نخستین روزهای آخرین ماه تابستان اولین سال قرن جدید، اتفاقات جالبی را در سرزمین پارس ها به خود دید، بزرگترین رزمایش پهپادی ارتش جمهوری اسلامی ایران ، رزمایشی که در گستره ایران اسلامی برگزار شد و برای نخستین بار اتفاقات مهم پهپادی را به دشمنان نمایان کرد.
ارتش در ماه های قبل، از یک پایگاه راهبردی پهپادی با نام 313 رونمایی کرده بود که پرنده های این پایگاه در رزمایش مشترک پهپادی 1401 ارتش نقش مهمی ایفا کرده اند.
* پرنده‌های 313؛ اجزای اقتدار هوایی ایران در منطقه
آخرین روزهای مرداد ماه است که خبر برگزاری رزمایش مشترک پهپادی 1401 ارتش منتشر می‌شود. قرار است ارتش پس از چند سال فعالیت در عرصه پهپادی یک رزمایش سراسری با داشته‌های نیروهای چهارگانه خود در گستره ایران اسلامی برگزار کند.
این رزمایش در حالی برگزار می شود که ارتش چند ماه قبل نیز در یک غافلگیری بزرگ از یک پایگاه پهپادی زیرزمینی پرده برداشت. پایگاهی که شاید سپاه پاسداران مشابه آن در عرصه موشکی و پهپادی را بارها رونمایی کرده، اما اجرای چنین اقدامی توسط ارتش برای دشمنان غافلگیرکننده است.
پایگاه پهپادی 313، نام جدیدترین پایگاه زیرزمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران است. پایگاهی که علاوه بر اینکه خود، یک غافلگیری بزرگ برای دشمنان به شمار می رود، برخی تجهیزات جدید موجود در آن نیز چشم ها را به خود خیره کرده است.
در این پایگاه، علاوه بر پهپادهایی مانند کمان 22 که در رده بزرگترین و قوی‌ترین پهپادهای ایران و جهان قرار می گیرد، تسلیحات جدیدی همچون موشک حیدر 1، پهپادکروز حیدر2، نسل جدید موشک شفق نزاجا، پهپاد ضد رادار امید و بسیاری دستاوردهای دیگر نیز به چشم می خورد.
اهمیت راهبردی این پایگاه به گونه‌ای است که به گفته دریادار موسوی معاون عملیات ارتش، «ماموریت‌های ابلاغی به این پایگاه، ماموریت‌های ویژه و برون مرزی با اهداف خاص هستند. در این راستا، چنین پرنده‌هایی را در یک مکان امن و به دور از دید دشمنان نگهداری می‌کنند تا ماموریت‌های آن‌ها مخفی بماند.»
در یک نگاه، می توان گفت که نوع پهپادهای مستقر در پایگاه پهپادی راهبردی 313 ارتش با پهپادهای معمولی متفاوت هستند. این پهپادها، پهپادهایی هستند که قادرند تا مأموریت‌های راهبردی و اثرگذار برای کسب برتری در صحنه نبرد و ضربه زدن به منافع اصلی دشمن را اجرا کنند.
* پرواز بیش از 150 پرنده در سراسر کشور/ هدف از رزمایش پهپادی ارتش چیست؟
حالا کمتر از سه ماه از رونمایی پایگاه راهبردی پهپادی 313 ارتش، نیروهای چهارگانه آجا در یک همکاری، رزمایش مشترک را طراحی می‌کنند، رزمایشی که قرار است نه تنها توان پهپاد ارتش را یکپارچه و هماهنگ‌تر از گذشته سامان دهد بلکه قرار است به دشمنان نشان دهد که دست پهپادی ایران از همه لحاظ پر است.
این رزمایش مشترک در استان‌های غربی، جنوب غربی، جنوبی، جنوب شرق، خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان و در استان های مرکزی اصفهان، سمنان و یزد برگزار می‌شود.
امیر دریادار حبیب‌الله سیاری معاون هماهنگ کننده ارتش نخستین روز از شهریور سال جاری اعلام می کند: قرار است از 2 شهریور یک رزمایش مشترک پهپادی با حضور همه توان پهپادی ارتش برگزار شود.
به گفته دریادار سیاری، در این رزمایش بیش از ۱۵۰ فروند پهپاد از نیروهای چهارگانه ارتش حضور دارند.
هدف این رزمایش ارزیابی و آزمایش دقت و قدرت تسلیحات، میزان مداومت پروازی، قابلیت‌های سامانه‌های هدایت و کنترل و توانمندی‌های رزمی پهپادهای حاضر است.
شامگاه روز اول شهریورماه نیز دریادار موسوی سخنگوی رزمایش پهپادی ارتش جزئیات جدیدی از برگزاری این رزمایش اعلام می کند. وی می‌گوید: در این رزمایش، علاوه بر ارزیابی میزان و قابلیت های تهاجمی و آفندی پرنده های بدون سرنشین به دنبال ارزیابی سامانه های مقابله با نفوذ و اقدامات تهاجمی پرنده های بدون سرنشین هستیم.
* نخستین روز رزمایش پهپادی ارتش؛ از شناسایی مرزی تا تمرین موفق اخلال هواپایه در ارتباطات پهپادی
نخستین روز از رزمایش مشترک پهپادی 1401 ارتش با پرواز بیش از 150 پهپاد در گستره جمهوری اسلامی ایران از آب‌های گرم خلیج فارس و دریای عمان در جنوب تا مناطق شرق، غرب، شمال و مرکز کشور صبح دوم شهریورماه آغاز شد.
در اولین تمرین از نخستین روز رزمایش، پهپادهای یسیر، صادق، پلیکان، ابابیل 3، یزدان و مهاجر 6، عملیات پایش مرزهای کشور و آب‌های بین‌المللی و شناسایی اهداف مدنظر در منطقه عمومی رزمایش را با موفقیت انجام دادند.
در ادامه نخستین روز از رزمایش نیز، یگان‌های جنگ الکترونیک از نیروهای چهارگانه ارتش روش‌ها و راهکارهای جنگ الکترونیک را تمرین کردند.
عملیات اخلال ارتباطی زمین پایه در ارتباط پهپاد با ایستگاه کنترل زمینی و اخلال الکترونیک بر روی پهپادهای مهاجم نیروی حمله‌ور و کنترل این پهپادها به منظور جلوگیری از نفوذ به منطقه رزمایش از جمله اقدامات موفق صورت گرفته در این بخش از رزمایش است.
همچنین در این مرحله، ایجاد اختلال در ارتباط پهپادی به صورت هواپایه و توسط پهپادهای ابابیل با موفقیت اجرا شد.
مقابله نرم و سخت با تهدیدات متصور در عملیات پهپادی با استفاده از تجهیزات نوین جنگ الکترونیک و همچنین سامانه‌های خودحفاظتی از دیگر اقدامات صورت گرفته در نخستین روز رزمایش مشترک پهپادی ارتش بود.
* دومین روز رزمایش مشترک پهپادی ارتش؛ از نخستین حضور ناودسته پهپادبر تا پروازهای باور۵، ژوبین و آرش
در دومین روز این رزمایش، پهپادهای ارتش نقاط حساس و حیاتی دشمن اعم از اهدافی شبیه‌سازی شده از مراکز فرماندهی و کنترل دشمن، مخازن سوخت، زاغه‌های مهمات، سامانه‌های راداری و موشکی و اماکن تجمع نفرات را با استفاده از تسلیحات مدرن و نقطه‌زن منهدم کردند.
پهپادهای کمان، مهاجر و ابابیل سه‌گانه پهپادی ارتش عملیات انهدام اهداف را با بمب‌های قائم، موشک‌های الماس و بمب های MK-۸۲ به انجام رساندند.
در ادامه روز دوم رزمایش، نیروی دریایی ارتش نیز توان پهپادی خود را وارد میدان کرد. پهپادهای انهدامی نیروی دریایی ارتش یعنی باور۵ ، ژوبین و آرش که از مبدأ دریا و عرشه یگان‌های سطحی و زیرسطحی نیروی دریایی ارتش در نقاط مختلف به پرواز درآمده بودند با طی مسافت طولانی اهداف خود در ساحل و دریا را با موفقیت مورد اصابت قرار دادند.
پایش و رصد محیط پیرامونی در دریا و همچنین شناسایی اهداف دریایی نیز از دیگر ماموریت‌هایی بود که توسط پهپادهای عمودپرواز پلیکان نیروی دریایی ارتش و از مبدأ یگان‌های شناور انجام شد.
تمرین پرواز پهپادهای شناسایی نیروی دریایی ارتش فراتر از مرزهای دریایی و ایجاد اشراف اطلاعاتی برای یگان های شناور از دیگر ماموریت های اجرا شده در این بخش از رزمایش بود.
* پرواز جمع پهپادهای ارتش از طریق هوش مصنوعی در روز دوم رزمایش
سومین تمرین روز دوم رزمایش با اجرای موفق عملیات انهدام هدف راداری در منطقه عمومی رزمایش با بهره‌گیری از هوش مصنوعی بود.
پهپاد ابابیل 4 با شناسایی هدف راداری، اطلاعات مربوطه را در بسترهای ارتباطی به پهپاد ضدتشعشع امید ارسال کرد و این هدف با موفقیت توسط پهپاد امید مورد اصابت قرار گرفت.
پهپاد آرش دیگر پرنده بدون سرنشین ارتش است که در این مرحله حضور موثری دارد. این پهپاد بومی توانست اهداف دریایی و زمینی خود را به صورت گسترده و با موفقیت منهدم کند. ویژگی بارز عملیات های پهپادی ارتش برمبنای راهبرد «یک تیر - یک هدف» به صورت نقطه‌زنی است.
دریادار موسوی سخنگوی رزمایش مشترک ارتش اظهارداشت: پرواز انبوه این تعداد پهپاد از پایگاه‌های مختلف زمینی، زیرزمینی و دریایی و اجرای عملیات در این حجم تاکنون سابقه نداشته است.
به گفته سخنگوی رزمایش پهپادی ارتش، قابلیت پرواز جمع با استفاده از هوش مصنوعی از جمله اقدامات نوآورانه در حوزه پهپادی ارتش جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود که قابلیت‌های عملیاتی و تاکتیکی منحصربه‌فردی را به ویژه در حوزه اجرای ماموریت‌های انهدامی به ارمغان آورده و این دستاوردها مرهون تلاش دانشمندان و متخصصان جوان کشور است.
* خودنمایی کرار و نخستین پرواز عملیاتی کمان ۲۲ بر فراز آسمان ایران
پایان‌بخش رزمایش مشترک پهپادی حضور پهپادهای کرار و کمان 22 بود. در ابتدا، اهداف سطحی در منطقه عمومی رزمایش توسط پهپادهای بمب‌افکن کرار با استفاده از تیربار اخگر با موفقیت منهدم شد.
براین اساس، مراکز فرماندهی و کنترل، زاغه‌های مهمات، سامانه‌های موشکی و مخازن سوخت شبیه‌سازی شده دشمن جزو اهدافی هستند که پهپادهای کرار مورد اصابت قرار گرفتند.
دیگر فعالیت مهم پهپادهای کرار در این رزمایش، اجرای عملیات اسکرمبل جهت رهگیری هوایی و بهره‌گیری از تیربار اخگر نصب‌شده در دماغه بود که از این طریق به اهداف متخاصم هوایی شلیک کرده و آن‌ها را منهدم کردند.
همچنین، پهپاد کمان ۲۲ نیروی هوایی ارتش برای نخستین بار با انجام پرواز رزمی به چرخه عملیاتی این نیرو وارد شد. ماموریت این پهپاد بومی مقابله با جنگ الکترونیک دشمن به صورت هواپایه بود که آن را با موفقیت به انجام رساند.
* پایان موفق رزمایش پهپادی ارتش با دستیابی به تمامی اهداف
امیر دریادار موسوی سخنگوی رزمایش مشترک پهپادی 1401 ارتش عصر پنجشنبه سوم شهریورماه از پایان این رزمایش خبرداد و گفت: به‌کارگیری انواع پهپادهای بومی شناسایی، رزمی، انهدامی و ... از نیروهای چهارگانه و اجرای انواع عملیات‌های پهپادی از جمله ویژگی‌های بارز این رزمایش بود که با دقت زیاد از سوی نیروهای شرکت کننده اجرا شد.
به گفته دریادار موسوی، «برای نخستین بار بود که یک رزمایش پهپادی آن هم به صورت دو سویه برگزار می‌شد.»
سخنگوی رزمایش مشترک پهپادی 1401 ارتش یکی دیگر از اهداف برگزاری این رزمایش را انتقال تجربه به نسل جدید و تقویت قدرت عمل و تصمیم‌گیری در جوانان، عنوان کرد و افزود: در این رزمایش نیز نسل باتجربه و پیشکسوت در کنار نسل جوان و جدید ارتش قرار گرفت که در نهایت منتهی به انتقال تجربه‌ها می‌شود.
* ابتکار عملیاتی پدافند هوایی ارتش؛ ایجاد دفاع فعال پدافندی با انتقال سکوی زمین‌پایه به آسمان
امیر سرتیپ دوم محمد یوسفی‌خوش‌قلب معاون عملیات نیروی پدافند هوایی ارتش در گفت‌وگوی تلویزیونی با شبکه اول سیما اظهار داشت: از ابتکارات و نوآوری‌های خوب پدافند هوایی در رزمایش مشترک پهپادی 1401 ارتش بهره‌برداری از ویژگی منحصر به‌فرد پدافند هوایی از طریق پهپاد با انتقال سکوی زمین‌پایه از روی زمین به آسمان است.
به گفته معاون عملیات نیروی پدافند هوایی ارتش، با این توضیح که سکوی زمین‌پایۀ پدافند را که شامل همۀ اقدامات ارتباطی، جنگالی، کشف، رهگیری، درگیری و مدیریت صحنه نبرد و هرگونه اقدام دیگر پدافندی است را روی پهپاد سوار کرده‌ایم که در موقعیت‌های حجیم و پُر خطر قابل اتکاست. این ابتکار و نوآوری دست مقتدر پدافند هوایی را در آسمان بلندتر می‌کند.
* فرمانده کل ارتش: پیام رزمایش‌های نیروهای مسلح کاملا روشن و صریح است
امیر سرلشکر موسوی فرمانده کل ارتش درباره رزمایش مشترک پهپادی 1401 ارتش گفت: پیام رزمایش‌ها و آمادگی نیروهای مسلح برای مخاطبان مختلف کاملا رسا، روشن و صریح است.
به گفته وی، «ملت بزرگ ایران به دلیل اینکه در این رزمایش پا در رکابی نیروهای مسلح خودشان را برای دفاع از کیان و ناموس ملت می‌بینند، راضی و خشنودند.»
فرمانده کل ارتش اظهار داشت: دوستان ما هم وقتی که می بینند جمهوری اسلامی ایران با وجود تمام کینه‌ورزی‌ها و دشمنی‌ها و خباثت‌هایی که در قبالش انجام شده با قدرت و با استقامت و سربلندی ایستاده و راه پیشرفت را به‌خصوص در عرصه دفاعی طی می‌کند هم دلگرم و هم خوشحال می شوند.
سرلشکر موسوی معتقد است که عصبانیت هیچ سودی ندارد و دشمنان ما بایستی در مقابل منطق حق سر تسلیم فرود بیاورند وگرنه ناگزیرند این پیشرفت ها را با چشم ببینند و بر عصبانیتشان افزوده شود.
