مجتبی نوروزی کارشناس مسائل بین‌الملل در تشریح حوادث اتفاق افتاده در افغانستان گفت: بدون شک این یک پروژه‌ای است که از بیرون هدایت می‌شود؛ در واقع آمریکا با خروج خود از افغانستان به دنبال توسعه ناامنی و تحمیل هزینه‌های امنیتی به سه کشور رقیب و در واقع دشمن خود در اطراف افغانستان، یعنی ایران، چین و روسیه است.
وی افزود: طبیعتاً نوع برخورد و تعامل با هر کدام از این کشورها و ایجاد هزینه امنیتی، پروژه‌های متفاوتی است که شاید ارتباط مستقیمی نیز با یکدیگر نداشته باشد.
این کارشناس مسائل بین الملل تاکید کرد: نقطه قوت حضور جمهوری اسلامی ایران در افغانستان، ارتباطات فرهنگی و مردمی مبتنی بر ریشه‌های عمیق تاریخی شکل گرفته است که در این ۴۰ سال گذشته نیز به دنبال میزبانی گسترده جمهوری اسلامی ایران از مهاجرین افغانستانی تقویت شده و پایه‌های عمیق جدیدی پیدا کرده است.
نوروزی افزود: از این رو دشمنان برای ضربه زدن و تحمیل هزینه بر همین نقطه قوت تکیه کردند و تلاش شد که با یک موج رسانه‌ای و یک فضای منفی و ملتهب بین دو ملت ایجاد شود که البته با حضور جدی نخبگان فرهنگی تا حد قابل توجهی کنترل شد.
وی تصریح کرد: ما در گذشته نیز برای فضاسازی رسانه علیه جمهوری اسلامی ایران در فضای افغانستان شاهد جریانات و آدم‌های پروژه بگیری بودیم که مستقیم از سفارت ایالات متحده در کابل هدایت می‌شدند.
کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: به عنوان مثال زمانی که توافقنامه دوحه در حال امضا بود و به نوعی سرنوشت افغانستان بین آمریکا و ایران در حال رقم خوردن بود، شما شاهد اتفاقات هریرود بودید که بسیار مسئله مشکوکی بود و یک فضای رسانه‌ای پشت آن ایجاد شد و یک ماه تیتر یک اخبار و رسانه‌ها بود و تمام افکار به آن معطوف شد تا آمریکا بتواند در آرامش و سکوت خبری توافقات لازم بین خود و طالبان را به امضا رساند.
نوروزی گفت: این جریانات امروز نیز ارتباطات خود را با آمریکا حفظ کردند؛ همچنین برخی از این جریانات، ارتباطات مشکوکی با برخی از کشورهای اروپایی شرقی و به طور مشخص آلبانی داشتند که بنظر می‌رسد پیوندی بین حلقه‌های بالادستی این جریانات و جریانی که در سال‌های گذشته تلاش کرده نبض فضاسازی رسانه علیه جمهوری اسلامی را در فضای مجازی در اختیار داشته باشد برقرار شده است.
وی هچنین افزود: قطعه‌ی دیگری از این پازل نیز در واقع نوع برخورد مقامات بی تجربه و بی تدبیر افغانستان و نوع خبرسازی آن‌ها بود که در چند لایه قابل بررسی است. یک لایه‌ی آن این است که برخی فرماندهان محلی و جریانات میانی طالبان شروع به احساسی کردن فضا و تقویت و تهییج مردم و تهدید جمهوری اسلامی ایران کردند که در توسعه هیجانات عمومی در افغانستان و اتفاقاتی که مقابل کنسولگری ایران افتاد صورت گرفت، بی تاثیر نبود.
کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: در یک لایه‌ی دیگر نوع خبرسازی مربوط به ملاقات سفیر جمهوری اسلامی ایران با سرپرست وزارت امور خارجه طالبان بود که در واقع این ملاقات به درخواست سفیر ایران و برای تذکر برای تامین امنیت نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در افغانستان اتفاق افتاده بود، اما خبری که سایت وزارت امور خارجه افغانستان منتشر کرد مبنی بر این بود که سفیر جمهوری اسلامی ایران برای تذکر در مورد مسئله‌ای که واقعیت بیرونی ندارد، احضار شده است.
وی اضافه کرد: ظاهراً آقای متقی نیز اعلام کرد که در جریان این خبررسانی نبوده است اما مشخص است که این جریان در دستگاه‌های اداری افغانستان نفوذ دارد و به دنبال مشروعیت‌سازی و عرض اندام برای همسایگان است.
این کارشناس مسائل بین الملل تاکید کرد: پشت پرده این پازل اختلاف‌افکنی بین دو ملت ایران و افغانستان، سرویس‌های امنیتی منطقه‌ای و فرامنطقه وجود دارند که در سال‌های گذشته از پیوندهای مردمی بین دو ملت دل خوشی نداشتند.
