به نقل از مرکز مقابله با شایعات سایبری سراج، احتمالاً برای شما هم پیش آمده که در مواجهه با اخبار منتشر شده از سوی برخی رسانه‌ها با انبوهی از ابهامات مواجه شوید؛ ابهاماتی از قبیل نامشخص بودن زمان و مکان سوژه خبر، در جریان قرار نگرفتن از منبعی که خبر را به نقل از آن منتشر میکنند و مواردی از این دست.
رسانه‌های ضدایرانی که تلویزیون سعودی – صهیونیستی اینترنشنال در راس آن‌ها به جهت سرعت در انتشار اخبار و همه جانبه بودن پیشتازی می‌کند، از جمله رسانه‌هایی هستند که با دست گذاشتن روی موضوعاتی که ابهام در آن‌ها به وفور دیده می‌شوند، طلایه‌دار انتشار خبر جعلی هستند؛ در واقع وجود ابهاماتی که در ارکان اخبار منتشر شده از سوی رسانه‌های فارسی زبان وجود دارد، جرقه انتشار اخبار جعلی است.
شیوه‌های انتشار اخبار جعلی
با توجه به این مسئله که موضوعات مطرح شده در سیر اخبار رسانه‌های معاند، عموماً چند ابهام را در دل خود جا می‌دهد، یکی از شیوه‌های انتقال خبر به مخاطبان در این رسانه‌ها، به کاربردن اصطلاح «به نقل از منبع موثق» است؛ منبعی که هیچ‌گاه مصداقی از آن عنوان نمی‌شود. این در حالیست که هر رسانه‌ای می‌تواند اخباری را منتشر کند و هر ادعایی داشته باشد؛ چه بسا که بر اثر ابهام در ابعاد مختلف این اخبار، احتمال جعلی بودن آن‌ها بسیار بالاست.
استفاده از ویدئوی شهروندخبرنگاران نیز از دیگر راهکارهای رسانه‌های فارسی زبان است. استفاده از تکنیک‌های تدوین، صداگذاری و استراتژی تعمیم جز به کل، از جمله مواردی است که در خصوص ویدئوهای دریافتی، انجام می‌شود. کلیدواژه «اعتراض شما» و «صدای شما» در حین انتشار این اخبار نیز، از ابزاری است که برای جلب توجه مخاطب استفاده می‌شوند. به عنوان مثال شما ویدئویی را در نظر بگیرید که بدون عنوان کردن زمان و مکان وقوع خبر و صرفاً با یک اطلاعات محدود، ادعایی عنوان شود یا با تدوین ویدئوهای منتشر شده در زمان‌ها یا مکان‌های مختلف، اخباری را نشر دهند.
تیمی که تنها وظیفه‌شان، وایرال اخبار است
پس از پرداخت به سوژه‌های خبری مبهم، نوبت می‌رسد به تیم انتشار این اخبار که عمده فعالیت آن‌ها در بستر شبکه اجتماعی توئیتر است. مسیح علینژاد که چند سالی است در به اسم حمایت از زنان، صدرنشین جهت‌دهی در شبکه‌های مجازی شده است، در کنار افرادی همچون سیما ثابت، سینا ولی‌الله، پووریا زراعتی، فرداد فرحزاد، علی جوانمردی و دیگران.
نکته مود توجه در روند انتشار و خط‌دهی توسط این افراد این است که تیم انتشار اخبار، تنها مسئولیت انتشار را بر عهده دارند و زمانی‌که تکذیبیه یا خبر موثق نقض آن اخبار مطرح شود، هیچ واکنشی از طرف آن‌ها دیده نمی‌شود!
بررسی یک شایعه خبری
در جدیدترین شایعه‌های خبری، روی موضوع اعتصاب کامیون‌داران مانور داده شد. ضمن انتشار ویدئویی از سوی یک شهروندخبرنگار، در متن خبر آمده بود: «اعتصاب کامیون‌دارها در مرز مهران». این ویدئو از سوی فردی ضبط شده است که با نمایش چند کامیون در یک جاده، ادعا می‌کند دو روز است که کامیون‌داران در مرز مهران دست به اعتصاب زده‌اند.
این در حالی است که با بررسی‌های صورت گرفته، مشخص شد بعد از تعطیلی بیست روزه راهپیمایی اربعین، صادرات دوباره از سر گرفته شد و مشکلی برای تردد کامیون‌ها از مرز مهران وجود ندارد.
در این خبر شایعه، تنها با استناد به یک ویدئوی دریافتی از شهروندخبرنگار، به اعتصاب کامیون‌داران در مرز مهران پرداخته شده است و این موضوع را به اتفاقات اخیر کشور نسبت داده‌اند.
ماهی گرفتن از آب گل‌آلود بی‌حوصلگی مخاطب
به گزارش مرکز مقابله با شایعات سایبری سراج، از آن‌جایی‌که تاثیر رسانه روی مخاطب بین سه تا پنج ثانیه تخمین زده شده است، پرداختن رسانه‌های فارسی زبان به سوژه‌های مبهم و جعلی، بهترین راه است تا اهداف خود را پیاده کنند. این رسانه‌ها با در نظر گرفتن این موضوع که غالب مخاطبانشان را افراد عادی تشکیل می‌دهند و علم بر بی‌حوصلگی مخاطب در فضای مجازی، عجول بودن و وقت نداشتن، شیوه انتشار اخبار جعلی را پیش می‌گیرند و از این طریق اهداف موردنظری را که از سوی اتاق‌های فرمان دریافت میکنند را جامه عمل می‌پوشانند.
