«مهدی پیشبین» فعال رسانهای در یادداشتی نوشت: بار دیگر تهران میزبان نشست ۳جانبه ایران ، روسیه و ترکیه شده است؛ پوتین و اردوغان به تهران سفر کرده اند. در مورد این سفر حرف های زیادی زده می شود. یکی آن را بزرگترین اتفاق قرن می داند و دیگری بی ارزش می خواند.
متاسفانه مثل همیشه در مورد این سفر مهم دعواهای سیاسی و جناحی داخلی پررنگ بوده و کمتر به واقعیت ماجرا توجه می شود. قدرت؛ تنها و تنها عاملی که باعث می شود یک کشور در عرصه بین الملل به منافع خود دست یابد. عوامل مختلف و زیادی در افزایش یا کاهش قدرت نقش ایفا می کنند. اما در اینجا مسئله ای که برای ما مهم است، ژئوپلتیک یا همان جغرافیای سیاسی است.
«دانیل یرگین» مدیر شورای روابط خارجی و انجمن انرژی آمریکا، مسئله انرژی را از مهم ترین مولفه های قدرت برای کشورها می داند. به ویژه آنکه نیاز تمام کشورها روزبه روز به انرژی بیشتر شده و از طرفی دیگر منابع انرژی روزبه روز کمتر می شود.
یرگین در کتاب خود که از نظر وال استریت ژورنال برترین کتاب سال شده است، معتقد است که با وجود کشف منابع سرشار از نفت و گاز در ایالات متحده، بازهم آمریکا به منابع خاور میانه وابستگی شدید دارد و در دنیای امروز با توجه به گسترش روز افزون چین به عنوان بزرگ ترین مصرف کننده انرژی، کشورهایی که بتوانند فرمان انرژی جهان را در دست بگیرند، برنده هستند.
نیاز به گفتن ندارد که در میان تجارت های جهانی، بیشترین سطح مبادلات در حوزه مبادلات انرژی است. بازهم نیاز به گفتن نیست که ایران ما منبع سرشار نفت و گاز بوده و روسیه نیز در حوزه گاز طبیعی در رتبه نخست جهان قرار دارد و ترکیه نیز با توجه به موقعیتی که دارد، از مراکز مهم انتقال انرژی در جهان است.
سناتورهای آمریکایی در سال ۲۰۱۱ معتقد بودند که تحریم های اقتصادی ایران به ویژه تحریم های نفتی، زمانی خودبه خود دچار فروپاشی می شوند که ایران با توجه به منابع سرشار، به عنوان یکی از بازیگران اصلی انرژی جهانی نقش آفرینی کند.
در این میان ایران در یک همکاری و همبستگی منطقه ای با کشورهای آسیایی علاوه بر اینکه می تواند از شر تحریم ها خلاص شود، می تواند تعیین کننده نرخ مبادلات تجاری انرژی باشد. به زبان ساده؛ ایران می توان بگوید مبادلات انرژی با ارزی غیر از دلار انجام شود. همه می دانند که تحریم ها تنها در صورتی اثرگذار است که دلار به عنوان ارز تجاری مورد استفاده قرار گیرد و زمانی که بتوان از انحصار این ارز آمریکایی خارج شد، دیگر تحریم ها معنایی ندارد.
ایران همیشه به دنبال رهایی از تحریم بوده و بارها راه مذاکره امتحان شد و نتیجه نداد. بد نیست یک بارهم راه تغییرات اقتصادی بین المللی براساس منطقه گرایی را تجربه کنیم. مانند تجربه موفق اتحادیه اروپا...