روز چهارشنبه ۱۲ آذر ماه ۱۳۹۹ طرح دوفوریتی «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» در مجلس شورای اسلامی اصلاح و توسط شورای نگهبان تایید شد و همان روز رئیس مجلس در نامهای به رئیس جمهور قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها را جهت اجرا ابلاغ کرد و آیین نامه اجرایی این قانون نیز سوم دی ماه به تصویب هیأت وزیران رسید. اسحاق جهانگیری معاون وقت رئیس جمهور نیز آیین نامه اجرایی قانون مزبور را برای اجرا به دستگاههای مربوطه ابلاغ کرد.
در ماده ۳ این قانون آمده است: برای تحقق هدف مندرج در ماده ۲۹، سازمان انرژی اتمی ایران مکلف است حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از تصویب این قانون عملیات نصب، تزریق گاز، غنیسازی و ذخیرهسازی مواد را تا درجه غنای مورد نیاز، با حداقل یک هزار دستگاه ماشینهای نسل دوم پیشرفته (IR2m) آغاز کند و همچنین در همین بازه زمانی، عملیات غنیسازی و تحقیق و توسعه با ماشینهای نسل ششم (IR6) را با حداقل ۱۶۴ ماشین از این نوع آغاز کرده و آن را ظرف مدت یکسال پس از تصویب این قانون به یک هزار دستگاه ماشین توسعه بدهد.
در همین خصوص بود که دوشنبه شب دهم مرداد ماه بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفتوگویی تلویزیونی گفت: امروز عصر دستور راهاندازی صدها ماشین سانتریفیوژ به همکاران ما داده شد و از انواع ماشینهای سانتریفیوژ از جمله IR1 و ماشینهای پیشرفته از جمله ماشین IR6.
وی این کار را در راستای اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران و همچنین در راستای رسیدن به حداقل میزان غنی سازی ۱۹۰ هزار سو که کف نیاز کشور است، عنوان کرد و با بیان اینکه به آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز در این زمینه اطلاع رسانی شده است، افزود: ما این ماشینها را نصب کرده بودیم که از جمله آنها ۵۰۰ ماشین IR6 است که شروع عملیات بهره برداری پروسه ۱۰ الی ۱۵ روزه است که امروز به اینها گاز تزریق میشود و قبلا هم به آژانس اطلاع رسانی شده است و این گام در راستای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو صورت میگیرد. در گذشته هم اقدامات متعددی صورت گرفته به خصوص در ارتباط با رسیدن به یک هزار ماشین IR6 که با این اقدام کاری که مجلس از ما خواسته بود برای راهاندازی یک هزار ماشین IR6 و تزریق و بهره برداری از آن را به مرحله پایانی میرسانیم. ماشینهای دیگر هم در دست اقدام است.
کمالوندی همچنین در گفتوگویی با رادیو گفتوگو توضیح داد: در ارتباط با اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران، وظایفی بر عهده سازمان انرژی اتمی گذاشته شده است. از هزار سانتریفیوژ IR6 که باید گازدهی و بهره برداری میکردیم، تعداد ۵۰۰ سانتریفیوژ را قبلا گازدهی کرده بودیم و ۵۰۰ عدد دیگر نصب شده بودند، اما شروع به عملیات آن صورت نگرفته بود که از روز سهشنبه آن را آغاز کردیم و حدود یک هفته زمان میبرد تا نخستین محصول را از آنها دریافت کنیم.
کمالوندی با اشاره به حرکت به سمت ۱۹۰ هزار سو گفت: این مقدار، کف نیاز کشور است و زمانی هم که برجام صورت گرفت، برنامهای به شورای عالی امنیت ملی مصوب و به آژانس هم ارسال که بر مبنای آن ۲۵۲ هزار سو در سال پانزدهم اجرای توافق دیده شده است.
آنگونه که مقامات ایرانی اعلام کردند این اقدام در واکنش به تحریمهای جدیدی بود که روز دوشنبه از سوی وزارت خزانهداری آمریکا علیه ایران اعمال شد. در همین خصوص روز سهشنبه ۱۱ مرداد ماه نیز حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در جمع خبرنگاران با اشاره به تحریمهای جدید روز دوشنبه دهم مرداد ماه از سوی وزارت خزانه داری آمریکا (+) که شش شرکت و یک کشتی را به بهانه ارتباط با ایران در فهرست تحریمها قرار داد، گفت: ما در پاسخ به این اقدام آمریکا، از شب گذشته و براساس تصمیمی که گرفته شد، نسبت به گازدهی به صدها سانتریفیوژ نسل جدید اقدام کردیم. آمریکاییها تصور نکنند با این اقداماتشان میتوانند در میز مذاکره امتیاز بگیرند. (جزئیات بیشتر).
قرار است دور جدید مذاکرات بزودی در شهر وین از سر گرفته شود. به همین منظور نیز ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کرد که تیم مذاکرهکننده ایرانی به ریاست علی باقری مذاکرهکننده ارشد ایران تا ساعاتی دیگر راهی وین میشود و افزود: در این دور از گفتوگوها که به روال قبل با هماهنگ کنندگی اتحادیه اروپا برگزار خواهد شد، در خصوص ایدههای مطرح شده از سوی طرفها از جمله ایدههای ارائه شده از سوی جمهوری اسلامی ایران که هفته جاری به طرف مقابل ارائه شد، بحث و تبادل نظر صورت خواهد گرفت.
از سوی دیگر، محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز روز چهارشنبه ۱۲ مرداد ماه در حاشیه نشست هیأت دولت در جمع خبرنگاران عنوان کرد: در جهت اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها، ما در پاسخ به این تحریمها، گازدهی به سانتریفیوژهای پیشرفته را آغاز کردیم تا به آنها نشان دهیم که اراده ما اراده مستحکمی است و برای لغو تحریمها از هیچ اقدامی کوتاه نخواهیم آمد.
پس از این اقدام نیز رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز سهشنبه ۱۱ مرداد ماه در جمع خبرنگاران گفت که برنامه هستهای ایران بسیار بسیار سریع به پیش میرود و افزود: برنامه هستهای ایران از لحاظ بلندپروازیها و ظرفیت در حال گسترش است. او همچنین ابراز امیدواری کرد ایران آماده شفافیت در خصوص برنامه هستهای خود باشد.
از سوی دیگر نمایندگان آمریکا، فرانسه و انگلیس روز دوشنبه ۱۰ مرداد ماه در بیانیهای در کنفرانس بازبینی پیمان منع گسترش سلاح اتمی (ان.پی،تی) درباره برنامه هستهای ایران با تأکید بر این که ایران هرگز نباید به سلاح اتمی دست پیدا کند، ابراز تأسف کردند که علیرغم تلاشهای دیپلماتیک فشرده، ایران هنوز از فرصت احیای اجرای کامل برجام استفاده نکرده است و از ایران درخواست کردند تا، «به اجرای کامل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل بازگرد و فوراً با آژانس در رفع سؤالات مرتبط با مواد و فعالیتهای هستهای اعلام نشده احتمالی طبق توافقات پادمانی مورد نیاز ان پی تی همکاری کند».
در این بیانیه آمده بود: «سلاحهای هستهای تا زمانی که وجود دارند، باید در خدمت اهداف دفاعی، جلوگیری از تجاوز و جلوگیری از جنگ باشند. ما کسانی را که از تسلیحات هستهای برای اجبار نظامی، ارعاب و باج خواهی استفاده میکنند یا تهدید به استفاده از آنها میکنند، محکوم میکنیم. چنین اقداماتی عمیقاً خطرناک و مغایر با اهداف NPT و منشور سازمان ملل است».
البته این بیانیه واکنش ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه را به همراه داشت و او سهشنبه شب در توئیتی در این باره نوشت: انگلیس و فرانسه به جای آنکه دوشادوش مقصر وضعیت فعلی برجام بایستند، باید به متحدشان فشار بیاورند که تصمیمات لازم را برای یک توافق پایدار و قوی اتخاذ کند. ناکارآمدی تهدید و تحریم پیش از این ثابت شده است.
گفتنی است، بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ۱۹ تیر ماه نیز در گفتوگویی عنوان کرده بود: گازدهی به یک زنجیره جدید از ماشینهای سانتریفیوژ IR6 حداقل دو هفته پیش به آژانس اطلاع داده شده بود و پیشتر آژانس در این خصوص اطلاع رسانی کرد که بلافاصله، رسانههای بینالمللی نیز با هدف پیگیری اهداف خاص، آن را با بزرگنمایی منعکس کردند. اقدام دیروز ایران در برداشت محصول ۲۰ درصد از این زنجیره بخش فنی پایانی این اقدام اعلام شده قبلی بود که آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیشتر اطلاع رسانی کرده و اخیرا هم راستی آزمایی شده است.این اقدام سازمان انرژی اتمی در اجرای تکالیف قانونی سازمان در راه اندازی و گازدهی هزار دستگاه (۶ زنجیره) از ماشین سانتریفیوژ IR6 صورت گرفته است.