نوذر شفیعی در ارزیابی خود از هشدار وزیر امور خارجه قطر به غرب درباره بحران افغانستان و تعامل با طالبان اظهار داشت: قطر کشور کوچکی است اما نقش مثبتی در فرآیند تحولات منطقه ای و بین المللی ایفا می کند، در واقع موفقیت قطر بستگی به این دارد که این کشوراز چه موضعی دیدگاه های سیاسی را مطرح می کند و این موضوع در میزان موفقیت و دیپلماسی قطر هم بسیار موثر است.
وی با اشاره به این که قطر میزبان اجلاس مقامات افغان، طالبان و آمریکا بود، افزود: در حال حاضر ابعاد توافق دوحه هنوز مشخص نیست و همین مساله باعث سردرگمی در تصمیم گیری و رفتار کشورها شده و به نظر می رسد قطر از یک سو تمایل دارد تا نقش منطقه‌ای را ایفا کند، ضمن این که هماهنگ کردن مواضع کشورهای منطقه برای قطر دشوار است.
این استاد دانشگاه همچنین بیان کرد: این که کشورها بتوانند رفتار خود را در افغانستان سامان دهند امکان پذیر نیست زیرا موضوع بیشتر ملی است تا منطقه ای، در حقیقت ممکن است منجر به ناکامی و تلاش های غربی شود.
شفیعی خاطرنشان کرد: نکته مهم این است که دیپلماسی پنهان آمریکا و سیاست گزینشی ایالت متحده آمریکا باعث شده حتی اگر سیاست آمریکا توأم با حسن نیت باشد با نگرش منفی از طرف کشورهای مختلف مواجه شود. برای مثال پاکستانی ها نسبت به سیاست آمریکا تردید دارند و این مساله باعث تغییر دولت در این کشور شد، همچنین چینی ها نگران هستند و باور ندارند آمریکا در افغانستان یا منطقه آسیا پاسیفیک حرکتی را انجام دهد که به سود چین باشد.
وی با بیان این که در ارتباط با گروه های داخلی در افغانستان سیاست آمریکا مبهم است، گفت: گویی آمریکا در افغانستان سیاست آشوب را دنبال می کند و همین سیاست را با برخی از کشورهای منطقه و گروه های داخلی افغانستان خواسته یا ناخواسته پی گیری می کند.
این کارشناس مسائل بین الملل درباره این که آیا غرب می پذیرد که به هشدار قطر در این زمینه توجه کند آن هم در شرایطی که طالبان نتوانسته مطالبات جامعه بین المللی را محقق کند و هنوز به رسمیت شناخته نشده است؟ اظهار کرد: به همان میزان که برای قطر رفتار غرب ناشناخته است ، به همان نسبت هم کشورهای منطقه نسبت به محتوای توافق دوحه ابهام دارند، در نتیجه این ابهامات مانع از این است که کشورها بتوانند سیاست مشخصی را دنبال کنند.
شفیعی همچنین ابراز داشت: اگر فرض را بر این بگیریم که مقامات قطری از توافق دوحه اطلاع دارند و براساس آن انتظار دارند کشورهای غربی در افغانستان عمل کنند اما به نظر می رسد که بین توافق نامه دوحه و سیاست در آمریکا تفاوت وجود دارد یعنی آمریکایی ها آن چه را در افغانستان انجام می دهند چیزی نیست که براساس توافق دوحه باشد.
وی تاکید کرد: به نظر می آید آمریکایی ها در حرف و یا در بعضی موارد در عمل براساس توافق نامه دوحه عمل می کنند اما در اصل سیاست آشوب و درگیری در افغانستان را دنبال می کنند. با توجه به وقوع تحولات اوکراین و ضرورت فشار به روسیه و چین از سوی آمریکا اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
توافقنامه دوحه توافقنامه صلحی است که بین ایالات متحده آمریکا و گروه طالبان در دوحه-قطر- امضا شد. برخی از مفاد این تفاهمنامه شامل خروج تمام نیروهای آمریکایی و ناتو از افغانستان، تعهد طالبان برای جلوگیری از فعالیت القاعده در مناطق تحت کنترل‌شان و مذاکرات بین طالبان و جمهوری اسلامی افغانستان بود، اما بعد از مدت کوتاهی از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، طالبان حملات خود را در سراسر افغانستان آغاز کرد که در نهایت منجر به سقوط کابل، فرار اشرف غنی و در نتیجه فروپاشی حکومت وقت این کشور و به دست گرفتن قدرت توسط طالبان شد.
