طی روزهای اخیر، مقامات غربی در حال مخابره سیگنال‌های متناقضی در قبال توافق هسته‌ای و روند مذاکره با ایران هستند. بیانیه اخیر واشنگتن و تروئیکای اروپایی در خصوص آخرین تحولات برجام ،به‌وضوح نشان می‌دهد که بازیگران غربی بار دیگر به مارس ۲۰۲۲ ( زمان برگزاری آخرین دور مذاکرات در وین ) بازگشته‌اند. بر اساس این بیانیه جدید، وزرای خارجه آمریکا و سه کشور اروپایی در بیانیه‌ای خواهان رویکرد مثبت ایران نسبت به توافقات به‌دست‌آمده در مذاکرات احیای برجام شدند! فراتر از آن، دیپلمات‌های غربی مدعی شده‌اند که اصرار ایران بر ارائه تضمین‌های اعتباری و رفع محدودیت‌های غیر برجامی متعارض و مزاحم در مسیر رفع عملیاتی تحریم‌های ضد ایرانی ،مصداق زیاده‌خواهی و طرح مطالبات فرابرجامی محسوب می‌شود. جمهوری اسلامی ایران بارها پاسخ این ادعاهای نخ‌نما و هدفمند را داده است!مقامات غربی موظف هستند محدودیت‌هایی که با برچسب‌های غیر برجامی علیه کشورمان وضع‌شده و در تعارض با رفع عملیاتی تحریم‌های برجامی کشورمان می‌باشد را برطرف سازند. این محدودیت‌ها پس از خروج ترامپ از برجام وضع‌شده و قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست گروه‌های تروریستی ادعایی آمریکا ( موسوم به FTO ) نیز یکی از این موارد محسوب می‌شود. حفظ این محدودیت‌ها به معنای نقض ماده ۲۹ توافق برجام خواهد بود. مطابق این ماده، آمریکا و اتحادیه اروپا نباید به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم، اقدامی را در ممانعت از رفع عملیاتی تحریم‌ها علیه کشورمان صورت دهند. بازیگران غربی درصدد هستند در بین دو گزاره « بازگشت واقعی به برجام» و » ادامه مسیر قبلی »، گزاره سومی به نام “«بازگشت غیرعملیاتی به برجام» را خلق کنند.آمریکا و تروئیکای اروپایی تصور می‌کنند که با القای مطالبات عملیاتی و حقوقی ایران به‌مثابه « مطالبات فرابرجامی»، قادر به خلق این گزاره سوم خواهند بود. واشنگتن و تروئیکای اروپایی از مرحله خبط تاکتیکی عبور کرده و دچار نوعی خبط محاسباتی و راهبردی شده‌اند. ثمره و خروجی این خبط، قطعا محدود و موقت نخواهد بود!
آنچه مسلم است اینکه جمهوری اسلامی ایران هرگز بازگشت غیرعملیاتی غرب به توافق هسته‌ای و رفع قطره‌چکانی تحریم‌ها را برنمی‌تابد. هر بار مذاکرات در وین یا دوحه برگزارشده،تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان بر روی این قاعده و مشتقات آن ( خطاب به‌طرف مقابل) تاکید کرده است. در این معادله، صدور بیانیه‌های متعدد قطعا نمی‌تواند برای غرب و طرفداران احیای غیرواقعی برجام راهگشا باشد! صورت‌مسئله کاملا مشخص است. دولت بایدن و شرکای اروپایی واشنگتن خود را به‌صورت عامدانه به خواب زده‌اند تا بلکه «گذشت زمان» منجر به عدول ایران از خطوط قرمز کشورمان در مذاکرات احیای برجام شود. بهتر است بازیگران غربی آگاه باشند که اگر ایران قصد عدول از بایسته‌های احیای عملیاتی برجام را داشت، این اقدام را در همان ماه مارس ۲۰۲۲( اسفندماه ۱۴۰۰) صورت می‌داد.از سوی دیگر، صدور بیانیه‌ها و مواضع تکراری به‌وضوح نشان می‌دهد که دیپلمات‌های پرادعای غربی خود را در مذاکرات به‌صورت عامدانه به خوب زده‌اند. آن‌ها اطمینان داشته باشند که هیچکس آن‌ها را از این خواب خودساخته بیدار نخواهد کرد و ایران نیز کمترین تلاشی در این مسیر نمی‌کند! غرب زمانی متوجه آثار و تبعات این بازی ناشیانه و نامتوازن خود در عرصه سیاست خارجی خواهد شد که دیگر قدرت انتخابی میان دوراهی «آگاهی» و « جهل» نخواهد داشت!
حنیف غفاری
