روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» به نقل از مقامات ایالات متحده و منطقه گزارش داد، واشنگتن در ماه مارس نشستی محرمانه با مقامات ارشد نظامی اسرائیل و کشورهای عربی تشکیل داد تا بررسی کنند که چگونه میتوانند علیه تواناییهای موشکی و پهپادهای رو به رشد ایران هماهنگ شوند.
طبق این گزارش، این مذاکرات که قبلاً فاش نشده بود در «شرم الشیخ مصر» برگزار شد و اولین بار بود که چنین طیفی از افسران عالیرتبه اسرائیلی و عرب تحت نظارت ارتش ایالات متحده برای بحث در مورد چگونگی دفاع در برابر یک «تهدید مشترک» دیدار کردند.
به گفته مقامات مورد ذکر این نشریه، این نشست افسران ارشد نظامی اسرائیل، عربستان سعودی، قطر، مصر و اردن را گرد هم آورد و در حالی برگزار شد که اسرائیل و همسایگانش در مرحله اولیه بحث درباره همکاری نظامی احتمالی هستند.
طبق این گزارش، امارات و بحرین نیز افسرانی را به این نشست اعزام کردند و ژنرال «فرانک مکنزی» فرمانده وقت نیروهای تروریستی آمریکا در منطقه (سنتکام) هم به نمایندگی از ایالات متحده در مذاکرات مذکور حضور داشت.
به ادعای وال استریت ژورنال، «برای چند دهه، چنین همکاری نظامی امکانپذیر تلقی نمیشد. فرماندهان آمریکایی در غرب آسیا به دنبال تشویق کشورهای عربی برای هماهنگ کردن دفاع هوایی خود بدون مشارکت اسرائیل بودند که در بسیاری از کشورهای عربی به عنوان یک دشمن تلقی میشد. این گفتوگوها با تغییرات متعدد، از جمله ترس مشترک از ایران، بهبود روابط سیاسی در پی توافق ابراهیم و تصمیم دولت ترامپ در ژانویه ۲۰۲۱ برای گسترش منطقه تحت پوشش فرماندهی مرکزی (سنتکام) برای شامل شدن اسرائیل، امکانپذیر شد».
بر اساس این گزارش، یکی دیگر از عوامل افزایش همکاری نظامی، تمایل کشورهای عربی برای دسترسی به فناوری و تسلیحات دفاع هوایی اسرائیل در زمانی است که ایالات متحده اولویتهای نظامی خود را به سمت مقابله با چین و روسیه تغییر میدهد.
به نوشته این روزنامه آمریکایی، با این حال، بحث میان کشورهای خاورمیانه در مورد همکاری در زمینه دفاع هوایی، راه درازی در پیش دارد و هنوز از نظر دیپلماتیک حساس است.
طبق این گزارش، سرهنگ «جو بوچینو» سخنگوی سنتکام در بیانیهای نشست شرم الشیخ را تایید نکرد، اما با بیان این که این «فرماندهی تعهد قاطع خود را به افزایش همکاریهای منطقهای و توسعه معماری یکپارچه دفاع هوایی و موشکی برای محافظت از نیروی ما و شرکای منطقهای ما حفظ میکند»، مدعی شد: ایران عامل اصلی بیثباتکننده در خاورمیانه است.
به گزارش وال استریت ژورنال، مقامات اسرائیل و کشورهای عربی به جز امارات از اظهارنظر در مورد این نشست خودداری کردند یا به درخواستها برای اظهارنظر در مورد آن پاسخی ندادند. امارات در مورد مذاکرات اظهارنظر نکرد، اما به موضوع همکاری به طور گسترده پرداخت. دولت امارات اعلام کرد: امارات متحده عربی عضو هیچ اتحاد نظامی یا همکاری منطقهای نیست که کشور خاصی را هدف قرار دهد. علاوه بر این، از هیچ بحث رسمی مربوط به چنین اتحاد نظامی منطقهای آگاه نیست.
به گزارش این رسانه آمریکایی، مذاکرات شرم الشیخ به دنبال گفتوگوهای محرمانه در یک گروه کاری سطح پایین میان نمایندگان کشورهای خاورمیانه که سناریوهای فرضی در مورد چگونگی همکاری برای شناسایی و دفاع در برابر تهدیدات هوایی را مورد بحث و بررسی قرار دادند، برگزار شد. این گروه کاری شامل سرلشکر «اسکات بندیکت» افسر ارشد برنامهریزی سنتکام بود.
وال استریت ژورنال به گفته افراد آشنا با این مذاکرات افزود «در مذاکرات سطح بالا شرم الشیخ، شرکتکنندگان در مورد روشهای اطلاعرسانی سریع هنگام شناسایی تهدیدات هوایی به توافق اصولی دست یافتند».
این گزارش افزود: در حال حاضر، این اطلاعرسانیها از طریق تلفن یا رایانه انجام میشود، نه از طریق اشتراکگذاری اطلاعات دیجیتالی پرسرعت به سبک ارتش ایالات متحده. مقامات همچنین درباره چگونگی تصمیمگیری در مورد اینکه نیروهای کدام کشورها تهدیدات هوایی را رهگیری کنند، بحث کردند. افراد آشنا به مذاکرات گفتند، با این حال، این تفاهمها الزامآور نبود و گام بعدی جلب حمایت رهبران سیاسی برای تدوین ترتیبات اطلاعرسانی و تعیین منافع سران خاورمیانه در گسترش همکاری است.
به نوشته روزنامه آمریکایی، ایالات متحده چند دهه است که امید دارد یک سپر دفاع هوایی یکپارچه در خاورمیانه بسازد؛ سپر دفاعی که رادارها، ماهوارهها و سایر حسگرها را بین کشورهای منطقه پیوند دهد. تلاشها برای تقویت چنین همکاریهایی از سوی کشورهای عرب خلیجفارس مدتهاست که به دلیل بیمیلی آنها برای به اشتراک گذاشتن دادههای حساس که میتواند آسیبپذیریهای آنها را آشکار کند و ترس از تسلط عربستان بر چنین مشارکتی با مشکل مواجه شده است.
وال استریت ژورنال در ادامه این گزارش افزود: در حال حاضر، ایالات متحده نقش اصلی را در ردیابی تهدیدات هوایی در سراسر منطقه از پایگاه هوایی «العدید» در قطر جایی که مرکز فرماندهی جنگ هوایی آن برای خاورمیانه قرار دارد، ایفا میکند. با این حال، با افزایش «تهدید ایران»، آگاهی فزایندهای در منطقه از اهمیت همکاری گستردهتر برای مقابله با زرادخانه هواپیماهای بدون سرنشین و موشکهای بالستیک و کروز تهران به وجود آمده است. همکاری با اسرائیل در این زمینه نیز نسبت به گامهای گستردهتر مانند تمرینهای نظامی مشترک یا مانورهای مشترک نیروهای نظامی، حساسیت کمتری دارد».
به ادعای این گزارش، «برای کشورهای خاورمیانه، ایران تنها خطر بالقوه نیست. گروههای شبهنظامی سنی نیز در حال توسعه استفاده از پهپادها برای انجام حملات هستند».
روزنامه آمریکایی در ادامه نوشته «اردن و مصر که روابط دیپلماتیک آنها با اسرائیل مدتها قبل از توافق ابراهیم بوده، در دفاع هوایی با اسرائیل همکاری میکنند. گسترش این همکاری اما با چالشهای سیاسی قابل توجهی مواجه است».
مقامات دو کشور عربی گفتند «عربستان سعودی که روابط دیپلماتیک با اسرائیل برقرار نکرده است، بعید است که علناً از یک اتحاد دفاع هوایی که شامل اسرائیل نیز باشد استقبال کند تا زمانی که دو طرف روابط خود را رسمی کنند. با این حال، در نشست شرم الشیخ سپهبد «آویو کوخاوی» رئیس ستاد ارتش اسرائیل و ژنرال «فیاض بن حامد الرویلی» رئیس ستاد نیروهای مسلح سعودی حضور داشتند».
طبق این گزارش، سپهبد «سالم بن حمد النبیط» که هدایت نیروهای مسلح قطر را برعهده دارد، و فرماندهان ارشد اردن و مصر نیز در آن شرکت کردند. بحرین که فرمانده نظامی آن بندرت سفر میکند و امارات افسران رده پایینتری را فرستادند. کویت و عمان هم به مذاکرات نپیوستند.