آمریکا در دور اخیر مذاکرات لغو تحریمها که در دوحه برگزار شد، چیز جدیدی ارائه نکرده و حاضر نشد به تعهدات خود بازگردد. رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران هم طرحی را ارائه کرد که در مارس گذشته در وین مطرح شده بود و تهران با آن مخالفت کرده بود.
روزنامه القدس العربی با مقدمه فوق به کارشکنیهای آمریکا در مذاکرات رفع تحریمها پرداخت و نوشت، طرحی که آمریکا ارائه کرده بود، سندی برای تسلیم شدن بود که بر اساس آن، ایران از حقوق هسته‌ای خود صرف نظر می‌کرد و در مقابل، تحریمها «به صورت جزئی و موقت» لغو می‌شد. تأسیسات هسته‌ای ایران هم تحت نظارت شدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار می‌گرفت.
به گزارش القدس العربی، علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران هم در جریان دیدار با انریکه مورا نماینده اتحادیه اروپا تأکید کرد که تهران خواستار تضمین است و در نتیجه هیچ یک از طرفین ایرانی و آمریکایی موضع خود را تغییر ندادند. بنابراین، تنش شدیدی در واشنگتن و پایتختهای اروپایی به وجود آمد، ولی با این وجود، همه طرفها تأکید کردند که باید مذاکرات ادامه پیدا کند.
بنا بر این گزارش، علت عدم پیشرفت مذاکرات دوحه، عمیقتر از عوامل مستقیمی است که ایران و آمریکا مطرح می‌کنند؛ زیرا دو کشور با راهبردهای متفاوتی در مذاکرات حاضر شدند و طبیعی بود که به نتیجه نرسند.
القدس العربی در ادامه نوشت، هدف از راهبرد ایران، دست یافتن به یک توافق محکم و دائمی است که تهران بر اساس آن، بدون نگرانی یا تهدید بتواند به کار خود ادامه دهد. به معنای دیگر، ایران از سر ناچاری یا به دست آوردن دستاوردهای موقتی، وارد مذاکره نشده است. باید گفت که ایران، تحت هیچ فشاری قرار ندارد و هیچ امتیاز مجانی به آمریکا نخواهد داد.
به گزارش این روزنامه، هدف راهبرد آمریکا اما این است که به یک توافق کوتاه مدت دست پیدا کند که نسبت به ایران سختگیری کمتری داشته باشد؛ توافقی که بینابین باشد و بر اساس راهکار بینابین به دست بیاید، به امید اینکه شاید تحولاتی رخ دهد که به دستیابی به یک توافق دیگر کمک کند. راهبرد مذاکراتی آمریکا، برخاسته از مفهوم «مدیریت بحران» است نه «حل بحران». این مسئله برای فهم منطق مذاکراتی آمریکا لازم است.
آمریکا تحت فشار داخلی و خارجی مذاکره می‌کند
بنا بر این گزارش، راهبرد مذاکراتی آمریکا متأثر از فشارهای بسیاری است. یکی از علل این مسئله داخلی بوده و مربوط به نزدیکی زمان انتخابات میان دوره‌ای کنگره است؛ زیرا دموکراتها می‌ترسند که جمهوری خواهان در اکثریت کرسیهای سنا را به دست بیاورند. علت بعدی نیز خارجی بوده و به جنگ اوکراین و گسترش جبهه درگیری در اروپا و آسیا و در نتیجه بحران انرژی در کشورهای سرمایه‌داری مربوط است. این بحران به افزایش تورم و شکست سیاستهای مهار تورم منجر خواهد شد. لذا آمریکا تحت فشارهای داخلی و خارجی در حال مذاکراه است.
القدس العربی همچنین گزارش داد، آمریکا با این منطق با ایران مذاکره می‌کند که یک کشور کوچک است و نباید توانمندی هسته‌ای داشته باشد. این منطق، ساده‌لوحانه و مضحک است؛ زیرا آمریکا نمی‌تواند درک کند که ایران در برنامه هسته‌ای خود، در سال گذشته، جهش زیادی داشته است.
به گزارش این روزنامه، مهمتر از جهش هسته‌ای، این است که ایران راهبردی را تدوین کرده است که صنعت هسته‌ای را در اقتصاد خود بگنجاند، از بخش کشاورزی گرفته تا بخشهای بهداشتی، نفت، گاز و برق. اینها دال بر مسالمت‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران است. ایران حتی اخیرا توانسته است یک نیروگاه هسته‌ای هم احداث کند و همین مسئله باعث خواهد شد که در سالهای آینده، وارد بازار نیروگاههای هسته‌ای در سطح جهان شود.
القدس العربی در پایان نوشت، اختلاف راهبرد در مذاکره به معنای شکاف زیادی در مواضع طرفین است. برای به نتیجه رسیدن مذاکرات باید، این شکاف را کم کرد. این امر، غیر ممکن نیست، ولی مستلزم شجاعت کافی از سوی طرف آمریکایی است تا واقعیتهای موجود را بپذیرد و دست از غرور تک قطبی خود بردارد که فقط به جهان دستور می‌دهد و اطاعت می‌شود. آمریکا تا زمانی که برداشت صحیحی از مذاکرات نداشته باشد، نخواهد توانست در آن به نتیجه برسد.
مذاکرات دوحه سه شنبه و چهارشنبه هفتم و هشتم تیر ماه بعد از سه ماه و نیم وقفه پس از مذاکرات وین، بین ایران و آمریکا به صورت غیرمستقیم و با تسهیل گری انریکه مورا برگزار شد و در همین راستا علی باقری مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در رأس هیأتی به دوحه سفر کرد. البته در طول این مدت انتقال پیام‌ها به واسطه انریکه مورا، جوزپ بورل و برخی از وزرای خارجه اروپایی و منطقه بین ایران و آمریکا ادامه داشت تا اینکه بورل سفری به تهران داشت و در پی توافق حاصله مقرر شد مذاکرات از سرگرفته شود که در نهایت این مذاکرات در دوحه برگزار شد.
پس از پایان مذاکرات «ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت خارجه در اظهاراتی با بیان اینکه نظرات و پیشنهادهای عملیاتی ایران درباره موارد باقیمانده طرح و طرف مقابل نیز ملاحظاتش را ارائه کرد، گفت: در مورد ادامه مسیر و مرحله بعدی گفت‌وگوها، باقری و مورا در تماس خواهند بود.
مجید تخت روانچی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل نیز روز پنجشنبه نهم تیر ماه در نشست شورای امنیت در این باره گفت: ما در مذاکرات دوحه که جدی و مثبت بود با جدیت عمل کردیم. مانند گذشته، برای مرحله بعدی مذاکرات با هماهنگ کننده اتحادیه اروپا در تماس خواهیم بود. هیأت مذاکراتی ما آماده است که دوباره به طور سازنده وارد گفت‌وگو شده تا به توافق برسیم. توپ در زمین آمریکا است و اگر آمریکا واقع بینانه عمل کند و قصد جدی خود را برای اجرای تعهداتش نشان دهد، توافق دور از دسترس نیست.
