بشر الخصاونه نخست وزیر اردن اخیرا در مصاحبه با بی بی سی گفت که جمهوری اسلامی ایران ، امنیت ملی این کشور را تهدید نمیکند و ادن هم تهران را یک تهدید برای خود به شمار نمیآورد، بلکه در پی برقراری روابط صحیح با ایران است.
عبدالباری عطوان تحلیلگر مسائل سیاسی با انتشار یادداشتی در روزنامه الکترونیکی رأی الیوم نوشت، از چند سال پیش، این برای نخستین بار است که یک مسئول بلندپایه اردنی، با لحن غیر خصمانه درباره ایران سخن میگوید؛ اظهاراتی که در زمان مهمی مطرح شده است. چرا که نشست جده به زودی به ریاست جو بایدن رئیس جمهور آمریکا برگزار خواهد شد و هدف اصلی آن، تشکیل ائتلاف موسوم به « ناتو عربی» علیه ایران است.
عطوان تأکید کرد، هر کس از کانونهای تصمیمساز سیاسی و دیپلماتیک اردن اطلاع داشته باشد، به خوبی میداند که این اظهارات مثبت درباره ایران، در این موقعیت زمانی، تصادفی نیست، بلکه حاصل یک تصمیم سیاسی است که در بالاترین سطح در حکومت اردن گرفته شده است.
وی با بیان اینکه، گفتمان اردن تا چند هفته پیش در برابر ایران، خصمانه بود، در ادامه نوشت، ایران، هیچ گاه، خطری برای امنیت ملی اردن نبوده است. در واقع اختلاف مستقیمی بین ایران و اردن وجود ندارد، و اگر «امان» هم از کشورهای حاشیه خلیج فارس حمایت کرده است، یا از سر تعارف بوده یا تن دادن به مطالبات آمریکا یا امید به کمکهای مالی که شاید بتواند تا حدودی بحران مالی در این کشور را حل کند.
در این گزارش آمده است، جای تأسف دارد که این اقدامات اردن در راستای تنش با ایران، طی سالهای گذشته فقط با محاصره مالی این کشور از سوی بیشتر کشورهای عربی پاسخ داده شده است؛ به نحوی که این کشورها، به توافقهای پیشین خود مبنی بر کمک یک میلیارد دلاری سالانه به اردن، عمل نکردند. دولت اردن هم حساب ویژهای بر روی سفر محمد بن سلمان ولیعهد سعودی باز کرده بود، ولی این سفر، چند ساعت بیشتر طول نکشید و آمال و آرزوهای اردن هم نقش بر آب شد.
بر اساس این گزارش، گرایش عملی به سمت ایران، نه فقط به صورت لفظی، به سود منافع اقتصادی و امنیتی اردن است؛ زیرا تهران، رهبر محور مقاومتی است که در منطقه، قدرتمندترین محور است و از تسلیحات بومی بسیار پیشرفتهای برخوردار است. ایران هم از این گشایش، استقبال خواهد کرد.
عطوان همچنین نوشت، اگر عربستان سعودی از حجاج ایرانی استقبال کرده و برای آنها فرش قرمز پهن میکند، چرا اردن این کار را انجام ندهد و بقعههای متبرکه شیعه را در جنوب اردن، باز نکند؟. سیاستهای اردن در قبال ایران و محور مقاومت، نیازمند بازبینی جدی است؛ به ویژه در خصوص رابطه با ایران که راضی کردن کشورهای حاشیه خلیج فارس، هیچ سودی برای مردم اردن ندارد و فقط هزینه سیاسی و امنیتی به این کشور تحمیل میکند.
در پایان این گزارش، ضمن ابراز امیدواری نسبت به آغاز یک صفحه جدید در روابط ایران و اردن، آمده است، رابطه با ایران به سود اردن است و مسئولان اردنی هم باید بدانند که جنگ اوکراین همه معادلات بینالمللی را تغییر داد و ائتلافها و سیاستهای قبل از این جنگ، برای بعد از آن، مفید نخواهد بود.
چند روز پیش نیز، «ایمن الصفدی» وزیر خارجه اردن صحبت از هر ائتلاف نظامی که رژیم اسرائیل بخشی از آن باشد را تکذیب کرده و گفته بود: «صحبت از ائتلاف عربی که اسرائیل بخشی از آن باشد وجود ندارد و حتی طرحی از این قبیل وجود ندارد. همه کشورهای عربی خواستار روابط خوب با ایران هستند و برای اینکه به این مرحله برسیم باید با گفتوگو، همه عوامل تنش حل شود».
پیش از او، «عبدالله دوم» شاه اردن در مصاحبه با شبکه آمریکایی «CNBC» در پاسخ به سؤالی درخصوص نقش ایران در منطقه نیز گفته بود: «شاید تهران از جایگاه خود در طرحهای منطقهای بپرسد و اینجا این سؤال مطرح می شود که چگونه میتوانیم برای خدمت به مردم منطقه، اختلافات سیاسی را کنار بگذاریم».
بسیاری از تحلیلگران و ناظران سیاسی، این سخنان شاه اردن را نشان دادن یک سیگنال مثبت به خبرهای منتشر شده در خصوص مذاکرات ایران و اردن در بغداد توصیف کردند. مذاکراتی که «فؤاد حسین» وزیر امور خارجه عراق، ۹ تیرماه جاری از آن سخن گفت و از آغاز گفتوگوها در بغداد میان ایران - اردن و ایران - مصر خبر داد.