منابع مصری خبر دادند که یک جریان قدرتمند در درون نیروهای مسلح این کشور و بخش امنیت ملی سازمان اطلاعات مصر شکلگرفته که هرگونه مشارکت در هر ائتلاف نظامی علیه ایران را رد میکند.
مخالفت کامل قاهره با درگیری نظامی با ایران
منابع مذکور به روزنامه «العربی الجدید» در این ارتباط خبر دادند که عدهای از سران نظامی ارشد مصر صراحتا در چند نشست نظامی این کشور با ورود به هر گونه مداخله نظامی مستقیم با ایران مخالفت کردهاند که همین موضع در نشستهای بخش امنیت ملی سازمان اطلاعات مصر نیز تکرار شده است.
طبق گزارش امروز (سهشنبه) العربی الجدید، این نشستها پس از آن برگزار شدهاند که صحبت از تشکیل «ناتوی خاورمیانه» برای مواجهه با ایران و تلاش برای الحاق مصر به آن بر سر زبانها افتاد.
پیام مصر به ایران
منابع یادشده همچنین اضافه کردند که یکی از اهداف اصلی سفر قریبالوقوع «عبدالفتاح السیسی» رئیسجمهور مصر به سلطنت عمان اطمیاندهی به طرف ایرانی با این مضمون است که قاهره تمایلی به درگیری مستقیم نظامی با ایران ندارد.
براساس گفته این منابع، این مسئله صرفا موضع شخصی عبدالفتاح السیسی نبوده، بلکه نهاد نظامی مصر نیز بر سر این موضوع اتفاقنظر دارد و تأکید میکند که به هیچ عنوان نیازی به برخورد و تنش با ایران وجود ندارد چراکه ایران هیچگاه رفتار خصمانهای با مصر نداشته و از طرفی دیگر، توافقی غیرعلنی میان دوطرف برای عدم تجاوز به یکدیگر وجود دارد.
این منابع همچنین دور از ذهن نداستند که به علت موضعگیری متعادل دوحه در بسیاری از مسائل منطقهای و بینالمللی بهویژه در روابط با ایران، در سفر اخیر «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر به قاهره و دیدار او با السیسی به این مسئله اشاره شده باشد.
تلاش برای الحاق مصر به ناتوی خاورمیانه
این منابع که اشارهای نیز به نام آنها نشده، در ادامه افزودند: «طرح وارد کردن مصر به ائتلاف نظامی خاورمیانهای علیه ایران را که ممکن است اسرائیل یکی از اعضای آن باشد، چند طرف در منطقه و همچنین چند دیپلمات غربی رهبری میکنند؛ همان دیپلماتهایی که همواره این جمله را تکرار میکنند: مصر با این ارتش بزرگ چه کار میکند؟ این ارتش بایست به جای اسرائیل و کشورهای حاشیه خلیج [فارس] در مواجهه با ایران نقشی ایفا کند.»
یکی از دیپلماتهای سابق مصر نیز در این خصوص به العربی الجدید گفت: «با فشار شدیدی که چند کشور خلیج [فارس] علیه نظام مصر اعمال میکنند تا این کشور را با استفاده از اهرم کمکهای اقتصادی وادار به ورود به ائتلاف نظامی موردنظر کنند، ممکن است رئیسجمهور مصر به سیاست بازی با چند طرف روی آورد؛ همان سیاستی که پیشتر از آن بسیار استفاده کرده است.»
وی در ادامه این سیاست را تشریح کرد و گفت: «ممکن است مصر پابهپای کشورهای خلیج [فارس] در مسئله ناتوی عربی حرکت کند و بر ایستادگی خود در کنار این کشورها در برابر تهدیداتی که با آن مواجه هستند، تأکید کند؛ اما این، فراتر نخواهد رفت. با این حال نظام مصر پافشاری خواهد داشت پیامی با این مضمون که عملا در هیچ مواجهه مستقیم نظامی با این کشور وارد نخواهد شد، به ایران برساند.»
این دیپلمات سابق مصر همچنین بیان کرد: «منطقه اکنون در آستانه یک درگیری جدید قرار دارد که شاید در لبنان صورت بگیرد. در هرگونه جنگ نیابتی جدید در منطقه، ایران دشمنان خود را با قدرت هدف قرار خواهد داد و مصر این را خیلی خوب میداند. بر این اساس، این کشور بیم هدف قرار گرفتن را دارد زیرا اگر این اتفاق رخ دهد، نیازمند پاسخ خواهد بود و واکنش بسیاری دشوار خواهد شد و شاید ارتش مصر را تنگنا قرار دهد.»
نقش مذاکرات وین
این دیپلمات سابق مصر بر این باور است که دستیابی به توافق هستهای ایده تشکیل ناتوی خاورمیانه را منتفی خواهد و غیرمنطقی خواهد کرد؛ اما با این حال، وی میگوید «جو بایدن» رئیسجمهور آمریکا این اجازه را خواهد داد که متحدانش بهویژه اسرائیل و برخی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از آنچه تهدیدات ایران خوانده شده و ائتلاف ادعاییشان صحبت کنند.
در همین ارتباط، «سعید خطیب زاده» سخنگوی سابق وزارت امور خارجه ایران، روز دوشنبه هفته جاری، در پاسخ به سؤالی درباره مناسبات ایران و مصر و اینکه آیا قرار است «مصطفی الکاظمی» نخستوزیر عراق پیامی را از سوی ایران به مصر منتقل کند، بیان کرد: «دفتر حفاظت منافع ایران در قاهره باز است و کارش را انجام میدهد. ایران و مصر دو کشور تاریخ ساز و تمدن ساز در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا هستند و روابطشان در جهان اسلام به عنوان دو کشور مهم در جهان اسلام همواره حائز اهمیت بوده است و هر گونه ارتقای روابط بین دو کشور، منتفعان آن منطقه، دو ملت و جهان اسلام و حوزه تمدنی همسان و نزدیک به هم است. قطعا جمهوری اسلامی ایران استقبال میکند که بتوانیم به سمت پیشرفت و ارتقای روابط حرکت کنیم.»
ماجرای تشکیل ناتوی خاورمیانه
«عبدالله دوم» شاه اردن، پنجشنبه پیش، از امکان تشکیل یک ائتلاف نظامی در غرب آسیا همانند پیمان ناتو سخن گفت و تاکید کرد که باید چشمانداز چنین ائتلافی به شدت واضح باشد.
وی در مصاحبه با شبکه آمریکایی «CNBC»، تصریح کرد که از تشکیل یک ائتلاف نظامی مشابه ناتو در منطقه غرب آسیا حمایت خواهد کرد، مشروط بر اینکه «این کار با [همراهی] کشورهای همفکر انجام شود. اردن به طور فعال با ناتو همکاری میکند و خود را شریک این ائتلاف میداند؛ دهها سال است که اردن شانه به شانه نیروهای ناتو جنگیده میجنگد.»
عبدالله دوم افزود: «مایلم کشورهای بیشتری در منطقه در این ائتلاف مشارکت کنند و من یکی از اولین افرادی خواهم بود که از ایجاد ناتو در خاورمیانه حمایت خواهد کرد».
این اظهارنظرها در حالی از سوی عبدالله دوم مطرح شد که سالهاست طرح «ناتوی عربی» توسط سران کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی و امارات عربی متحده تبلیغ میشود؛ طرحی که اجرای آن در زمان «دونالد ترامپ» رئیسجمهور سابق آمریکا نیز از سوی کاخسفید حمایت میشد.
به اعتقاد تحلیلگران و ناظران سیاسی، تشکیل ناتوی عربی یک طرح آمریکایی-صهیونیستی با هدف مقابله با آنچه که نفوذ ایران در منطقه خوانده میشود و نیز تضعیف قدرت محور مقاومت از چندین دهه پیش طرح شده و هربار به بهانهای بار دیگر از سوی مقامات صهیونیست مطرح میشود؛ اما موانع تشکیل ناتوی عربی-صهیونیستی هرگز برطرف نشده و به همین دلیل از آن به عنوان یک رویای غیرقابل تعبیر یاد میشود.
این در حالی است که به نظر میرسد طرح مجدد این موضوع، با حمایت آمریکا باشد زیرا به اعلام رسانههای غربی و عربی، قرار است در جریان سفر قریبالوقوع «جو بایدن» رئیسجمهور آمریکا به عربستان سعودی، اجلاسی با حضور شاه سعودی، سران عضو شورای همکاری خلیج فارس و سران چند کشور عربی از جمله مصر، اردن و عراق برگزار شود.
در چنین فضایی، رسانههای رژیم صهیونیستی و برخی منابع آگاه از تشکیل یک مجمع امنیتی رسمی میان تلآویو و ریاض خبر میدهند. «گیلی کوهن» خبرنگار و تحلیلگر شبکه «کان» اسرائیلی درباره این سفر بایدن به منطقه میگوید: «تماسها و هماهنگیهای موفقی برای تشکیل یک مجمع امنیتی رسمی بین اسرائیل و عربستان سعودی و همچنین تعدادی از کشورهای عربی وجود دارد تا [این مجمع] روی موضوع دفاع منطقهای در خلیج فارس کار کند».