رافائل گروسی ، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اخیرا سخن از ناکارآمد بودن چارچوب مذاکرات احیای برجام و حتی اصل توافق هستهای خبر داده و خواستار پیشبرد مذاکرات بر اساس فرمول ، دستور کار و قالبی جدید شده است .به عبارت بهتر، گروسی مدعی شده است چارچوب برجام برای حلوفصل نگرانیهای ادعایی آژانس بینالمللی انرژی اتمی مفید نبوده و باید درآن تجدیدنظر کرد.
واقعیت امر این است که اساسا گروسی بهعنوان مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در جایگاهی قرار ندارد که در خصوص فرمول مذاکرات برجام، اظهارنظر کند، اما وی چنین شأنیتی را برای خود ( به نیابت از آمریکا و تروئیکای اروپایی) قائل میشود! تنها مسئولیت رسمی گروسی، راستی آزمایی فعالیتهای هستهای اعضای آژانس بر اساس اصول پادمانی و توافقات فیمابینی میباشد و بس. حدودوثغور مطالبات و خطوط قرمز تعیینشده از سوی کشورمان در مذاکرات وین بر سر مسائل اختلافی ازجمله «حلوفصل موضوعات پادمانی»، «ارائه تضمینهای ذاتی و اعتباری»،«لزوم رفع تحریمهای بازدارنده در مسیر اجرایی شدن برجام» و … از ابتدا مشخص بوده و در حال حاضر نیز جمهوریاسلامی ایران ذرهای نسبت به آنها عدول نکرده است. در چنین شرایطی بخش اعظم عملیات روانی غرب در مرحله پایانی مذاکرات، ناظر بر دفرمه شدن هندسه مذاکرات یا لغو خطوط قرمز تعیینشده از سوی کشورمان صورت میگیرد.اظهارات اخیر گروسی در همین راستا قابل ارزیابی و تحلیل است.
در این میان، نمیتوان از آدرس غلطی که مدیرکل آژانس بینالمللی بهصورت عامدانه و در هماهنگی مطلق با واشنگتن بهنظام بینالملل مخابره میکند بهسادگی گذشت. تاکتیک جدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی را میتوان بازی با کلمات نامید. اینیک تاکتیک نخنما در نظام بینالملل، باهدف توجیه برخی پدیدههای نوظهور و غیرمعمول محسوب میشود و اتفاقا آمریکا و اتحادیه اروپا در استناد به آن همواره پیشگام بودهاند. اکنون این تاکتیک لسانی و تبلیغاتی نه از واشنگتن و بروکسل، بلکه از مقر آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین مخابره میشود.
به گفته گروسی، چارچوب جدید میتواند برجام ۲ نامیده شود مشروط بر اینکه با شرایط روز مطابقت داشته باشد. گروسی خود نیز بهوضوح میداند که مانع اصلی احیای توافق هستهای، نام برجام نیست، بلکه نوع نگاه کلان و رویکرد عملیاتی آژانس، آمریکا و تروئیکای اروپایی در تقابل مطلق با فعالیتهای هستهای صلحآمیز کشورمان است. ادعای گروسی در حالی صورت میگیرد که جمهوری اسلامی ایران وفق بیانیه مشترک قبلی با آژانس و در چارچوب موارد تعیین و تفسیر شده توسط طرفین ، اقدامات لازم را در پیشبرد این تفاهم صورت داده است اما اصرار آژانس بر مطالبات فراپادمانی که سنخیتی با تفاهمنامه 4 مارس امسال ندارد، منجر به توقف همکاریها شده است. تحقق برخی مفاد تفاهمنامه، معلول و مستلزم برداشته شدن گامهای حقوقی و غیرسیاسی از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در خصوص مختومه نمودن پروندههای ادعایی علیه جمهوری اسلامی ایران بوده و میباشد. در چنین شرایطی بهتر است گروسی بهجای بازی دنبالهدار خود در زمین واشنگتن و تلآویو، به فکر عمل به حداقلیترین مسئولیتها و وظایف سازمانی خود باشد.