عبادات و مناسک پیش از اثرگذاری در جنبههای فردی و شخصی، در دگردیسی رفتاری، اخلاقی و فکری جامعه مؤثرند و عملا با مسائل اجتماعی و حقوق جمعی مرتبطند اما از میان فرایض، حج حائز ویژگیهای منحصر به فردی است، چراکه حضور در اجتماع بینالمللی را نمیتوان از ذات حج جدا کرد.
فضای حاکم بر ایام تشریق و مناسک حج ، زمان محدود و مشخصشده هر ساله، مکان معین مورد وثوق همه فرق اسلامی و سایر الزامات این فریضه بینالمللی - اسلامی و عطیه الهی زمینهساز تحقق این ارتباطات بین مسلمانان جهان شده است. از این جهت روح اجتماعی حاکم بر حج از آن جداییناپذیر است و در تار و پود آن تعبیه شده است.
حج به عنوان باشکوهترین تجلی بروز قدرت جهان اسلام، در همه عصرها و نسلها بهترین فرصت است تا توسط ملتها و دولتهای اسلامی آنچنان که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر جمعی از کارگزاران و حجاج سال جاری فرمودند، به عنوان ابزاری مناسب برای ارتقا و نزدیکی امت به یکدیگر و اتحاد در مقابل کفر، ظلم، استکبار و بتهای بشری و غیربشری مورد بهرهبرداری قرار گیرد.
حج فراگیرترین عامل جهت جلوگیری از پراکندگی مسلمانان از هر رنگ، نژاد، جغرافیا و مذهب است. بدینسان به عنوان یکی از ارکان عملی اسلام در پیریزی وحدت جامعه اسلامی و تشکیل امت واحده و حرکت آن به سوی آینده، جایگاه ممتازی دارد و «ظرفیتسازترین» فریضه واجب اسلامی در همبستگی جهان اسلام است اما شرط لازم برای تحقق فلسفه ذاتی حج برحسب مساله اساسیای که رهبر معزز انقلاب بیان داشتند، وجود نگاه و روحیه جهانی و فراسرزمینی حجاج، نهادهای مجری و کشورهای حاضر در این مناسک است.
ایجاد احساس یگانگی در جامعه بزرگ اسلامی، همدلی، همراهی و همافزایی بین جوامع مسلمین و مخالفت با فردیت، انزوا و عزلت و تشکیل نهاد «حزبالله» و «جماعت یکدل اسلامی» که خواست قرآن کریم است، یگانه معلول بیبدیل نگاه جهانی و فراسرزمینی خواهد بود که در طول تاریخ شیاطین انس و جن همواره در هدم آن کوشیدهاند و امروز هم شیطان بزرگ و عوامل آن با تمام قوا درصدد ممانعت از بروز این اتحاد و و همبستگی هستند.
قرآن کریم در آیات ٢٧ و ٢٨ سوره حج به صراحت کنگره حج را دارای آثار و برکات بیشماری دانسته و با عبارات «منافع لهم» خیر کثیر و فواید سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، نظامی و فردی حج را برای جهان اسلام در ذیل همبستگی اسلامی بیان میدارد.
هرچند هر سال به دلیل محدودیتهای موجود افراد کمی امکان تشرف به این میقات بینالمللی و میعادگاه جهانی را دارند اما روح حج و شعائر الهی آن قلوب همه جوامع اسلامی و آحاد مسلمانان را با ندای تلبیه به تلاطم درمیآورد و فرصت مناسبی برای تبلیغ و تبشیر فلسفه حج و شناخت واقعی آن ایجاد میکند. از همین رو مقام معظم رهبری ماموریتی جدید در حوزه فرهنگسازی ابعاد حج خصوصا برای جوانان را متذکر شدند تا مسؤولان و دستاندرکاران حج و زیارت نسبت به این مهم بیش از پیش همت گمارند.
مطالبه معظمله بر فرهنگسازی بر کلمه حج و «کعبه» معظمه در میان آحاد مردم بویژه جوانان امروزی بود تا تداعیکننده مفاهیم اساسی همچون تمدنسازی، اتحاد در مقابل ظالمان و مستکبران، نگاه فرامرزی و جهانی و رفع تمایزات موجود جوامع بشری باشد.
از این جهت مسؤولان بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت علاوه بر ماموریتهای قبلی، در حوزه فرهنگسازی عمومی برای آحاد مردم و جوانان نیز ماموریتی جدید گرفتند که البته بنا بر ایدههای از قبل بیانشده توسط نماینده ولی فقیه در سازمان، آمادگی بعثه برای بهرهبرداری مناسب از ایام ذیالحجه و فرصت رسانهای حاکم بر این ایام جهت لبیک به مطالبه رهبر حکیم انقلاب را میتوان انتظار داشت.
بنیامین شکوهفر