«سیدرضا صدرالحسینی » کارشناس مسائل غرب آسیا درباره تحولات اخیر در عراق با اشاره به فرآیند انتخابات در این کشور گفت: بر اساس قانون اساسی کشور عراق فرآیندهایی برای تشکیل حاکمیت در این کشور پیشبینی شده است که بعد از انتخابات پارلمانی که هر چهار سال یکبار برگزار میشود، یک فراکسیون اکثریت یا «کتله اکبر» در پارلمان تشکیل میشود که آن فراکسیون باید شخص نخستوزیر را معرفی کند.
وی ادامه داد: معرفی نخستوزیر بستگی به معرفی رئیسجمهور دارد که با توجه به روندهای موجود و قانون نانوشته، رئیس جمهوری این کشور متعلق به کردها، نخستوزیر متعلق به شیعیان و رئیس پارلمان متعلق به اهل تسنن عراق است. بنابراین مهمترین کاری که در پارلمان صورت میگیرد، تشکیل حاکمیت در عراق توسط اعضای پارلمان و فراکسیون اکثریت است. پس از انتخاب نخستوزیر، این فرد بر اساس قانون اجازه دارد بعد از یک ماه افراد کابینه را به پارلمان معرفی کند و دولت مشغول به فعالیت شود.
صدرالحسینی با اشاره به استعفای ۷۳ نماینده جریان صدر در پارلمان، گفت: بعد از استعفای نمایندگان جریان صدر در پارلمان، کمیته هماهنگی شیعیان عراق موسوم به «الاطار التنسیقی» (چارچوب هماهنگی) که از هفت جریان موثر در جریان شیعی تشکیل شده و بزرگترین و قویترین جریان در پارلمان است، براساس قوانین موجود شخصی به نام «محمدشیاع السودانی» را به عنوان نامزد نخستوزیری انتخاب کردند. متاسفانه به دلیل عدم همراهی جریان صدر که با استعفای خودشان، خود را از فرآیند تشکیل حاکمیت و دولت خارج کردند، باعث جلوگیری از تشکیل این دو نهاد در عراق شدند.
وی با اشاره به شرایط سیاسی و امنیتی کنونی در عراق بیان کرد: به نظر میرسد که جریان صدر فراموش کرده است که عراق از نظر شرایط سیاسی و امنیتی در شرایط خطیری قرار دارد و در صورت تداوم تظاهرات و عدم امکان تشکیل حاکمیت، این امکان وجود دارد که هستههای خفته داعش و طرفداران حزب بعث بهویژه طرفداران صدام در این کشور، بار دیگر شروع به فعالیت کنند.
این کارشناس مسائل غرب آسیا خاطرنشان کرد: هر روزی که کابینه دیرتر تشکیل شود، موضوعی بهنام عقبماندگی مردم در رفع نیازهای جاری آنها افزایش پیدا میکند. با توجه به تغییر و تحولات منطقه و نظام بینالمللی بهویژه شرایطی که در حوزه اقتصادی وجود دارد، حق مردم این کشور نیست که پس از سالها محرومیت در حوزه اقتصادی و اجتماعی، دوباره دچار فتنه داخلی در عراق شوند و از حقوق خود عقب بمانند.
صدرالحسینی اظهار داشت: علیرغم تلاش فراوانی که از سوی چارچوب هماهنگی از بعد از پایان انتخابات تا امروز صورت گرفته که با جریان صدر وارد گفتوگو و تعامل همهجانبه شود و یک حاکمیت توافقی را تشکیل دهند، متاسفانه این جریان آمادگی برای انجام گفتوگو و توافق را نشان نداده است. جریان صدر بدون اینکه اعلام کند که تمام حاکمیت را میخواهد، رفتارهای اعتراض آمیز آنها نشان میدهد که به دنبال تمامیت خواهی در همه مناصب موجود هستند.
وی با اشاره به سابقه حضور السودانی در حزب الدعوه، بیان کرد: یکی از موضوعاتی که باید درباره محمدشیاع السودانی در نظر داشت، این است که در جریان مبارزات ضد دیکتاتوری و استبدادی و ضد حاکمیت در عراق در زمان صدام، احزاب محدودی وجود داشتند که اقدام به مقابله واقعی با صدام میکردند که یکی از این احزاب، حزب الدعوه بود.
صدرالحسینی ادامه داد: جهتگیریهای السودانی در بعد از سقوط صدام و تصویب قانون اساسی جدید در عراق، نشان میدهد که او هیچ گرایشی به حزب الدعوه نداشته و به عنوان یک فرد ملی، مبارزه با فساد را در هر پست و مقامی، سرلوحه کار خود قرار داده و تلاش کرده که به کلیت عراق خدمت کند. بنابراین به نظر میآید که مخالفت با السودانی، به بهانه حضور در حزب الدعوه، بهانهای برای موضوعات دیگر است.
این کارشناس مسائل غرب آسیا با اشاره به حمایت دختر صدام از اعتراضات کنونی در عراق، گفت: شرایط سیاسی و امنیتی عراق شرایط ویژهای است. جریان بعث و همچنین تروریستها که از سوی آمریکاییها و بدخواهان ملت عراق تغذیه میشوند، در روزهای اخیر حرکتهایی را در فضای مجازی انجام دادهاند که این نگرانی را تشدید کرده است که در صورت تداوم اختلافات داخلی در عراق، این جریانها فعال شده و دست به اقدامات تروریستی بزنند که نمونههای آن در سالهای ۲۰۱۶، ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ هنوز در خاطر مردم عراق وجود دارد.
وی در ادامه افزود: به عنوان مثال خانم «رغد صدام» حرکتهایی را در هنگام اعتراضات نشان داد که حکایت از آن دارد که در پشت این تظاهرات، نه فقط جریان صدر، بلکه جریانهای مخالف امنیت ملی و منافع ملت عراق نیز حضور دارند. بر همین اساس، همه افرادی که به فکر حال و آینده عراق هستند و خواستار عراق به عنوان یک کشور مستقل مقتدر در جهان عرب، منطقه غرب آسیا و در کل جهان میباشند، باید از هرگونه افزایش تنش بپرهیزند و مانع از جلوگیری از اجرای قانون اساسی شوند.
به گفته صدرالحسینی در غیر اینصورت، مردم و تاریخ عراق آنان را به عنوان همیاران مخالف استقلال سیاسی عراق در خاطر خود ثبت خواهند کرد. همانطور که داعش برای تجزیه عراق تشکیل شد، امروز نیز ممکن است جریاناتی از این حرکتها برای تجزیه این کشور حداکثر استفاده را ببرند.
وی تبعیت بدون چون و چرا از قانون اساسی و روندهای موجود قانونی در عراق و احترام به مرجعیت عالی عراق را مهمترین راه برون رفت از شرایط کنونی این کشور عنوان کرد و افزود: در صورت ادامه اختلافات داخلی عراق، به یکپارچگی مردم این کشور خدشه وارد خواهد شد و مخالفان استقلال عراق نیز خوشحال خواهند شد. امروز مرجعیت عالی، قانون اساسی و روندهای قانونی دو دهه گذشته برای تشکیل حاکمیت میتواند مورد وفاق قرار گیرد و وحدت عمومی و انسجام کلی حاصل شود.
صدرالحسینی همچنین خاطرنشان کرد: عدم خروج معترضان از داخل پارلمان و تداوم تظاهرات و جلوگیری از انجام روند قانونی، قطعا باعث تحریک گروهها و جریانهای دیگر خواهد شد و آنها عکسالعمل خود را در قالب تظاهرات و حمایت از نهادهای قانونی مانند قانون اساسی، پارلمان، دولت، قوه قضاییه و همه شاکله اصلی عراق نشان خواهند داد. از طرف دیگر امکان درگیری و تیراندازیهای کور و در حقیقت بدون شاخص وجود دارد.
وی در پایان گفت: درصورتیکه این اعتراضات به خونریزی منجر شود، قطعا جریانی که از ابتدا مخالف با روندهای قانونی بوده، مقصر اصلی است و مردم عراق این اتفاقهای ناگوار در سال ۲۰۲۲ را فراموش نخواهند کرد.