نشریه «نشنال اینترست» در یادداشتی به قلم «مارک اپیسکوپوس» آورده است، با اینکه روسیه بهطور فزایندهای از غرب و نهادهای معینی در غرب منفک شده، اما دیدارهای «ولادیمیر پوتین » رئیس جمهور این کشور در روسیه به پدیده متفاوتی اشاره دارد.
در این یادداشت آمده است: «ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در اولین توافق برجسته میان کییف و مسکو از زمان تهاجم روسیه به اوکراین در تاریخ ۲۴ فوریه (۵ اسفند سال گذشته)، به صادرات غلات از طریق دریای سیاه چراغ سبز نشان داد».
این خبرنگار حوزه امنیت ملی آمریکا در یادداشت خود با اشاره به تمجید «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل از حصول این توافق، نوشت: «تمام جزئیات این طرح بلافاصله منتشر نشد. پیشتر مقامات روس با اشاره به نگرانی از استفاده از این کشتیهای برای قاچاق تسلیحات به اوکراین، اصرار داشتند که کشتیهای اوکراینی حامل غلات در خارج از این کشور باید هنگام بازگشت، تحت بازرسی نیروی دریایی روسیه قرار گیرند. در نسخه نهایی شده توافق غلات آمده است کشتیهای اوکراینی میتوانند توسط ارتش ترکیه مورد بازرسی قرار گیرند».
این یادداشت با اشاره به سفر پوتین به ایران مینویسد: «چهار شریک این توافق (روسیه، ترکیه، اوکراین و سازمان ملل) پیشتر به توافقی اولیه دست پیدا کرده بودند اما نسخه نهایی باید مورد تأیید پوتین قرار میگرفت. پوتین هفته گذشته با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه دیدار کرد تا آن را نهایی کند. وی از همتای ترکیهای خود بابت تلاشهای فعالانه چند ماه اخیر برای میانجیگری در راستای توافق صادرات غلات قدردانی کرد».
در ادامه این یادداشت آمده است: «پوتین روز سهشنبه در ایران با رهبر این کشور آیتالله سید علی خامنهای دیدار کرد. در همین راستا تهران بیانیهای در حمایت از روسیه صادر کرد: "جنگ یک مقوله خشن و سخت است و جمهوری اسلامی از اینکه مردم عادی دچار آن شوند به هیچ وجه خرسند نمیشود اما در قضیه اوکراین چنانچه شما (روسیه) ابتکار عمل را به دست نمیگرفتید، طرف مقابل با ابتکار خود، موجب وقوع جنگ میشد". در بیانیه دیگری نیز آمده است: "ناتو موجودی خطرناک است؛ غربیها نیز با روسیه قوی و مستقل بهکلی مخالف هستند. اگر راه در مقابل ناتو باز باشد، حد و مرزی نمیشناسد و اگر جلوی آن در اوکراین گرفته نمیشد، مدتی بعد به بهانه کریمه، همین جنگ را به راه میانداختند».
نشنال اینترست میافزاید: «روسیه و ایران هدفی مشترک یافتهاند که در هم کوبیدن تحریمها است. "گاز پروم" غول گازی روسیه قراردادی به ارزش چهل میلیارد دلار با شرکت ملی نفت ایران امضا کرد تا به تولیدکنندگان ایرانی در توسعه میادین نفت و گاز در سرتاسر این کشور کمک کنند».
«آنالنا بائربوک» وزیر امور خارجه آلمان دیروز (شنبه) در واکنشی از روی عصبانیت نسبت به عکس مشترک آیتالله «سیدابراهیم رئیسی»، پوتین و اردوغان پس از نشست تهران، گفت که این عکس نمایانگر یک چالش است زیرا ترکیه عضو ناتو است. ترکیه در جنگ اوکراین به کییف علیه روسیه کمک میکند و «به همین دلیل این عکس برای من غیرقابل درک است به ویژه از نقطه نظر ناتو که ترکیه یکی از اعضای آن محسوب میشود».
اپیسکوپوس مینویسد: «روز سهشنبه همچنین پوتین در نشست مشترکی با اردوغان و سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران شرکت کرد تا درگیریهای سوریه را به بحث بگذارند. روسیه و ایران حامیان کلیدی "بشار اسد" رئیس جمهور روسیه هستند در حالی که ترکیه از گروههای مخالف دولت در شمال این کشور حمایت میکند. این نشست، به حل اختلافات اساسی منتج نشد و اردوغان نتوانست با مستمسک قرار دادن مبارزه با گروههای "تروریستی"، حمایت ایران و روسیه برای حمله ترکیه به شمال سوریه را جلب کند».
این یادداشت میافزاید: «سه شرکتکننده این نشست موسوم به روند آستانه، در بیانیهای مشترک بر تعهد نسبت به تمامیت ارضی سوریه و اینکه "امنیت و ثبات در شمال شرق سوریه فقط از طریق حفظ تمامیت ارضی و حق حاکمیت این کشور محقق میشود" تأکید کردند. اردوغان حین بازگشت به ترکیه در جمع خبرنگاران گفت تا زمانی که نگرانیهای امنیتی ترکیه برطرف نشوند گزینه نظامی در شمال سوریه را کنار نخواهد گذاشت».
در یادداشت نشنال اینترست آمده است: «توافق غلات پایان خوشی برای یک هفته دیپلماسی روسیه بود که به گفته کارشناسان با این قصد انجام شد که نشان دهد کارزار غربیها برای منزوی کردن مسکو در حوزههای اقتصادی و سیاسی شکست خورده است. "جان درنان" عضو موسسه صلح در ایالات متحده به شبکه "سیاِنبیسی" گفت: "معتقدم روسیه این دیدار را بهعنوان نشانگر عدم انزوای خود معرفی خواهد کرد و اینکه آنها هنوز بازیگر اصلی در خاورمیانه هستند... اما همانطور که جان کربی [سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا] گفت، اینها نشانگر انزوای فزاینده روسیه هستند"».
«نیکلاس مولدر» مورخ و تحلیلگر آمریکایی نیز در این باره گفته است: «ما میدانیم که حتی در بهترین شرایط، تحریمهای اقتصادی ۱۰ تا ۳۰ درصد موفقیت دارند. این تصور ساده لوحانه و آرزومندانه است که کشور بزرگی مانند روسیه به سادگی زیر بار آنها خم شود». مولدر گفت: «ابتدا باید تعریف کنیم که میخواهیم با تحریمها به چه چیزی برسیم. آیا تغییر رژیم امکان پذیر است؟ غرب آن را در ایران، در ونزوئلا، در کره شمالی امتحان کرده و هرگز جواب نگرفته است».
«یانیس کلوگ» کارشناس آلمانی در برلین گفت، ایران در زمینه مقابله با تحریمها، میتواند درسهایی به مسکو بدهد. وی به خبرگزاری «رویترز» گفت: «روسیه در ازای همکاری با ایران، میتواند کالاهای نظامی و به طور محتمل مواد خام یا غلات ارائه دهد».
اپیسکوپوس در پایان یادداشت خود مینویسد: «گرچه روسیه بهطور فزایندهای از غرب و نهادهای معینی در غرب منزوی شده اما ملاقاتهای پوتین در تهران به پدیده متفاوت و ناخوشایندتری اشاره دارد: برخلاف تلاشهای تصمیمگیران ایالات متحده و اروپا برای رهبری جبهه متحد جهانی علیه کرملین، بخش قابل توجهی از جهان غیر غربی بی طرفی خود را حفظ کرده یا مانند چین و ایران، مشخصاً تصویر روسیه از جنگ [اوکراین] را تأیید میکنند».
هفتهنامه آمریکایی «نیوزویک» نیز چهارشنبه گذشته در این باره نوشت، پوتین در سفر هفته گذشته خود به تهران، برای اولین بار از زمانی که دستور حمله به اوکراین را صادر کرد، به خارج از مرزهای اتحاد جماهیر شوروی سابق سفر کرد. این نوع جدیدی از اتحاد است که میتواند در مقابل غرب قرار گیرد و بر آن فشار وارد کند. این سفر در راستای برگزاری نشست «روند آستانه» که برای حل و فصل بحران سوریه تشکیل شده، برگزارشد. این نشست با اقدامات اصولی خود باعث شده تا حجم قابل توجهی از مشکلات سوریه حل شوند.
«مارک کاتز» استاد «دانشگاه جورج میسون» به دویچه وله گفت، از آنجایی که روسیه و ایران هر دو تحت تحریم های غرب هستند، هر دو علاقه زیادی به همکاری برای خنثی کردن آنها دارند.اما اینکه ایران چقدر میتواند کمک کند بحث برانگیز است. وی معتقد است که رویکرد منطقیتر این است که دولتهای غربی بین روسیه و ایران یکی را در اولویت قرار دهند. اگر روسیه در حال حاضر تهدیدی بسیار بزرگتر برای منافع غرب است، پس کاری که دولتهای غربی می توانند انجام دهند پیشنهاد لغو تحریمهای ایران است.