هفته آخر فروردین ۱۴۰۲ یعنی حدود پنج ماه مانده تا اربعین امسال ، یکصد و نهمین جلسه ستاد مرکزی اربعین با حضور اعضاء این ستاد و استانداران و مسئولین دخیل در مراسم اربعین حسینی(استانداران ایلام، کرمانشاه، خوزستان، کردستان و آذربایجان غربی ) برگزار و برنامه‌های این ستاد در سال جاری برای برگزاری هرچه بهتر این مراسم ارائه شد.
عملیات اربعین ۱۴۰۲ با شعار «حیاتنا الحسین» از اول ماه صفر (۲۷ مردادماه) آغاز شد و تا ۲۵ صفر (۲۰ شهریورماه) ادامه خواهد داشت.
سال گذشته برگزاری این مراسم با نواقصی از جمله ازدحام جمعیت در پایانه‌های مرزی، مشکل حمل و نقل، آبرسانی و خدمات رسانی به زائرین در خصوص مسائل بهداشتی، درمانی، تعذیه، اسکان و حمل و نقل در داخل عراق مواجه بود. همچنین مساله زائرین پاکستانی و اتباع خارجی، مشکل صدور گذرنانه‌ها و طولانی شدن زمان درخواست نیز وجود داشت که در اربعین ۱۴۰۲ همه این موارد با تلاش تمامی مدیران و دست اندرکاران مختلف اربعین و کمیته ها برطرف شد.
امسال زائران با گذرنامه ویژه در پیاده‌روی اربعین شرکت کردند و مطابق قانون بودجه ۱۴۰۲ در صورت انجام سفر زمینی، از پرداخت عوارض خروج از کشور معاف شدند.
روزانه صدهزار گذرنامه در پاسخ به درخواست زائران اربعین چاپ شده است.
همچنین توافقات خوبی با وزارت کشور عراق برای تسهیل امور اربعین در سال جدید انجام شد؛ از جمله پذیرش برای ارائه گذرنامه های ویژه به زائرین ایرانی که هم هزینه آن برای زائرین کمتر شد و هم به سرعت این گذرنامه‌ها را تهیه کردند و دیگر آن ازدحام و معطلی سال گذشته را نداشتیم؛ چراکه امسال ستاد اربعین تلاش کرد تا از قبل تاریخ رفت و برگشت هر زائر و همچنین مرزی که قصد عبور از آن را دارد را مشخص کند در نتیجه با توجه به فصل گرما حداقل توقف را در مرزها شاهد بودیم.
یکی از مشکلات اساسی برای تردد زایران از ایران به عراق کمبود گیت‌های مرزی در آن سوی مرزها بود که با افزایش گیت‌ها این مشکل نیز برطرف شد. شبانه روزی شدن گذرگاه مرزی خسروی نیز در این زمینه موثر بود. زیرساخت‌های مناسبی هم در مرز خسروی برای تردد زوار اربعین حسینی با کمک خود استان و همچنین ستاد کل نیروهای مسلح فراهم شد و در آینده تقویت خواهد شد.
صرافی‌ها هم از اول شهریور ماه کار را برای تخصیص ارز اربعین شروع کردند و افراد می‌توانستند از شهر مبدأ و استان مبدأ خود ارز تهیه کنند به همین منظور با همکاری بانک مرکزی و بازار متشکل ارزی و با هماهنگی بانک‌ها و صرافی‌های عضو بازار متشکل ارزی بیش از ۹۰۰ شعبه بانکی و صرافی را برای خدمات‌رسانی به مردم تجهیز کرد.
همچنین سرفصل جداگانه‌ای با عنوان ارز اربعین و به‌ازای هر نفر ۱۰۰ دلار در نظر گرفته شد ه بود و بانک‌های عامل مکلف شدند ترتیبی اتخاذ کنند که شعب منتخب آنها تا تاریخ ۲۶ شهریور ۱۴۰۱ نسبت به ارائه خدمات ارز اربعین تا ساعت ۱۸ هر روز اقدام کنند. هفته اول شهریور بانک مرکزی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که بر اساس آمار دریافتی، با تمهیدات بانک مرکزی در سال جاری ۱۷۹۰ شعبه ۶ بانک عامل تجارت، ملی، سپه، صادرات، پارسیان و پست بانک در عرضه ارز اربعین فعال هستند و توزیع ارز (اسکناس) به زائرین حداکثر به مبلغ ۲۰۰ هزار دینار عراق از روز ۲۸ مرداد ماه آغاز و تا تاریخ ۱۴ شهریور(امروز) ادامه دارد.
طبق اعلام وزارت اقتصاد، با برنامه‌ریزی های انجام شده از تاریخ شروع ثبت نام (۱۴ شهریور ماه سال جاری) تا ۲۶ شهریور ماه، تعداد ۷۶۰ هزار و ۸۲ نفر در سامانه حج و زیارت (سماح) برای اخذ تسهیلات ثبت نام کردند که از این تعداد بر اساس اعلام سازمان هدفمندی یارانه‌ها ۴۷۸ هزار و ۷۷۶ به عنوان سرپرست خانوار مشخص و از مجموعه سرپرستان خانوار نیز طبق فهرست اعلامیه نیروی انتظامی تعداد ۳۱۶ هزار و ۱۰۲ نفر از مرز زمینی خارج شده‌اند.
اسامی ۳۱۶ هزار و ۱۰۲ نفر از زائران اربعین که متقاضی دریافت تسهیلات قرض الحسنه بودند هم به بانک‌های عامل ارسال شده و تا ششم مهر به حدود ۲۲۴ هزار نفر بالغ بر مبلغ ۱۰۴۸ میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شد.
با وجود خروج حدود ۴ میلیون زائر از کشور، مدیریت ارز به صورتی بود که بازار دلار تحت تاثیر قرار نگرفت و ثبات در قیمت دلار را شاهد بودیم. همچنین زائران به راحتی تسهیلات دریافت کردند.
دانستنی‌های مرتبط با سفر، ملاحظات دستگاه‌های مختلف اعم از بهداشتی و درمانی، کنسولی، آموزشی و فرهنگی و دانستنی‌های مرزها نیز در سامانه سماح برای زائران پیش‌بینی شد تا پس از ثبت نام با آنها هماهنگی های لازم صورت بگیرد. همچنین امکان نام‌نویسی به صورت گروهی نیز برای سفر اربعین فراهم شد تا افرادی که به صورت خانوادگی یا گروهی مشرف شدند بتوانند از تسهیل خدمت‌رسانی مطلوب‌تر همانند امداد و راهنمایی گمشدگان استفاده کنند.حتی متقاضیان زیر ۱۸ سال توانستند به صورت گروهی و از طریق یک سرگروه در سامانه سماح برای پیاده‌روی اربعین ثبت‌نام کنند.
برای تسهیل و مدیریت فرایند اعزام از مرزهای شش‌گانه نیز مسافران باید مرز خروجی را هنگام ثبت‌نام مشخص می‌کردند تا بر اساس ظرفیت در نظر گرفته شده برای هر مرز برنامه‌ریزی شود.
خدمات پزشکی و هچنین تسهیل خروج اتباع خارجی از مرزها به انگیزه حضور در پیاده‌روی اربعین از موضوعاتی بود که امسال با تدوین راه‌کارهای مناسب، مشکلات آن برطرف شد.
در اربعین امسال حدود سه‌هزار موکب، خدمات اسکان و تغذیه به زائران اربعین را ارائه دادند. ۱۰ قرارگاه در داخل و خارج کشور فعال شدند که از این تعداد چهار قرارگاه نجف، کربلا، کاظمین و سامراء در عراق و شش قرارگاه در ایران قرار دارند. از شش قرارگاه داخل کشور پنج قرارگاه در استان‌ها و مرزهای خروجی شامل خوزستان (مرز چزابه و شلمچه)، ایلام (مرز مهران)، کرمانشاه (مرز خسروی)، کردستان (مرز باشماق) و آذربایجان غربی (مرز تمرچین) و یک قرارگاه ویژه زائران خارجی در مرز ورودی سیستان و بلوچستان (مرز میرجاوه و ریمدان) فعال بوده‌اند.
با توجه به گرمای هوا، تامین آب و یخ و اسکان، اولویت اصلی کمیته مشارکت‌های مردمی، اسکان و تغذیه اربعین بوده است.
در زمینه خدمات حمل و نقل به زائران اربعین در عراق نیز ایران آمادگی خود را برای جابجایی زائران اعلام کرد؛ بیش از ۵۰ سازمان حمل و نقل مسافر و اتوبوسرانی‌های شهری کشور و بیش از ۲۰۰۰ دستگاه اتوبوس در مرزهای ایران و عراق (مرزهای مهران، خسروی، چذابه، شلمچه، باشماق، تمرچین و خاک عراق)، آماده ارائه خدمات به زوار اربعین سراسر کشور بوده‌اند.
جمعیت هلال احمر اربعین ۱۴۰۲، به دنبال تقویت دیپلماسی سلامت کشورهای اسلامی و حتی سایر کشورها بود. مسئولیت عملیات امداد و نجات و سلامت در اربعین در داخل کشور عراق با جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در کنار کمک سایر دستگاه‌ها بوده است.
بر خلاف سال‌های گذشته ارائه تمام خدمات به تمام زائرین ایرانی و غیر ایرانی توسط هلال احمر رایگان بوده است. البته اگر زائری از خدمات بستری کشور عراق استفاده کرده باشد از محل بیمه زائرین هزینه‌ها پرداخت می‌شود از این رو پیش از سفر از تمام زائران خواسته شد خود را بیمه درمان، عمر و حوادث کنند.
بنابر درخواست متقاضیان در سنوات قبل، فرصت انتخاب برای دریافت خدمات بیمه‌ای ایجاد و سه بسته بیمه‌ای به قیمت‌های ۳۵ و ۴۵ و ۵۵ هزار تومان طراحی شد
سال‌های گذشته امکان انجام عمل جراحی در بیمارستان‌های کشور عراق وجود نداشت، با رایزنی‌های انجام شده با وزیر بهداشت عراق امسال، کادر درمان ایران، امکان انجام عمل جراحی را نیز پیدا کردند. بر اساس توافقات مدارک ۸۰ آمبولانس، ۶ خودروی نجات و دیگر خودروهای نجات، ثبت و برای ارائه خدمات به زائران به کشور عراق ارسال شد.
امسال جامعه سلامت با همکاری جمعیت هلال احمر و با پرچم ایران در عراق خدمات سلامت ارائه دادند. بیش از ۴۰۰۰ پزشک در این ایام حضور داشتند و بیش از ۳۰۰ یا ۴۰۰ تن دارو و تجهیزات تدارک دیده شده و ۸۰ دستگاه آمولانس، ۵ دستگاه اتوبوس آمبولانس و خودروهای نجات به عراق اعزام شدند و مجوز پرواز بالگردهای جمعیت هلال احمر در خاک عراق اخذ شد.
امسال همچنین تسهیلات برای خروج مشمولان غیرغایب سربازی از کشور و زیارت عتبات در ایام محرم و صفر فراهم شد. این تسهیلات برای دانشجویان، دانش‌آموزان، طلاب و افرادی که در مهلت اعزام به سربازی هستند و غیبت ندارند، از بازه زمانی اول محرم آغاز شد و تا آخر ماه صفر از طریق نرم‌افزار پلیس من و بدون پرداخت وثیقه برای خروج از کشور و سفر به عتبات قابل استفاده بوده است.
تا روز گذشته میزان زائرانی که امسال از مرزها عبور کردند بیش از ۳ میلیون و ۳۵۰ هزار نفر اعلام شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۱۲ درصد افزایش داشته است. سازمان گذرگاه‌های مرزی عراق هم در آخرین آمار زائرانی که برای مشارکت در زیارت اربعین وارد خاک عراق شدند را همین تعداد اعلام کرد.
امروز هم مدیر گذرگاه‌های مرزی عراق آمار زائرانی که تاکنون از طریق مرزهای مختلف زمینی و هوایی وارد عراق شده‌اند، را اعلام کرد. این آمار را اینجا بخوانید.
بیش از یک میلیون و ۹۰۰ هزار زائر اربعین حسینی نیز تاکنون به کشور بازگشته‌اند.
مستندات برگزاری موفق مراسم اربعین امسال در سامانه‌ای که تمامی برنامه‌های اساسی و پروژه های زیربنایی و اولویت‌دار در آن ثبت شده و به طور روزانه توسط وزیر کشور، ستاد مرکزی اربعین و کمیته ا با استانداران نحوه پیشرفت و تامین منابع در آن کنترل شده، موجود است.
