یک. با ورود و فعال شدن بخش عمده‌ای از مردم و به‌ویژه جوانان به بازار سرمایه در چند سال اخیر و همچنین با احتساب سهام عدالت ، ده‌ها میلیون ایرانی در بورس فعال‌اند.
دو. ناراضی بودن مردم از روند بورس در نیمه دوم سال ۹۹ و سال ۱۴۰۰، پدیده بسیار زیان باری است. فرار سرمایه‌ها از بورس، یعنی اخلال در بخش مولد اقتصاد، کم شدن رونق تولید، ورود سرمایه‌ها به بخش‌های غیر تولیدی و سفته‌بازی و تلاطم در بازارهای موازی.
سه. چند روزی است که بازار سرمایه کشور، جلوه دیگری از خود نشان داده و به مردم لبخند زده است. روز گذشته، رکورد ورود پول حقیقی به بازار شکسته شد که نشانه خوبی است.
چهار. بازار سرمایه پس از اصلاح قابل‌توجه و روند فرسایشی و خروج سنگین پول، شاهد رشدهای چند درصدی در هفته اخیر بوده است. واکاوی دلایل رشد و برنامه‌ریزی برای روند صعودی، موضوعی است که باید در دستور کار قرار گیرد تا تجارب نامناسب سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰ که رشد چند ده برابری و پس‌ازآن سقوط قابل‌توجه داشت تکرار نشود و شیرینی رونق با سقوط تلخ نگردد.
پنج. رونق در هفته اخیر، پس از اصلاح شدید و آغاز اقدامات حمایتی ازجمله بسته ده بندی سازمان بورس است. بر اساس این بسته ده بندی، سرمایه افراد با دارایی کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان در بورس بیمه‌شده و قریب به ۱۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی به بازار تزریق‌شده است. درعین‌حال صندوق توسعه ملی اقدام به خرید سهام نموده و سرمایه‌گذاری مستقیم در شرکت‌های ارزمحور را در دستور کار خود قرار داده است. ورود صندوق توسعه ملی علاوه بر ایجاد ثبات نسبی در بازار می‌تواند به بازدهی مناسب این صندوق برای ثروت بین نسلی نیز کمک شایانی نماید. در کنار این موضوعات، عوامل اقتصاد کلان داخلی و خارجی و قیمت‌ها در سطح داخلی و بین‌المللی در هفته‌های اخیر باثبات بوده و نگرانی از رکود اقتصادی جهانی کاهش‌یافته است.
شش. محرک اصلی رشد هفته اخیر، افزایش قیمت دلار است. بیش از ۷۰ درصد شرکت‌های بورسی ازجمله شرکت‌های صنایع معدنی و فلزی، پتروشیمی و پالایشی صادرات محور هستند. این موضوع سبب شد تا بسیاری از افراد به‌منظور حفظ ارزش سرمایه خود در مقابل افزایش دلار، به‌جای ورود به بازار سفته‌بازی دلار و تشدید روند صعودی آن، اقدام به سرمایه‌گذاری در بخش مولد اقتصادی یعنی بورس نمایند. در این شرایط به‌منظور جلوگیری از تشدید نوسانات دلار و کانالیزه کردن منابع به سمت مولد اقتصادی، باید بورس موردتوجه قرارگرفته و به‌عنوان یک گزینه مهم به سرمایه‌گذاران معرفی شود.
هفت. از سوی دیگر سیاسیون باید توجه خاصی به بازار داشته و از اظهارنظرهای هیجانی در بازار خودداری نمایند تا بازار سرمایه بتواند فارغ از مسائل و هیجانات در یک‌روند منطقی به مسیر خود ادامه دهد. درواقع، بهترین کمک مسئولان سیاسی به بازار آن است که کاری به آن نداشته باشند!
هشت. یکی از مهم‌ترین ریسک‌های پیش روی بازار سرمایه، فرارسیدن فصل بودجه است. پیشنهاد می‌گردد قوانین و مقرراتی که مربوط به فعالیت شرکت‌ها ازجمله قیمت انرژی، مواد اولیه و قیمت‌های فروش است، از قوانین بودجه خارج و در قوانین دائمی و بر اساس فرمول‌های بلندمدت گنجانده شود تا علاوه بر شرکت‌های بورسی و سهامداران آن، سایر بخش‌های اقتصادی نیز به شرایط آتی قیمت‌گذاری‌ها واقف شده و بتوانند تصمیم‌گیری دقیق‌تر و منطقی‌تری انجام دهند.
نه. از سوی دیگر باید اهتمام ویژه‌ای برای جذب سرمایه به‌سوی بخش مولد اقتصاد صورت گیرد. در این راستا، صندوق‌های پروژه، افزایش سرمایه‌ها از محل سلب حق تقدم، تشویق به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی با ارائه معافیت‌های مالیاتی و تسهیل تأمین مالی شرکت‌های بورسی باید در اولویت وزارت اقتصاد و سازمان بورس باشد.
ده. دولت، سازمان خصوصی‌سازی و بورس‌ها، با پذیرش شرکت‌های دولتی و همچنین حمایت از پذیرش شرکت‌های بخش خصوصی، باید بتوانند باعرضه‌های مناسب نسبت به حفظ تعادل و منطقی نمودن سمت عرضه در صورت تداوم رشد بازار اقدام نمایند.
سید محمد بحرینیان
