آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه در گزارشی که در یکی از رسانه‌های خارجی منتشر شد، ادعا کرد طی یک بازرسی اعلام نشده از تاسیسات فردو مشخص شده است که دو آبشار سانتریفیوژهای «آی‌آر-۶» که اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنی‌سازی می‌کند به شکلی متفاوت از گزارش ها به یکدیگر متصل شده‌اند.
بلافاصله پس از این ادعا «بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی همان شب با بیان اینکه احتمال می‌دهم اطلاعات گروسی بروز شده نباشد، درباره شائبه مطرح شده، اینگونه توضیح داد: یکی از بازرسان آژانس سهوا گزارش کرده بود که ایران در سایت غنی سازی دکتر علیمحمدی(فردو) تغییراتی در رویه بهره برداری انجام داده که پیشتر آن را اعلام نکرده است. بازرسان قبلی در محل حضور یافتند و پس از توضیحاتی که برای آنها داده شد بازرس مذکور به سهو خود پی برد و پس از هماهنگی آنها با دبیرخانه آژانس موضوع عملا حل شد؛ ضمن اینکه امروز (چهارشنبه - ۱۲ بهمن) هم نامه‌ای از جانب دفتر پادمان سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به نامه قبلی آژانس در این خصوص ارسال شده است.
«محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی محمد اسلامی روز پنجشنبه در حاشیه افتتاح نمایشگاه دستاوردهای صنعت هسته‌ای درباره ادعای اخیر آژانس بین‌المللی افزود: موضع‌گیری آژانس باعث ابراز تاسف است؛ اولا گزارش‌ها درباره هیچ کشوری جز ایران بلافاصله رسانه‌ای نمی‌شود؛ برداشت بازرس آژانس از بازدیدش در فردو نادرست بود اما آن را بلافاصله به آژانس گزارش کرد؛ ما بلافاصله توضیحات را ارایه کردیم.
وی ادامه داد: بازرسان قبلی در محل حضور یافتند و پس از توضیحاتی که برای آنها داده شد بازرس مذکور به سهو خود پی برد و پس از هماهنگی آنها با دبیرخانه آژانس موضوع عملاً حل شد؛ ضمن اینکه امروز هم نامه‌ای از جانب دفتر پادمان سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به نامه قبلی آژانس در این خصوص ارسال شده است.
اسلامی در گفتگوی دیگری با اشاره به جنجال‌های چند روز گذشته درباره سانتریفیوژهای فردو، بار دیگر توضیح داد: «موارد بیرون از پادمان که سیاسی و دیکته شده از حنجره آژانس و شخص مدیرکل بیرون می‌آیند، مورد اعتراض ما بوده و اتفاقا دیروز نامه ای به آژانس دادیم که یک بازرس که خودش با نماینده ارشد پادمان فرستاده شده و از تاسیسات ما بازدید کرده، اشتباه کرده و گزارش نادرستی داده است ولی باز مدیرکل آژانس این مساله را رسانه‌ای کرد! این رفتار غیرحرفه ای است و پذیرفته نیست و امیدواریم این رویه توسط مدیرکل آژانس تداوم نیابد زیرا این کار برای اعتبار وی و آژانس پذیرفته نیست».
داستان اما به اینجا ختم نشد و تروییکای اروپا بازهم به میدان آمده و آماده ایفای نقش پلیس بد شدند. بامداد ۱۵ بهمن ماه سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان و ایالات متحده آمریکا با صدور بیانیه‌ای مشترک به گزارش ادعایی و تحریک آمیز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران واکنش نشان دادند.
در این بیانیه ادعا شد که تغییرات اساسی در پیکربندی برخی از سانتریفیوژهای فردو، اعلام نشده و با تعهدات ایران تحت توافقنامه جامع پادمان جامع در چارچوب ان‌پی‌تی مغایر است. چنین عدم اطلاع رسانی مورد نیاز، توانایی آژانس را برای حفظ شناسایی به موقع در تاسیسات هسته ای ایران تضعیف می کند.
در بخش دیگری از این بیانیه تروییکای اروپا به عمد یا سهو موضوع «اشتباه» در جنجال اخیر را وارونه توصیف کرده و مدعی شدند: «ادعاهای ایران مبنی بر اینکه این اقدام به اشتباه انجام شده است کافی نیست. ما اقدامات ایران را بر اساس گزارش‌های بی‌طرفانه و عینی آژانس قضاوت می‌کنیم، نه بر اساس هدف ادعایی ایران». این گزاره‌ها در حالیست که جمهوری اسلامی ایران اساساً اقدام اشتباه یا خلاف موازین پادمانی انجام نداده، بلکه اشتباه از سوی بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و گزارش وی بوده است.
«ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه روز یکشنبه - ۱۶ بهمن - در واکنش به بیانیه تروئیکای اروپایی و آمریکا درباره فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای کشورمان در «فردو» گفت: غنی سازی ۶۰ درصد در «فردو» در تاریخ ۱۷ نوامبر ۲۰۲۲ به آژانس اطلاع رسانی شده و کلیه حالت‌های غنی‌سازی در پرسشنامه اطلاعات طراحی درج شده است. در بازرسی اخیر ژانویه ۲۰۲۳، هیچ اقدام جدید و متناقضی نسبت به پرسشنامه مورخ ۱۷ نوامبر ۲۰۲۲ رخ نداده که نیازمند اطلاع‌رسانی به آژانس باشد».
چرا تروئیکای اروپا نقش عوض کردند؟
«در دیدار با مکرون درخصوص راه های مقابله با تهدیدات هسته‌ای ایران رایزنی کردم»، این جمله را «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در سفر به فرانسه و دیدار با رئیس‌جمهور این کشور گفته و تکه‌ای دیگر از پازلی را به دست داده است که با کنار هم قرار گرفتن بخش‌های دیگر آن و شکل‌گرفتن طرح ستاره داوود، مشخص می‌شود که دلیل تغییر نقش تروییکای اروپا از هیبت پلیس خوب به پلیس بد در پرونده هسته‌ای ایران، تقلای تل‌آویو برای قبولاندن توهمات خود به سه کشور عضو برجام به عنوان فکتی علمی است! توهماتی که با ادعای کشف اورانیوم در تورقوزآباد شروع شد و این روزها به نحوه اتصال سانتریفیوژها رسیده است. ادعاهایی که آژانس هم برای قبول آن مدرک متقنی در دست ندارد اما رد این توهمات هم شجاعت سیاسی می‌طلبد که به نظر می‌رسد در مدیران امروز آژانس چیزی به این مفهوم یافت نخواهد شد!
بازی خوردن الیزه از نتانیاهو هم موضوع تازه‌ای نیست و نشانه آن هم بیانیه‌ای است که پاریس پس از دیدار امانوئل مکرون با نتانیاهو منتشر کرده و در آن ماکرون خواستار «قاطعیت در قبال شتاب بی‌مهابای ایران [در پیش‌برد برنامه هسته‌ای‌اش] شده است که اگر ادامه بیابد، پیامدهای بازگشت‌ناپذیری خواهد داشت». اما آیا این رویه به نفع اتحادیه اروپا و سه کشور مورد اشاره خواهد بود؟ این پرسش را رهبران آنها باید به دور از ژست‌های سیاسی و انتخاباتی باید پاسخ گویند اما تاریخ نشان داده است جمهوری اسلامی ایران در برابر چنین موضع‌گیری‌هایی هرگز تسلیم تغییر نقش‌ها نشده و بر اصول ثابت و البته قانونی و شفاف خود تاکید دارد و ایستادگی می‌کند.
نشانه‌های ناز و نیاز غرب برای مذاکره با ایران
بیانیه‌های رنگارنگ تروئیکای اروپا و تشدید تحریم‌ها از سوی آمریکا در حالی به تیتر یک رسانه‌ها تبدیل شده است که لندن، پاریس، برلین و واشنگتن همین هفته گذشته، دوحه را میانجی بازگشت به میز مذاکره کرده بودند. «شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر خارجه قطر، که ۹ بهمن (۲۹ ژانویه)، به تهران سفر کرد، پس از گفت‌وگو با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان، در جمع خبرنگاران تصریح کرد که حامل پیامی از طرف آمریکایی‌ها درباره برجام است.
در این دیدار رئیس دستگاه دیپلماسی هم ضمن تشکر از تلاش‌های قطر برای رفع تحریم‌ها و تلاش برای بازگشت همه طرف‌های برجامی به تعهداتشان، تصریح کرد: پیام‌هایی از طرف‌های مقابل برجامی از طریق وزیر خارجه قطر دریافت کردیم. در گفت‌وگوها با وزیر خارجه قطر به نقش غیرسازنده و اقدامات مداخله‌آمیز آمریکا و سه کشور اروپایی در اغتشاشات اخیر در ایران اشاره کردم ولی در خصوص تلاش‌های قطر و انتقال پیام‌ها در حل مساله گفت‌وگو و برای لغو تحریم‌ها از هرگونه ابتکار عملی که توسط دوستان ما در قطر در دستورکار قرار گرفته استقبال می‌کنیم.
این نیاز غرب برای بازگشت به برجام در کنار ناز! آنها در این زمینه تنها یک دلیل دارد و آن امتیازگیری از جمهوری اسلامی است. غرب در حالی این ادعاها را نُقل و نَقل محافل رسانه‌ای و سیاسی کرده است که جمهوری اسلامی ایران به گفته محمد اسلامی همچنان به صورت مرتب پذیرای بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای است، چه به صورت برنامه ریزی شده و روتین و چه به صورت سرزده و خارج از برنامه،.
واقعیت آن است که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی به تفسیر رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان، تنها ۳درصد از فعالیت‌های هسته‌ای در جهان را شامل می‌شود اما بیش از ۲۵ درصد از بازرسی‌های آژانس از برنامه هسته‌ای ایران است و از این میزان بازرسی گاه و بیگاه حتی یک گزارش متقن و مستدل علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران به دست نیامده و هرچه این روزها مطرح می‌شود یا جوسازی‌های رژیم صهیونیستی است یا اشتباهات بازرسان آژانس که متأسّفانه هر دوی این موارد، بنیاد اتهام‌زنی‌های ناتمام علیه جمهوری اسلامی ایران قرار می‌گیرد.
اوج تناقضات غرب در مواجهه با پرونده هسته‌ای ایران زمانی است که آنها تهران را متهم می‌کنند از بندها و مواد توافقنامه برجام عدول کرده است، در حالی که واشنگتن مهمترین ناقض پیمان برجام است و طرف‌های غربی هم تاکنون اقدامی در اجرای بندهای این قرارداد پس از هفت سال انجام نداده‌اند! و طرفی که بر سر عهد خود نمانده آنها هستند نه جمهوری اسلامی. اینکه چرا انتظار دارند تهران بر عهدی پایبند بماند که سال‌هاست از سوی آنها نقض می‌شود، پرسشی قابل تأمل است که تاریخ باید پاسخی برای آن از کشورهای غربی بخواهد اما نکته قابل تأمل‌تر! آن است که جمهوری اسلامی تمام فعالیت‌های هسته‌ای خود را بر مبنای بندهایی که در همان برجام مورد اشاره قرار گرفته، انجام داده است. یعنی اگر هم غنای اورانیوم یا درصد ذخیره سازی یا تعداد سانتریفیوژها را افزایش داده، بر مبنای بندهایی است که در همان برجام به ایران اجازه داده است تا در شرایط مشخصی از حقوق خود در این توافق دفاع کند.
برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی قربانی زیاده‌خواهی‌ها و رفتارهای خارج از قاعده بسیاری است که افشای گزارش‌های محرمانه آژانس به فاصله بسیار کوتاهی از زمان تهیه، در رسانه های غربی یکی از نمونه‌های این رفتارهاست. نکته قابل تأمل در سخنان اسلامی موضوع محرمانه بودن فعالیت‌های هسته‌ای کشورهای عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که گویا این مهم برای جمهوری اسلامی ایران صدق نمی‌کند. اسلامی در این زمینه گفته است: «باید برای سازمان بین المللی ابراز تأسف کرد، زیرا فرآیند جاری و بازرسی از مراکز هسته‌ای هیچ کشوری رسانه‌ای نمی‌شود در حالی که گزارش فعالیت‌های فناوری هسته‌ای ایران در مرکز فردو رسانه‌ای می‌شود».
بهانه‌جویی‌های آژانس به عنوان یک نهاد بین‌المللی علیه ایران به واسطه تعجیل در افشای یک اشتباه، شاید در کوتاه‌مدت، نتانیاهو و دیگر مخالفان برجام را راضی نگه دارد اما در بلندمدت اعتبار این نهاد را چالش‌های جدی مواجه خواهد کرد و لازم است رافائل گروسی مدیرکل این نهاد، پیش از آنکه خیلی دیر شود، اطلاعات خود را درباره ایران به روزرسانی کند.
