر رضوی برگزار خواهد شد. روحشان شاد.
صفورا ترقی