بر اساس رویهی گذشتهی کشورهای غربی در مذاکرات که هرگاه این کشورها در برابر مطالبات به حق جمهوری اسلامی ایران توان پاسخگویی ندارند و به دنبال راهی برای فرار از انجام تعهدات خود هستند، فوراً دست در جیب کرده و قطعنامهای تکراری و از پیش نوشته شده منتشر میکنند! روز شنبه سه کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، فرانسه و انگلیس) در بیانیهای، بار دیگر ادعاهای بی اساس خود را در خصوص مذاکرات رفع تحریمها با ایران تکرار کردند.
در این بیانیه مشترک آمده است: ما دولتهای فرانسه، آلمان و انگلیس در کنار دیگر اعضای این توافق و ایالات متحده از ماه آوریل ۲۰۲۱ با حُسن نیت با ایران درباره احیا و اجرای کامل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) مذاکره کردیم. اوایل ماه آگوست بعد از یک سال و نیم مذاکره، هماهنگکننده برجام متونی را ارائه کردند که بازگشت ایران به پایبندی به تعهدات برجامی و بازگشت آمریکا به توافق را میسر میکند.
همچنین در این بیانیه آمده است: در این بسته نهایی، هماهنگکننده تغییراتی ایجاد کرد که ما را به نهایت انعطافپذیری قابل انجام، رساند. متأسفانه انتخاب ایران این بود که این فرصت حیاتی دیپلماتیک را مغتنم نشمرد. ایران در عوض به تداوم برنامه هستهای خود فراتر از توجیه غیرنظامی ملموس ادامه داد.
این سه کشور اروپایی که در تمام طول اجرای برجام تعهدات خود را نادیده گرفته بودند، ادعا کردند: هنگامی که در حال نزدیک تر شدن به یک توافق بودیم، ایران مسائل جداگانهای را دوباره باز کرد که به تعهدات الزامآور قانونی تحت معاهده منع گسترش سلاحهای اتمی (NPT) و توافق پادمانی انجام شده با آژانس بینالمللی انرژی اتمی مربوط است.
تروئیکا اروپایی: ایران بدون تأخیر با آژانس همکاری کند!
در این بیانیه با تکرار تلاشها برای انداختن توپ در زمین ایران نوشته شده است: این درخواست اخیر تردیدهایی جدی در قصد و تعهد ایران برای رسیدن به نتیجه موفقیتآمیز درباره برجام ایجاد کرده است. موضع ایران با تعهدات الزامآور قانونی در تناقض بوده و چشمانداز احیای برجام را تضعیف میکند. در ماه ژوئن، شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با رأی اکثریت قاطع قطعنامهای را تصویب کرد و از ایران خواست که اقدامات فوری برای پاسخ دادن به سوالات بیجواب آژانس انجام دهد. سه ماه بعد، طبق تأیید مدیرکل آژانس در جدیدترین گزارش خود، ایران هیچ گامی در این زمینه برنداشته است.
این سه کشور اروپایی عضو برجام در این بیانیه آوردهاند: موضع ما روشن و استوار است. ایران باید بهطور کامل و بدون تأخیر و با حُسن نیت با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند. بر عهده ایران است که پاسخهای فنی موثقی را به سوالات آژانس درباره محل تمامی مواد هستهای در قلمرو خود فراهم کند. برجام به هیچ شکلی نمیتواند برای رها شدن ایران از تعهدات الزامآور قانونی استفاده شود که برای رژیم جهانی، عدم گسترش تسلیحات اتمی ضرورت دارد.
در پایان این اتهامزنیهای یکجانبه آمده است: نظر به ناتوانی ایران در رسیدن به جمعبندی درباره توافق روی میز، با شرکای بینالمللی خود درباره بهترین شیوه رسیدگی به تداوم تشدید برنامه هستهای ایران و عدم همکاری با آژانس در زمینه توافق پادمانی مشورت خواهیم کرد.
رئیسی: بدون حل و فصل مسائل پادمانی سخن از توافق معنا ندارد
این بیانیه پس از آن مطرح شد که حجت الاسلام رئیسی رئیس جمهور کشورمان در جریان نشست خبری اخیر خود ۴ شرط را پیشقدم بر حصول توافق دانست و تاکید کرد: بدون حل و فصل مسائل پادمانی سخن از توافق معنا ندارد، توافق باید همراه با حل و فصل مسائل پادمانی و پایان این مسأله باشد. دولت مردمی نسبت به منافع ملت بزرگ ایران، در خنثی کردن و رفع تحریمها نه کوتاه آمده و نه کوتاه میآید.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز در واکنش به بیانیه اخیر تروئیکای اروپایی گفت: باعث تعجب و تأسف است، در شرایطی که تعاملات دیپلماتیک و تبادل پیام بین طرفهای مذاکره و هماهنگکننده گفتگوها برای نهایی کردن مذاکرات جریان دارد، سه کشور اروپایی در اقدامی انحرافی و به دور از رویکرد نتیجهبخش در مذاکرات، اقدام به صدور چنین بیانیهای میکنند.
وی همچنین با یادآوری انفعال طرفهای اروپایی در ماههای اخیر و همچنین اقدام نابجا و سیاسی این کشورها در پایهگذاری قطعنامه در شورای حکام آژانس، گفت: به سه کشور اروپایی توصیه میشود به جای ورود به فاز تخریب روند دیپلماتیک، برای ارائه راهحل جهت پایان دادن به اختلاف نظرهای معدود باقیمانده نقش فعالتری ایفا کنند.
ایرادات تروئیکا به هیچ وجه قابل پذیرش نیست
علاءالدین بروجردی رئیس اسبق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم در واکنش به بیانیه اخیر ۳ کشور اروپایی علیه ایران، میگوید: جمهوری اسلامی ایران بدون تردید و صرفاً براساس منافع ملی خودش عمل میکند، تیم مذاکره کننده ما منطقی و اصولی است و واقعاً سیاست دولت حل مشکل و توافق است، اما توافق براساس منافع متقابل و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران. بنابراین ایرادات مطرح شده از سوی تروئیکا به هیچ وجه قابل پذیرش نیست و صرفاً به معنی عدم وصول توافق نهایی است و صورت حساب چنین عدم وصول توافق را باید بخش مهمی از آن به پای اروپاییها و تصمیمی که به عنوان نظر اعلام کردهاند، گذاشت.
ابراهیم عزیزی نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز در واکنش به بیانیه اخیر سه کشور اروپایی، گفت: این بیانیه خواسته اسرائیلیهاست که این حرفها از حلقوم ناپاک اسرائیل منتها از زبان اروپاییها بیرون میآید. حرف اروپاییها زاییده ذهن آسیبدیده و مضمحل اسرائیل و جریان صهیونیستی است.
وی با بیان اینکه اروپاییها فاقد سیاست مستقل هستند و آنها در مواضع سیاسی بینالمللی محجورند، اظهار کرد: آمریکا دیکته میکند که اروپا چه حرفهایی را بزند و اروپا هم آن را بیان میکند. اروپاییها خودشان را با خواستههای آمریکا هماهنگ میکنند و بعد پای میز مذاکره میآید. متأسفانه امروز شاهد بیاختیاری اروپاییها در مسائل بینالمللی به ویژه موضوع مذاکرات هستیم.
اروپاییها ارادهای در مقابل آمریکا ندارند
«اروپاییها هیچ ارادهای در مقابل آمریکا ندارند و طی این سالها بارها مشاهده کردهایم که به نوعی در نقش سرباز آمریکا رفتار کردهاند.»
این مطلب از سوی ابوالفضل ظهرهوند عضو اسبق تیم مذاکره کننده کشورمان مطرح شد؛ او با بیان اینکه «تروئیکای اروپایی مجموعهای سرسپردهاند و از ابتدا با آمریکا بسته بودند» تاکید کرد: ما باید این اطمینان را داشته باشیم که اروپاییها از طرحی که مورد پذیرش آمریکا قرار نگیرد حمایت نمیکنند؛ چرا که آنها سربازان پیاده واشنگتن هستند.
به نظر میرسد این بیانیه که در آستانهی برگزاری نشست آژانس بین المللی انرژی اتمی صادر شد، با هدف تسهیل اقدام احتمالی علیه کشورمان در آژانس تحت سلطه غرب و همچنین تأمین مطالبات آمریکا در مذاکرات وین است؛ زیرا پس از صدور این بیانیه رافائل گروسی نیز در اظهاراتی عجیب مدعی عدم همکاری کشورمان با آژانس شد و گفت: هنوز هیچ پیشرفتی در تحقیقاتمان در زمینه فعالیتهای هستهای ایران حاصل نشد. شکاف در اطلاعات ما در زمینه فعالیتهای هستهای ایران در حال بزرگتر شدن است.
کمالوندی: رویکرد آژانس برخلاف اصل بیطرفی و حرفهایگری است
بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز روز سهشنبه در واکنش به ادعاهای گروسی، گفت: بیان وجود خلاء نظارتی و اینکه این خلاء هر روز بزرگتر میشود، مبنای حقوقی ندارد زیرا آنچه امروز انجام نمیشود مربوط به توافق ۱ + ۵ با جمهوری اسلامی ایران است که در قالب سند برجام تعریفشده و همچنین برقراری مجدّد آن مطابق قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملّت ایران، مستلزم رفع تحریمها و اجرای تعهدات طرفین متعاهد است.
وی درباره موضوع سه مکان ادعایی آژانس، تصریح کرد: ایران در خصوص سه مکان ادعایی آژانس، کمال همکاری را داشته است، اطلاعات و پاسخ به سوالات آژانس را ارسال کرده و جلسات گفتگو برای رفع ابهام نیز برگزار کرده است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تأکید کرد: آژانس نباید بر مبنای اسناد ساختگی رژیم صهیونیستی که با اهداف خاص سیاسی در اختیار آژانس قرار داده میشود، قضاوت و بر اساس آنها اعلام نظر کند. این نوع قضاوت برخلاف اصل بیطرفی و حرفهایگری است. از آنجایی که آژانس تمام مواد هستهای اظهارشده ایران را مورد حسابرسی قرار داده است و هیچ اختلاف حسابداری مواد مطرح نیست؛ صرف مشاهده آلودگی در چند مکان را نمیتوان نشانهای از وجود مواد هستهای اظهارنشده تلقی کرد. این نوع نتیجهگیری بر خلاف رویه و استانداردهای شناختهشده آژانس حتی با موارد مشابه در کشورهای مختلف است.
نخست وزیر رژیم صهیونیستی: کمپین سیاسی برای مقابله با رفع تحریمهای ایران در پیش گرفتیم
به هرحال آنچه مشخص است، آژانس از رسالت اصلی و فنی خود فاصله گرفته و این روزها تبدیل به کارگاه بسته بندی ادعاهای دروغین صهیونیستها علیه ملت ایران شده است. در روزهای اخیر نیز نخست وزیر و سایر مقامات عالی صهیونیستها با سفر به کشورهایی از جمله آمریکا و آلمان درصدد تخریب روند مذاکراتی وین هستند. از همین رو نخست وزیر رژیم صهیونیستی در اظهاراتی مدعی شد که این رژیم اطلاعات جدیدی در خصوص فعالیتهای هستهای ایران در تعدادی از سایتها به کشورهای اروپایی داده و کمپینی سیاسی برای توقف توافق هستهای و مقابله با رفع تحریمهای ایران در پیش گرفتهایم؛ دلایلی هم داریم که نشان میدهد تلاشهای ما موفق بوده است!
با همه این تفاسیر باید گفت با توجه به عدم توانایی رئیس جمهور آمریکا در اقناع جریانات سیاسی داخلی این کشور، در هر مرحله از مسیر توافق که با ابتکارات ایران، مسیر روشنی پیش روی این مذاکرات قرار میگیرد، با همراهی سه کشور اروپایی بهانهای تازه برای تخریب این فضای مثبت بر روی میز مذاکرات قرار میدهند.
آمریکا و کشورهای غربی با هدف شوم عدم اجرای تعهدات پس از توافق، به دنبال باز ماندن پرونده ادعایی علیه کشورمان در آژانس بین المللی انرژی اتمی هستند که این موضوع همواره از سوی مقامات عالی کشورمان به عنوان یکی از خطوط قرمز تعیین شده است.