«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه ایران در جریان سفر به لبنان، در سخنانی درباره تاثیر تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا بر موضوع بازگشت همه طرف‌ها به برجام و نقش قطر و عمان در این گفت‌وگوها با تاکید بر اینکه «ما همواره در مسیر دیپلماسی و مذاکره قرار داریم» گفت: طبعا انجام درست توافق اخیر غیرمستقیم ایران و آمریکا برای آزادی بخشی از اموال ما و تبادل زندانی، به گفت‌وگو برای لغو تحریم‌ها کمک خواهد کرد. تهران از اراده لازم برای بازگشت به تعهدات برخوردار است.
وی در عین حال تصریح کرد که در مورد به کارگیری دیپلماسی برای لغو تحریم‌ها، از سوی سلطان عمان ابتکاری روی میز است و از طریق آن ابتکار تبادل پیام‌هایی در جریان است.
تهران و واشنگتن پس از ماه‌ها مذاکرات غیرمستقیم اواخر مردادماه تأیید کردند که پنج زندانی ایرانی ـ آمریکایی به زودی با شهروندان ایرانی که در زندان‌های آمریکا به بهانه دور زدن تحریم‌ها حبس هستند تبادل می‌شوند.
بعد از این گشایش، دو طرف بر سر آزاد کردن پول‌های بلوکه شدن ایران در کره جنوبی نیز توافق کردند. آمریکا به کره جنوبی اجازه داد که حدود شش میلیارد دلار پول بلوکه‌شده تهران از طریق قطر و تحت یک چارچوب قابل نظارت در اختیار جمهوری اسلامی قرار گیرد.
هم‌چنین قبل از آن، آمریکا به عراق اجازه داد که دو میلیارد و ۷۶۰ میلیون دلار بدهی خود به ایران را بپردازد. البته این پول در کشور قطر بلوکه شده و تهران می‌تواند از آن برای خریدهای خود در زمینه‌های بشردوستانه استفاده کند.
«حشمت‌الله فلاحت‌پیشه» نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی درباره مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا به واسطه کشورهای منطقه با تاکید بر اینکه توافقی نانوشته میان ایران و آمریکا شکل گرفته است و نشانه بارز آن هم «مدیریت تنش» در منطقه میان دو کشور است گفت: ایران و آمریکا در حال مدیریت تنش هستند و صحبت آقای امیرعبداللهیان که گفتند در قالب ابتکار عمان مذاکراتی در حال انجام است، به همین معناست. دو طرف ایران و آمریکا در نهایت به این نتیجه رسیدند که زمان و شرایط برای امکان اجرا و احیای برجام را در داخل کشورهای خود ندارند. آقای بایدن می‌داند اگر برجام احیا شود نمی‌تواند به تعهداتش در قبال آن عمل کند. ایران هم به همین شکل امکان بازگشت به تعهداتش بدون اینکه مابه‌ازای قابل توجهی دریافت کند، ندارد.
وی در تشریح جزییات آنچه مدیریت تنش میان ایران و آمریکا خواند گفت: این مدیریت تنش چند ویژگی دارد؛ اول اینکه فقط محدود به موضوع و مسایل هسته‌ای نیست. به نظر می‌آید نوعی میز قرمز دو کشور در مسقط تشکیل دادند که در آنجا تنش‌های مختلف را مدیریت می‌کنند. شاهد هستیم در ۶ ماه اخیر به ویژه اقدامات ایذایی دو طرف در منطقه و کشورهایی که تضاد منافع با یکدیگر دارند، به حداقل رسیده و از سویی در سازمان‌های بین‌المللی مثل شورای حکام قطعنامه‌ای علیه ایران صادر نمی‌شود. هم‌چنین در حوزه اقتصادی و مدیریت تحریم، ایران چهار برابر زمانی که سیاست فشار حداکثری در آمریکا علیه‌اش اعمال می‌شد امروز در حال صادرات نفت است. علاوه بر این بخش عمده‌ای از منابع مالی مسدود شده ایران آزاد شده و زندانیان ایران و آمریکا در حال آزاد شدن و تبادل هستند.
فلاحت‌پیشه ادامه داد: آمریکا از دنبال‌کردن این سیاست در حالی که در سال انتخابات قرار داد حتما سود سیاسی را دنبال می کند و ایران هم با توجه به مشکلات اقتصادی، منفعت مالی و اقتصادی دارد.
او در پاسخ به اینکه آیا کشورهای دیگر عضو برجام به ویژه کشورهای اروپایی با این توافق نانوشته همراهی خواهند کرد و روسیه که در حال جنگ با جبهه غرب بر سر اوکراین است چطور، اظهار کرد: واکنش منفی و سرد آن‌ها را تاکنون شاهد بودیم و این نشان می‌دهد با این توافقی که میان ایران و آمریکا به طور غیرمستقیم شکل گرفته، آن‌ها از منافع برجامی خود دور می‌شوند به ویژه سه کشور اروپایی؛ با این وجود معتقدم ایران و آمریکا باید زودتر این کار را می‌کردند. اروپایی‌ها از این روند ناراضی هستند اما آمریکا تلاش دارد برای کاهش این ناراحتی، ایران را از جنگ اوکراین دور کند و این باعث می‌شود مواضع طرف اروپایی هم تعدیل شود.
فلاحت‌پیشه تصریح کرد: معتقدم وقتی آمریکایی‌ها توان حفظ ایران در شرایط فشار حداکثری را ندارند، ایران نباید دچار خودتحریمی شود و تخفیف‌های قابل توجه در حوزه نفت به کشورهای خریدار بدهد. ایران باید قیمت تازه‌ای را برای صادرات نفت خود ارایه دهد. هم‌چنین معتقدم ایران نباید به ساختار برنامه هسته‌ای خود دست بزند و در پی تعدیل آن باشد چون آمریکایی‌ها هرچند فشار را تعدیل کردند اما ساختار تحریم را حفظ کردند.
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی گفت: دولت ایران باید به دنبال ایجاد پشتوانه مردمی برای انتخابات مجلس شورای اسلامی و نیز انتخابات ریاست‌جمهوری در سال آینده باشد. دولت ایران باید طوری عمل کند که نفع اقتصادی مدیریت تنش در زندگی مردم محسوس و ملموس شود. زمانی که منابع مسدود شده ندارد و پنج برابر فشار حداکثری نفت صادر می‌کند، باید نتیجه آن در بهبود اوضاع اقتصادی و نیز در تقویت و تحکیم سیاسیت خارجی دیده شود.
وی توصیه کرد: بخشی از گرانی‌ها در کشور ناشی از کمبود دلار برای وارد کردن کالاهای اساسی است. ایران می‌تواند واردات کالاهای اساسی‌اش را و تامین ذخیره استراتژیک کالای اساسی‌اش را با پول‌هایی که در کشورهای دیگر دارد هزینه کند تا به این شکل قیمت‌ها را کاهش دهد. در زمینه بازگشت پول بخشی از پول‌های ما قابلیت تهاتر دارند، اما توصیه من این است که در این بخش پول‌های تهاتری را برای پروژه‌های عمرانی و توسعه‌ای خرج کنیم و از کشورهای دیگر بخواهیم پول‌مان را به این شکل پس دهند. بهترین شرایط است که پروژه‌های عمرانی و توسعه‌ای و صنعتی تعریف کنیم تا بخشی از عقب‌ماندگی عمرانی را جبران شود.
