طی روزهای اخیر از منابع غربی سیگنال های متفاوتی در خصوص آخرین وضعیت مذاکرات وین مخابره می شود! برخی رسانه ها مانند وال استریت ژورنال با نگاهی خوشبینانه و برخی مانند رویترز، با نگاهی بدبینانه به توصیف و تشریح فضای جاری در مذاکرات می پردازند.بازی زمانی معنا پیدا می کند که مصدر ارسال این سیگنالها را واحد بدانیم: کاخ سفید ! مقامات دولت بایدن و شرکای اروپایی واشنگتن در حال هدایت نوعی بازی ترکیبی با استناد به دیپلماسی رسمی و دیپلماسی عمومی در مذاکرات وین هستند. این در حالی است که مباحث و مذاکرات فنی میان طرفین حاضر در مذاکرات وین مدتهاست پایان یافته و اکنون تنها تصمیم سیاسی آمریکا ست که می‌تواند ماراتن مذاکرات وین را به پایان برساند.
در چنین شرایطی شاهد فضاسازی غیر حقوقی دوباره آژانس بین المللی انرژی اتمی و شخص رافائل گروسی در خصوص موضوعاتی مانند انتقال تجهیزات هسته ای از کرج به نیروگاه نطنز هستیم. مواضع اخیر رافائل گروسی از دو بعد قابل‌بررسی است، یکی بعد فنی،یکی بعد فرامتنی.
در بعد فنی ماجرا، پس از عملیات خرابکارانه‌ای که رژیم اشغالگر قدس در موسسه تحقیقاتی تسای کرج انجام داد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در صیانت از زیرساخت‌های تحقیقاتی و هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران واکنشی منفعلانه و غیر قابل توجیه داشت و حتی از محکوم کردن این واقعه خودداری کرد! این در حالی است که کشورمان به عنوان یکی از اعضای آژانس حق دارد از حمایت های عمومی و حتی خاص آژانس در قبال این موارد برخوردار باشد. این رویکرد غیر سازنده آژانس و احتمال تکرار چنین وقایعی در موسسه تحقیقاتی تسا، مسئولین محترم سازمان انرژی اتمی را به این سمت سوق داد که انتقال سانتریفیوژها از کرج به نطنز انجام بگیرد: به‌دلیل امنیت بیشتری که آنجا دارد و همچنین امکان نظارت بر پروسه حفاظتی آنها.از سوی دیگر، در شرایطی که بررسی پرونده های مبتنی بر مطالعات ادعایی ( که عملا در ذیل PMD مجددا از سوی آژانس و اعضای غربی شورای حکام بازتولید شده است) در یک زمانبندی مشخص که تا خرداد ماه در جریان است و هنوز توافق برجام نیز نهایی نشده است، آژانس حق فضاسازی کاذب علیه کشورمان یا طلبکار جلوه دادن خود را در این خصوص ندارد!
اما در بعد فرامتنی ماجرا، بازی آژانس به مراتب از بعد حقوقی و متنی پیچیده تر است ! ورود غیرمسئولانه اخیر آژانس انعکاس و رجمانی از همان بازی همیشگی این نهاد در زمین غرب می باشد، آن هم زمانی که مذاکرات گره می خورد یا اختلافات حول بررسی مواردی خاص شدت می گیرد! این بازی آژانس کاملا به‌صورت هدفمند صورت می‌گیردو در اینجا ما شاهد همپوشانی آشکار آژانس و غرب علیه ایران هستیم. در چنین صحنه ای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نه به عنوان بازیگر مستقل، بلکه به عنوان مکمل واشنگتن و تروئیکای اروپایی به بازی ورود می کند! در گذشته نیز بعضا رافائل گروسی خواسته از برگزاری نشست‌های شورای حکام به‌مثابه کاتالیزوریایک عامل تسریع‌کننده برای تحت‌فشار قرار دادن ایران در مذاکرات وین استفاده کند .در چنین شرایطی باید ادعاهای ظاهرا فنی و حقوقی آژانس را در ذیل رویکرد فرامتنی و محیطی این سازمان و مدیر کل آن در قبال مذاکرات وین و پروسه احیای توافق هسته ای مورد واکاوی و تحلیل قرار داد.
حنیف غفاری
