محمد اسلامی ، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در آستانه 20 فروردین «سالروز ملی فناوری هستهای » با حضور در برنامه صف اول درباره جدیدترین دستاوردها و موضوعات مختلف صنعت هستهای سخن گفت.
اسلامی در خصوص رادیو داروها و درمان سرطان گفت: یکی از موضوعات بسیار اولویت دار اهتمام برای گسترس تولید رادیو دارو ها است. دو هدف داریم. یک رادیو داروهای تشخیصی را باید ضریبش را افزایش دهیم. دوم بخش درمانی است که اثربخشی ان را افزایش دهد. وقتی می رسیم به مرحله آزمون بالینی اونوقت ان را رسانه ای خواهیم کرد. در هر مرتبه ای که اندازه گیری شود ما حداقل ده تا نزدیک بیست پروژه رادیو دارویی را در دست داریم و این پروژه ها به موازات هم در حال انجام است.
معاون رئیس جمهور گفت: ما سال گذشته سه رادیو دارو جدید رونمایی کردیم و امسال دو رادیو دارو جدید رونمایی کردیم که از جنس محصولاتی است که دانشی است و جزو سه کشور اول دنیا می شویم که در دنیا کار شده است.
وی ادامه داد: یکی از این رادیو داروها مربوط به بحث سرطان کودکان است و در حال آزمون است و علاوه بر ان رادیو داروهای دیگر نیز در حال آزمون است.
رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: در فرایند ازمون این رادیو داروها در دست استفاده است و در بوشهر در حال ازمایش است و وقتی در اثربخش بودن آن کسب اطمینان کنیم گواهی اخلاق صادر و قابلیت تولید فراهم خواهد شد. این مرحله بالینی را ما باید پشت سر گذاریم و زمان ان بستگی به نوع تیم پزشکی دارد تا با تحلیل و تجزیه اثرات را بر روی بیمار مشاهده کنند. بعضی اوقات در بیماران مختلف نتایج متفاوت دارد و احتیاج به یک زمان بیشتر است.
وی در خصوص برگزاری مراسم به منظور روز ملی فناوری هسته ای گفت: فردا ما مراسم نداریم و ترجیح دادیم که با توجه به شب های مراسم را بعد از ماه مبارک برگزار کنیم و در آن پنج دستاور رونمایی خواهند شد. همکاران ما بیست فروردین برایشان روز پاسخگویی است و وعده می دهیم پرتلاش کار کنیم تا برای مردم نتایجی داشته باشیم.
اسلامی در خصوص شیرین سازی آب دریا گفت: ما با توجه به مطالبه مردم بوشهر از قبل از پیروزی انقلاب، یک مطالبه بود که سازمان آب شیرین کن داشته باشد. آب شیرین را هم می توان از راکتورهای اتمی تولید کرد. همچنین دیگر مفروضه آن فرایند معکوس کردن است که رایج است و قیمت پایین تری دارد. در سفر آقای رئیس جمهور به بوشهر به ما ابلاغ شد و یک پروژه هفتاد هزار متر مکعب را شروع کردیم و ظرف دو سال ان شاالله بتوانیم این پروژه را افتتاح کنیم. تا اول 1404 باید آب شیرین در لوله های مردم وجود داشته باشد و استفاده کنند.
وی افزود: هفتاد هزار متر مکعب یک ظرفیت بزرگ برای شیرین سازی آب است. بزرگترین ظرفیت آب شیرین کن در کشور سامانه 200 هزار متر مکعب است که در فلات مرکزی وجود دارد. بعد از آن این پروژه یکی از ظرفیت های بزرگ آب شیرین کن است.
اسلامی در خصوص برنامه های سازمان برای کشاورزان گفت: با توجه به اینکه فناوری هسته ای بیشش از شش دهه است در دنیا در بحث کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد، ما در بحث سلامت محصول از طریق پرتو دهی و هم خود محصولات گام برداشتیم. در بحث محصولات یکی سامانه پرتودهی است که با اشعه گاما برای سرویس دادن به متقاضیان صورت میگیرد. این سامانه ها برای پرتودهی غلات و محصولات کشاورزی می توانند مورد استفاده قرار گیرد. این سامانه ها به صورت تولید سری کار میشود. نکته مهمتر این است که کانون های انتخاب شده در شهرهای گوناگون زمین انتخاب شده است. این پروژه ده ساله است و امیدواریم یک تاثیری را در افت زدایی محصولات و انبارمانی آنان کمک کند. هم کمک میکند برای سلامت جامعه و هم اینکه از لحاظ اقتصادی از طریق بالاتر بردن زمان ماندگاری به معیشت خانوار و اقتصاد کشور اثر مثبتی خواهد داشت. شما وقتی 120 میلیون تن غلات 30 درصد اعلام می شود که ضایعات دارد، این 30 درصد ظرفیت بزرگی برای استفاده مردم است که هدر میرود.
وی گفت: یکی از دستاوردهای فاخر در کشور شتاب دهنده ها هستند. این پروژه سه سال طول کشیده است. سامانه شتاب دهنده مهمترینش این است که در پساب های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند باعث خنثی سازی و تصفیه پساب ها شود. یکی دیگر از ان کاربرد صنعتی است که در تولید لاستیک و کابل مورد استفاده قرار می گیرد. این شتاب دهنده در حوزه های مختلف کاربرد دارد. در هر محصول تولیدی مهمترین فاکتور قابلیت اطمینان است. لاستیک هواپیما و خودرو وقتی یک عمری دارد از طریق شتاب دهنده قابلیت اطمینان بالاتری پیدا می کنند.
اسلامی اظهار کرد: در بحث کشاورزی یکی دیگر از دستاوردها عقیم سازی حشرات است. ما این را از مقیاس آزمایشگاهی به سمت صنعتی به پیش بردیم. این فناوری مورد استفاده قرار گرفت و بالای 97 درصد جواب مثبت گرفت. ما به یاری خدا امیدواریم که بتوانیم پرشتاب تر پیکیری کنیم تا هم در جنوب و هم در شمال کشور بتوان با این افات مقابله کرد. این مگس مدیترانیه ای باعث می شود تا باغ داران ضرر کنند. به حمدالله این جواب داده و با شرکت ها صحبت کردیم و امیدواریم قبل از اینکه فصل مورد نظر فرا رسد بتوانیم این افت را از بین ببریم.
وی ادامه داد: نکته دوم فناوری پلاسما است. پلاسما یکی از فناوری موثر است. ما در بخش کشاورزی برای مبارزه آفت آفلاتوکسین بود که در بحث پسته استفاده کردیم. سال گذشته اولین دستگاه را ساختیم و در ادامه راه متوجه یک افت دیگر شدیم. در باغات پسته عملیات اجرایی را انجام دادیم و موفق شدیم. با توجه به این عمل پسته افت زدایی می شود و تجار پسته این اطمینان را می توانند داشته باشند که افت از این پسته دور شده است.
اسلامی افزود: یکی دیگر از اثرات پلاسما، مقابله با افت نخلستان ها است. همین خرمای ما را کشورهای حاشیه خلیج فارس خریداری می کنند. اینها این را می برند در روسیه پرتودهی می کنند و بعد استفاده می کنند. سامانه گاما در محصول خرما می تواند مورد استفاده قرار گیرد و در حال پیگیری هستیم تا عملیاتی کنیم. یکی دیگر از موارد استفاده از پلاسما مقابله با افت جره بوده است. این هم یکی از دستاوردهای طبیعی است و بدون عوارض است.
رئیس سازمان انرژی اتمی در خصوص پرتوها و اثراتشان در زندگی انسان ها گفت: پرتوها وقتی به محصول تابیده می شود هدفش از بین بردن آفت زدایی است. هدف دیگر هم آفت پذیری محصول را از بین میبرد. خود به خود وقتی آفتی نیست وارد بدن انسان هم نمی شود و یک محصول پاک است.
اسلامی افزود: ما 159 دستاورد در سال 1401 داشتیم. گرفتاری ما در این سال کم نبود. فشاری که بود بسیار سنگین بود. فشارهای سیاسی و قطعنامه های گوناگون وجود داشت اما ما دستاوردهای بسیاری را کسب کردیم. یکی از دستاورد جدیدی که برای سال 1401 بوده، بحث ایزوتوپ های پایدار بود. این ایزوتوپ ها برای درمان سرطان تیروئید است که مورد استفاده قرار میگیرد و در سال 1402 به تولید انبوه خواهد رسید.
رئیس سازمان انرژی اتمی در خصوص تولید برق به وسیله انرژی هسته ای و مقابله کشورهای استکباری با ایران گفت: تحریم انرژی اتمی معنایش این است که وارد حوزه منطقه ممنوعه شدید. این فرایند های نوظهور قدرت آفرین است و کشورهای استکباری نمی گذارند در اختیار دیگران قرار گیرد. کل سیستمی که اعمال می کنند برای کشور ایران است. خب با این مخالفت می کنند و در این مسیر تحریم می کنند. اما نکته ای که برای ایران مهم است تولید برق است. به همین دلیل طرف های خارجی در این خصوص همکاری نکردند. ما امروز پروژه هایی را با همکاری روسیه داریم و اینان در حال پیشرفت است و امیدواریم که بتوانیم اجازه ندهیم تاخیر بیشتری داشته باشد. ما ان شاالله بتوانیم ده هزار مگاوات پروژه جدید را تکمیل کنیم.
وی در خصوص تحریم رادیو داروها گفت: تنها شرکت ما تحریم شده و تحریم همه شرکت ها را هدف قرار داده و این نکته حائز اهمیت است که این تحریم کمک کرده ظرفیت های خود را برای تولید انبوه رادیودارو گسترش دهیم. ما در حال گسترش مرکز تولید رادیودارو هستیم و امیدواریم قبل از 1404 افتتاح شود و در اختیار مردم ایران قرار گیرد.
اسلامی در خصوص بحث توافق موقت مطرح شده از سوی غربیها گفت: بحث توافق موقت، هر روز انان برای خودشان یک حرفی می زنند و همه بهانه است. هدف آنان تعطیل کردن صنایع هسته ای در ایران بود. الان هم که چندماه وقت گرفته شد تا به برجام بازگردند و تعهداتشان را عمل کنند اما این کار را انجام ندادند.
وی ادامه داد: وقتی شما دارای یک دانش هستید در بحث مذاکرات تاثیرگذار است. انان متوجه شدند که دانش ایران بومی است و قابل از بین بردن نیست. در بحث مذاکرات چندین بار با خیز محکم تلاش کردند تا دستگاه سانتریفیوژ را برچینند و چندین بار تهاجم کردند اما همیشه شکست خوردند. ما قبلا 12 هزار سو قابلیت داشتیم. اما الان 31 هزار سو ظرفیت غنی سازی داریم. ما در هدف بلند مدت رسیدن به 90 هزار سو غنی سازی در دستور کار داریم. حجم غنی سازی ما سابقه نداشته و اینها دوست و دشمن را متوجه می کند که این ظرفیت یک ظرفیت حقیقی است.