مرز بین جهاد تبیین و جهاد تبلیغ

رهبر انقلاب در دیدار طلاب و روحانیون، در تبیین ضرورت و وجوب تبلیغ ، از یک اصل فقهی استفاده کردند. ایشان ابتدا به وجوب حفظ نظام و کلام امام خمینی در این مورد اشاره کردند. سپس گفتند مقدمه حفظ نظام، حفظ ایمان مردم است. از آنجایی که مقدمه واجب خودش هم واجب است، پس حفظ ایمان مردم واجب می‌شود. ایمان مردم هم با تبلیغ حفظ می‌شود، پس تبلیغ واجب است و باید در اولویت اول حوزه قرار بگیرد. این استدلال در بیان وجوب تبلیغ، خود نکته مهمی در بر دارد. آن اینکه حفظ نظام، در گرو حفظ ایمان مردم است. چه رابطه‌ای میان ایمان مردم و نظام وجود دارد؟ آنچه از این سخن رهبر گرامی استفاده می‌شود این است که مردم به خاطر خدا از نظام حمایت می‌کنند و آن حمایت مردمی‌ای کارساز است که به خاطر خدا و در راه او و اولیای او باشد. مردم تنها به این دلیل می‌توانند برای خدا از نظام دفاع کنند که نظام را به راستی اسلامی و در راه خدا ببینند و حس کنند که حمایت از خداوند، در گرو حمایت از نظام اسلامی است. تا امروز نیز همین قاعده نظام جمهوری اسلامی ایران را در برابر این‌همه خطرات و فتنه‌های گوناگون داخلی و خارجی محفوظ نگه داشته است. مردم وقتی برای خدا از نظام دفاع کنند، با همه هستی خود دفاع می‌کنند و حماسه‌هایی همچون دفاع هشت‌ساله را رقم می‌زنند.

اما حمایت الهی مردم از نظام، سه پیش‌شرط دارد. شرط اول این است که نظام به راستی خدایی و در جهت پیش‌برد اهداف و آرمان‌های بلند مکتب اسلام ناب باشد و تلاش کند در جهت حکومت نبوی و علوی گام بردارد. نظام اگر خدایی نباشد، مردم ایران هم آن را خدایی نمی‌بینند. هر بخشی از نظام هم که خدایی نباشد، همین مردم مؤمن و خداپرست دست از حمایت آن می‌کشند. از همین رو حضرت امام راحل روزی که مردم باطن بخش‌های غیر الهی نظام را دریابند، یوم‌الله خواندند. شرط دوم این است که مردم متوجه الهی و اسلامی بودن نظام باشند. چراکه ممکن است حکومتی به واقع در جهت خدا و آرمان‌های انسانی مکتب حق گام بردارد اما مردم تحت تأثیر شبهه‌ها و جنگ نظری و فکری دشمن، درست خلاف این را بپندارند. شرط سوم نیز این است که مردم خود باایمان باشند.

مرز بین جهاد تبیین و جهاد تبلیغ

شرط اول مربوط به ساختارها و مسئولین است. ساختارهایی که برگرفته از مکتب اسلام باشد، ساختارهایی الهی است. اما مسئولین، آن‌هایند که با عملکرد بد خود می‌توانند اسلامیت نظام را خدشه‌دار سازند.

شرط دوم، شرطی است که جهاد تبیین را می‌طلبد. جهاد تبیین یعنی نشان دادن نقاط قوت عملکرد نظام و رفع شبهات باطل در مورد نظام. جهاد تبیین مربوط به همه است. مسئولین باید با پیوست رسانه‌ای قوی، عملکرد خوب نظام را به نمایش بگذارند. مردم علم غیب ندارند و  توپخانه دشمن هم شبانه‌روز می‌کوبد. پس باید  حسن فعلی و فاعلی نظام را تبیین کرد.

شرط سوم مربوط به نهاد حوزه و دین است و جهاد تبلیغ را ایجاب می‌کند. تبلیغ در راستای دفاع از ایمان و اعتقاد و فکر مردم است. ارزش‌ها و آرمان‌ها باید در مردم زنده باشد تا مردم با دیدن آن‌ها در حکومت، به دفاع از حکومت برخیزند. 

برای ادامه پشتگرمی ویژه نظام به مردم، نظام هم خود باید در راه بماند، هم در راه بودن خود را به مردم بنمایاند و هم مردم باید در راه بمانند. محرم و صفر، بیشتر از همه سومی را تضمین می‌کند و سومی از همه‌ مهم‌تر است؛ چراکه پایه دیگر موارد است.

جواد شاملو