پاسخ جمهوری اسلامی ایران به آنچه آمریکاییها ارائه داده بودند، در اختیار هماهنگ کننده اتحادیه اروپایی قرار گرفت.
طرف آمریکایی که پیشبینی میکرد ماهیت پاسخ ایران همچنان از همان منطق گذشته پیروی خواهد کرد و زیادهخواهیهای واشینگتن را بر نمیتابد، بلافاصله با فرافکنی سعی کرد توپ را در زمین ایران بیاندازد.
در همین خصوص؛ «وِدانت پاتل» معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با تایید دریافت پاسخ ایران درباره مذاکرات احیای برجام از طریق طرف اروپایی گفت: ما پاسخ تهران را به پیشنهاد خود از سوی طرفهای اروپایی دریافت کرده و در حال مطالعه آن هستیم اما متاسفانه پاسخ ایران سازنده نیست.
در این خصوص توجه به چند نکته حائز اهمیت است:
نخست؛ رفتار آمریکا در طول مذاکرات نشان می دهد، این کشور تنها پاسخی را سازنده می داند که تامینکننده مطالبات واشینگتن باشد و هر پاسخی که بخواهد مطالبات طرف مقابل را تامین و تضمین کند از نظر آنها غیر سازنده است.
دوم؛ در موضع ثابت ایران در خصوص آمادگی برای پیوستن به توافقی قوی، پایدار و قابل اتکاء هیچ تغییری ایجاد نشده و تهران، چنانچه از ابتدای مذاکرات رفع تحریمها نیز در حرف و عمل آن را با ارائه راهکاری ابتکاری و حرفهای اثبات کرده، اگر طرف مقابل رویکردی منطقی داشته باشد، توافق را در دسترس میداند.
سوم؛ با توجه به سابقه بدعهدی آمریکا و بیعملی اروپا و همچنین رفتار سیاسی آژانس که حتی در میانه مذاکرات هم حاضر به دست کشیدن از آن نیست، توافقی که تضمین قوی نداشته باشد و به ادعاهای پادمانی با رویکرد سیاسی پایان ندهد قطعا پایدار و قابل اتکاء نخواهد بود و طبعا دلیلی برای پیوستن به آن از سوی تهران وجود ندارد.
چهارم؛ در توافقی که ناپایدار و بدون تضمین باشد، مطالبه اصلی ایران یعنی انتفاع اقتصادی و فراهم شدن زمینه سرمایهگذاری شرکتهای خارجی در ایران محقق نمیشود، پس نمیتوان چنین توافقی را قوی و متعادل دانست.
پنجم؛ بر خلاف رویکرد زیادهخواهانه آمریکا، ایران بهدلیل اعتقاد به دیپلماسی برای حل و رفع اختلافات، همواره با ارائه ابتکارات جدید میز مذاکرات را فعال نگه داشته و تا زمانی که امکان نزدیک شدن دیدگاهها برای دستیابی به توافق قوی وجود داشته باشد به این روند ادامه خواهد داد.
ششم؛ در طول مذاکرات، طرف غربی به صورت مکرر با بهرهگیری از ابزارهای فرا مذاکراتی و فشارهای سنگین رسانهای، تلاش کرده، ایستادگی ایران بر مواضع منطقی و اصولی خود را مانعتراشی برای دستیابی به توافق معرفی و اینگونه القاء کند که تهران اساسا به دنبال حصول توافق نیست.
این رفتار آمریکا پس از ارائه آخرین پاسخ ایران به پیشنهادات این کشور نیز با«غیر سازنده» عنوان کردن پاسخ ایران، همچنان ادامه دارد و بیانگر آن است که ظاهرا واشینگتن پس از ماهها مذاکره سخت و پیچیده، هنوز حاضر نیست مسئولیت اشتباهات گذشته خود را با نشان دادن حسن نیت در پذیرش مطالبات منطقی و قانونی ایران بپذیرد.
رفتار آمریکاییها تاکنون موجب طولانی شدن روند مذاکرات و دستیابی به توافق شده اما گذشت زمان به هیچ وجه تغییری در رویکرد ایران نسبت به پیگیری قاطعانه منافع ملت ایران ایجاد نخواهد کرد.
موضوع قابل توجه اینکه، هرچند رفت و برگشتها بخشی از ذات مذاکره است و آمریکا نیز با تاکید بر این واقعیت اعلام کرده؛ «ما در حال بررسی پاسخ ایران هستیم تا بدان پاسخ دهیم»، اما برای حفظ روند رو به جلوی حاکم در این مرحله از مذاکرات تا حصول توافق، اتخاذ «تصمیم سیاسی» از سوی واشینگتن اقدامی ضروری و الزامی است که میتواند مذاکرات طولانی را با نتیجهای متعادل همراه سازد.