کالین کال، معاون سیاسی وزیر دفاع آمریکا در گفتوگویی با نشریه فارین پالیسی ادعا کرد: زمانی که برجام اجرا میشد، زمان گریز هستهای ایران حدود یک سال بود. اکنون میتوان این گریز هستهای را در حدود چند هفته تخمین زد.
ادعای این مقام ارشد درباره توان ایران پنتاگون درباره ظرفیت هستهای ایران در حالی مطرح میشود که مقامات ایران علیرغم تاکید بر توانمندیها و پیشرفتهای ایران در زمینه فعالیتهای هستهای، گفتهاند که تولید و بهکارگیری تسلیحات هستهای جایی در دکترین دفاعی ایران ندارد. آژانس بینالمللی اتمی نیز تا کنون ادعاهای غرب و رژیم صهیونیستی مبنی بر وجود اهداف نظامی در برنامه هستهای ایران را تایید نکرده است.
کال در ادامه گفتوگو با فارین پالیسی تصریح کرد: بنابراین ما درموقعیت خوبی قرار نداریم. جو بایدن، رییس جمهور آمریکا به صراحت گفته است که ایران اجازه دستیابی به سلاح هسته ای را نخواهد داشت.
معاون وزیر دفاع آمریکا در امور سیاسی با ادعای این که توافق هستهای در وضعیت «تنفس مصنوعی قرار دارد»، تاکید کرد: ترجیح بایدن بر راه حل دیپلماتیک برای این مشکل است.
او در عین حال مدعی شد: اما ما جایگزینهای دیگری نیز در اختیار داریم.
در سال ۲۰۱۳، ایران و سایر کشورها به توافقی دست یافتند که به موجب آن تهران بخشی از برنامه هستهای خود را در ازای لغو بخشی از تحریمها علیه خود، متوقف میکرد. این قرارداد ابتدا شش ماه اعتبار داشت و چندین بار - تا زمان انعقاد برجام - تمدید شد.
در سال ۲۰۱۵، شش میانجی بینالمللی (بریتانیا، آلمان، چین، روسیه، آمریکا، فرانسه) و ایران توافقی را امضا کردند که شامل لغو تحریمها علیه ایران در ازای محدود کردن برنامه هستهای تهران بود. اما در ماه مه ۲۰۱۸، دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا از برجام خارج شد و تحریم های یکجانبه ضد ایرانی را بازگرداند. در پاسخ، تهران شروع به لغو تدریجی تعهدات خود برای محدود کردن برنامه هستهای خود بر اساس توافق کرد.
در سال ۲۰۲۱، اندکی قبل از آغاز ریاست جمهوری جو بایدن، آمریکا و ایران تلاش کردند تا با میانجیگری اتحادیه اروپا به یک توافق موقت دست یابند. با این حال، دستیابی به توافق ممکن نشد و طرفین تصمیم گرفتند برای احیای کامل برجام تلاش کنند.
در وین با میانجیگری بریتانیا، آلمان، چین، فرانسه، روسیه و اتحادیه اروپا چندین دور مذاکره غیرمستقیم بین ایران و آمریکا درباره شرایط احیای برجام برگزار شد. اما در این مذاکرات به دلیل برخی مسائل حلنشده مکثی صورت گرفت که هنوز به پایان نرسیده است.
دولت آمریکا در چند ماه اخیر با ادعای حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین و در پیش گرفتن رویکردی مداخلهجویانه نسبت به امور داخی ایران در ناآرامیهای اخیری که در آن بروز کرد، گفته بود که تمرکزی روی نهایی کردن توافق در وین ندارد.
این در حالی است که مقامات ایران تاکید کردهاند در صورتی که شرکای غربی توافق هستهای، ویژه آمریکا اراده سیاسی لازم را نشان دهند، آماده نهایی کردن توافقی «خوب» در وین هستند که در راستای منافع ملت ایران باشد.