فردا چهارشنبه ۲۶ مهر ماه (۱۸ اکتبر) محدودیت‌های سازمان ملل درباره فعالیت‌های مربوط به موشک‌های بالستیک ایران براساس مفاد مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت خاتمه می‌یابد.
در همین خصوص شاهد صدور بیانیه‌ای از سوی شورای اتحادیه اروپا بودیم که ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه به آن واکنش نشان داد.
شورای اروپا در بیانیه‌ای از تصمیم خود برای اتخاذ گام‌هایی به منظور حفظ محدودیت‌ها تحت رژیم منع اشاعه اتحادیه اروپا علیه ایران خبر داد. در این بیانیه که امروز سه‌شنبه ۲۵ مهر روی سایت شورای اروپا قرار گرفت، عنوان شده است: «شورا ارزیابی کرد که دلایلی معتبری برای خودداری از برداشتن این محدودیت‌ها در روز انتقال (۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ مصادف با ۲۶ مهر ۱۴۰۲) وجود دارد».
* نقض صریح تعهدات اتحادیه و سه کشور
ناصر کنعانی در واکنش به تصمیم شورای اتحادیه اروپا مبنی بر عدم اجرای تعهدات این اتحادیه در موعد سال هشتم اجرای برجام مصادف با ۲۶ مهر ۱۴۰۲ (برابر با ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳)، گفت: این اقدام شورای اتحادیه اروپا، نقض صریح تعهدات اتحادیه و سه کشور اروپایی ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و عملی توام با سوءنیت است.
سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن محکومیت این تصمیم، آن را عملی یکجانبه، غیرقانونی و از لحاظ سیاسی غیرقابل توجیه خواند و تصریح کرد: چنین اقدامی، با ادعاها و رویکرد اتحادیه و سه کشور اروپایی مبنی بر تعهد به اجرای کامل برجام مغایرت دارد.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز پیش از این، با ارسال دو نامه خطاب به «جوزپ بورل» در ظرفیت وی به عنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام، مبانی غیرقانونی بودن قصد سه کشور اروپایی و متعاقباً تصمیم اتحادیه اروپا برای عدم انجام تعهدات سال هشتمی خود را تشریح و مواضع ایران را در این خصوص، به اطلاع سایر اعضای برجام رسانده است.
در بیانیه شورای اروپا آمده است: شورای اروپا همچنین توافق کرد که اقدامات (تحریمی) علیه نهاد و افرادی را حفظ کند که قبلا مشمول مقررات تحریمی اتحادیه اروپا بوده‌اند، به خصوص افرادی که به اشاعه تسلیحات هسته‌ای توسط ایران و تحریم‌های تسلیحاتی و موشکی مرتبط هستند. این شورا در عین حال یادآور شده است که این تحریم‌ها جدید نیستند و وضعیت آن دسته از تحریم‌های اتحادیه اروپا که قبلا ذیل برجام لغو شده بود، تغییری نکرده است.
به گزارش مشرق، براساس مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که حدود ۸ سال پیش برای تأیید برجام صادر شد محدودیت‌های اعمال شده این سازمان درباره فعالیت‌های مربوط به موشک‌های بالستیک ایران در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ (۲۶ مهر ماه ۱۴۰۱) منقضی خواهد شد.
در بند ۳ پیوست ب قطعنامه ۲۲۳۱ که برجام پیوست آن است، آمده است: از ایران خواسته می شود تا هشت سال پس از «روز قبول توافق» یا تا زمانی که آژانس گزارشی مبنی بر تایید «نتیجه‌گیری گسترده‌تر» ارائه کند، هرکدام زودتر حادث شود، هیچ فعالیتی مرتبط با موشک‌های بالستیکی طراحی شده برای قابلیت حمل سلاح‌های هسته‌ای، شامل پرتاب با استفاده از چنین فناوری‌های موشک‌های بالستیک، صورت ندهد. براساس این بند، ایران به مدت هشت سال از روز توافق متعهد شده که فعالیت‌ها در حوزه موشک‌های بالستیک خود را وارد مرحله طراحی به منظور قابلیت حمل سلاح‌های هسته‌ای نکند و بعد از سپری شدن این مدت زمان، محدودیت مزبور برداشته می‌شود.
مسؤولان جمهوری اسلامی ایران و به ویژه رهبر معظم انقلاب بارها تأکید کرده‌اند که سلاح هسته‌ای در دکترین دفاعی ایران جایگاهی ندارد. بر همین اساس، حمل کلاهک هسته‌ای توسط موشک‌های ایرانی نیز در این راستا موضوعیتی ندارد.
خبرگزاری رویترز تیر ماه سالجاری مدعی شده بود که سه کشور اروپایی عضو برجام شامل انگلیس، فرانسه و آلمان قصد دارند تحریم‌های موشک‌های بالستیک علیه ایران را که طبق مفاد برجام بایستی در ماه اکتبر منقضی شود، حفظ کنند.
شهریور ماه سالجاری نیز جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در اظهاراتی گفت که نامه‌ای از فرانسه، انگلیس و آلمان دریافت کرده که در آن اعلام شده آنها قصد ندارند تحریم‌های موشکی علیه ایران را بعد از ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ رفع کنند. آنها مدعی شده بودند که ایران از سال ۲۰۱۹ به توافق برجام پایبند نبوده و این مسأله از طریق مکانیسم حل و فصل اختلافات برجام حل و فصل نشده است.
