آمریکا در مذاکرات دوحه برای احیای توافق هستهای و بازگشت کامل به تعهدات، چیز جدیدی ارائه نکرد. رابرت مالی مذاکره کننده آمریکایی، پیش نویس توافقی را با خود داشت که واشنگتن ماه مارس گذشته در مذاکرات وین ارائه کرده بود و ایران در آن زمان نیز آن را نپذیرفته بود.
در ادامه این گزارش آمده است: آمریکا به دنبال این است که ایران به طور کامل از حقوق هستهای خود در ازای لغو جزئی و موقت تحریمها» صرف نظر کند، خواستهای که مورد پذیرش ایران نیست.
القدس العربی نوشته است: علت عدم پیشرفت مذاکرات دوحه عمیقتر از عوامل مستقیمی است که ایران و آمریکا مطرح میکنند. ایران و آمریکا با استراتژی های کاملا متفاوت وارد مذاکرات دوحه شدند. طبیعی بود که مذاکرات به نتیجه نرسید.
در ادامه این گزارش آمده است: هدف راهبردی ایران در مذاکرات، به گفته علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران دستیابی به یک توافق قوی، پایدار و قابل اعتماد است که ایران بدون هیچ نگرانی یا تهدیدی به آن تکیه کند به عبارت دیگر، ایران برای احیای توافق هستهای به دلیل فشار یا ناچاری یا دستیابی به دستاوردهای موقت مذاکره نمیکند. ایران تحت هیچ فشاری نیست و امتیازات مجانی به آمریکا نخواهد داد.
نویسنده این گزارش در ادامه نوشته است: در سیاست هیچ کس امتیاز مجانی نمیدهد و سازشها یا به صورت غیرارادی و تحت فشار انجام میشود یا به دلیل درک وجود تغییرات در موازنه قوا است که اعطای امتیاز را میطلبد. برعکس، هدف راهبرد آمریکا اما این است که به یک توافق کوتاه مدت دست پیدا کند که نسبت به ایران سختگیری کمتری داشته باشد. توافقی که بینابین باشد و بر اساس راهکار بینابین به دست بیاید، به امید اینکه شاید تحولاتی رخ دهد که به دستیابی به یک توافق دیگر کمک کند.
این گزارش میافزاید: راهبرد مذاکراتی آمریکا، برخاسته از مفهوم «مدیریت بحران» است نه «حل بحران». این مساله برای فهم منطق مذاکراتی آمریکا لازم است.
در گزارش القدس العربی آمده است: راهبرد مذاکره آمریکا در معرض فشارهای شدید و زیانباری است و واشنگتن میخواهد آن را کاهش دهد، بهویژه با شدت فشار دو عاملی که یکی از آنها محلی است که به انتخابات میاندورهای کنگره باز میگردد و ترس دموکراتها از اینکه مخالفان جمهوری خواه آنها اکثریت کرسیهای سنا را به دست آورند و تعداد کرسیهای خود را در مجلس نمایندگان نیز افزایش دهند.
این گزارش میافزاید: عامل دیگر خارجی است که به پیامدهای جنگ اوکراین، گسترش جبهه تقابل در اروپا و آسیا و بحران انرژی در کشورهای صنعتی سرمایه داری مربوط میشود، بحرانی که منجر به تشدید نرخ تورم میشود. سردرگمی سیاستهای پولی بین تمایل به مبارزه با تورم و در عین حال حفظ نرخ رشد متوسط باز میگردد.
نویسنده افزوده است: آمریکا هنوز متوجه نشده است که این کشور و نه ایران، تحت فشارهای داخلی و خارجی مذاکره میکند و نفت ایران را میخواهد، در حالی که ایران فقط استرداد داراییهای مالی مسدود شده خود و لغو تحریمها علیه خود را میخواهد.
این گزارش افزوده است: تفاوت در دو استراتژی مذاکره به این معنی است که شکاف گستردهای وجود دارد که مواضع دو طرف مذاکره را از هم جدا میکند. برای موفقیت مذاکرات، باید این شکاف را کم کرد.
در پایان گزارش القدس العربی آمده است: این امر غیر ممکن نیست ولی مستلزم شجاعت کافی از سوی طرف آمریکایی است تا واقعیتهای موجود را بپذیرد و دست از غرور تک قطبی خود بردارد که فقط به جهان دستور میدهد و اطاعت میشود. آمریکا تا زمانی که برداشت صحیحی از مذاکرات نداشته باشد، نخواهد توانست در آن به نتیجه برسد.
مذاکرات رفع تحریمها با حضور «علی باقری کنی» مذاکره کننده ارشد ایران، «انریکه مورا» معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران روز سهشنبه گذشته در دوحه قطر برگزار شد.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران روز جمعه در توییتر نوشت: «دکتر [علی] باقری با جدیت و در هماهنگی کامل با اینجانب به مذاکرات منطقی، مستدل و فعال برای لغو تحریمها ادامه میدهد. ما با قدرت و منطق به تلاشها ادامه میدهیم. واقع بینی آمریکا و اخذ تضمین پایدار در نفع کامل اقتصادی ایران از توافق، میتواند نتیجه مذاکرات را ثمربخش کند.»
انریکه مورا معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا پس از مذاکرات دو روزه دوحه گفت که به تلاش برای بازگرداندن توافق ادامه خواهیم داد.
مورا افزود: دو روز مذاکرات فشرده در مورد برجام در دوحه قطر داشتیم. متاسفانه هنوز پیشرفتی که تیم اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده امید به آن داشت بدست نیامده است. ما با فوریت بیشتر برای بازگرداندن یک توافق مهم در زمینه عدم اشاعه و ثبات منطقهای تلاش خواهیم کرد.
هشت دور مذاکرات فشرده میان نمایندگان ایران و گروه ۱+۴ در وین، اسفند ماه گذشته به مرحلهای رسید که اکنون موفقیت و یا شکست گفت وگوها صرفا به تصمیمهای سیاسی آمریکا به عنوان مقصر وضع موجود بستگی دارد. اگر واشنگتن تصمیمهای لازمی را که به آن آگاه است اتخاذ کند میتوان چند موضوع باقیمانده را حل کرد و ظرف چند روز به توافق نهایی رسید.
مقامهای آمریکایی و رسانههای غربی در ادامه بازی مقصر نمایی اصرار دارند که ایران را عامل تعلل در رسیدن به توافق نهایی و شکست احتمالی مذاکرات نشان دهند این درحالیست که خواستههای جمهوری اسلامی ایران با رویکردی واقعگرایانه منطبق با ملزومات توافق سال ۹۴ و در تناسب با تجریبات بدست آمده از عملکرد طرفهای غربی تنظیم شده است.