افزایش قیمت بلیت ایرلاین‌ها ماجرای ماه‌های اخیر نیست، بلکه عمری به درازای کرونا دارد. البته ناگفته نماند که قبل از تولد این ویروس منحوس نیز ایرلاین‌ها در این میدان رقابت بیکار ننشستند و با استناد به اعمال تحریم‌ها و افزایش قیمت دلار بر روی نرخ بلیت‌ها افزودند. اما با شیوع ویروس کرونا ایرلاین‌ها نیز مانند سایر بخش های خدماتی با محدودیت‌هایی مواجه شدند که درآمد آنان را تحت تاثیر قرار می‌داد.
ستاد ملی مقابله با کرونا ایرلاین‌ها را ملزم کرد تا حداکثر از ۶۰ درصد ظرفیت هواپیماها به منظور رعایت فاصله گذاری اجتماعی بین مسافران استفاده کند. ایرلاین‌ها نیز پس از مدتی کش و قوس بالاخره تن به اجرای این دستورالعمل دادند اما چک خود را نیز به نرخ روز نقد کردند. علی رغم اینکه محدودیت‌های کرونایی تمام بخش‌های خدماتی کشور و کسب و کارهای آزاد را تحت تاثیر قرار داده بود، ایرلاین‌ها به این بهانه متوسل شده و بار دیگر بر روی قیمت پروازها افزودند.
این رفتار ایرلاین‌ها با انتقاد اقشار مختلف جامعه مواجه شد و پای نمایندگان مجلس را نیز به میدان باز کرد. اعضای کمیسیون عمران مجلس از گران فروشی ایرلاین‌ها انتقاد کرده و صراحتا اعلام کردند که رعایت دستورالعمل‌های ستاد ملی مقابله با کرونا نباید دست آویزی برای افزایش قیمت‌ها باشد و قول پیگیری این موضوع را دادند. خالی از لطف نیست که به گفت و گوهای نمایندگان مجلس با ایسنا نیز اشاره‌ای داشته باشیم.
نمایندگان مجلس چه گفتند؟
اقبال شاکری به عنوان عضوی از کمیسیون عمران مجلس کوتاهی سازمان هواپیمایی کشوری و معاونت مربوطه در وزارت راه و شهرسازی را مهم ترین عامل رشد بی رویه قیمت بلیت ایرلاین‌ها قلمداد کرد و قول ورود جدی‌تر کمیسیون عمران به این موضوع را داد.
صدیف بدری، در مقام نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس تاکید داشت بر اساس قانون، وزارت راه و شهرسازی باید قیمت بلیت هواپیما را تعیین کند ولی اکنون این ضعف را در نظارت وزارت راه و شهرسازی می‌بینیم.
اسماعیل حسین زهی، به عنوان نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس معتقد بود که وزیر راه و شهرسازی به عنوان متولی این حوزه باید با جدیت به قیمت بلیت هواپیما ورود کرده و اجازه افزایش قیمت غیرقانونی به ایرلاین‌ها را ندهد.
غلامرضا شریعتی عضو دیگر کمیسیون عمران مجلس اذعان داشت کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی یقینا مخالف افزایش قیمت بلیت هواپیماست، چرا که افزایش قیمت بلیت پروازها هیچ مبنای منطقی ندارد.
محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس نیز اعلام کرد که وزیر محترم راه شهرسازی را به کمیسیون عمران دعوت خواهیم کرد تا مخالفت مجلس و نارضایتی مردم از افزایش قیمت بلیت پروازهای داخلی را اعلام کنیم.
ایرلاین‌ها با مجلس چه کردند!
از همین جا جلسات کمیسیون عمران مجلس با سازمان هواپیمایی کشوری، وزارت راه و شهرسازی و نمایندگان ایرلاین‌ها کلید خورد. اما در این میان نرخ بلیت ایرلاین‌ها نیز به پرواز خود ادامه داد به نحوی که قیمت یک پرواز معمولی از مبداء تهران به یکی از شهرهای جنوبی به حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسید. حال در این میان خدمات جانبی که در پروازها در قالب صبحانه، ناهار، شام یا میان وعده به مسافران ارائه می‌شد به بهانه رعایت پروتکل‌های بهداشتی کنار گذاشته شد.
پس از گذشت مدتی از جلسات کمیسیون عمران با مسئولان دستگاه های ذی ربط این وعده به میان آمد که سازمان هواپیمایی کشور مکلف شده تا ایرلاین ها را به کاهش قیمت وادارد و در صورت سرپیچی با ایرلاین‌های متخلف برخورد کند. هفته به هفته از این وعده گذشت و نه تنها تغییری در نرخ ایرلاین‌ها دیده نشد بلکه با بهبودی نسبی وضعیت کرونایی در سطح کشور ایرلاین‌ها متقاضی لغو دستورالعمل ستاد ملی کرونا و بلیت فروشی برای تمام صندلی‌های هواپیما شدند.
با ادامه این روند، هواپیما نیز کم کم در زمره خدمات لاکچری قرار گرفت و دسترسی بخش قابل توجهی از جامعه به خدمات حمل و نقل هوایی قطع شد. در حالی که وضعیت خدمات حمل و نقل جاده‌ای و ریلی در سطح کشور نیز بسیار پایین‌تر از استانداردهای جهانی است. بر اساس آمار، کشور ما در میزان مرگ و میر در تصادفات جاده ای رکورددار بوده و از نظر خطوط ریلی نیز نسبت به مساحت کشور با عقب ماندگی مواجه هستیم.
در این میان نمایندگان مجلس نیز صدای خود را بالاتر برده و در تذکرات متعدد از گرانی بلیت هواپیما و قانون شکنی ایرلاین‌ها انتقاد کردند. بار دیگر پای مسئولان هواپیمایی کشور به جلسات کمیسیون عمران مجلس باز شد و این بار نمایندگان مجلس وزارت راه و شهرسازی را متولی اصلی ساماندهی وضعیت گرانی بلیت پروازها قلمداد کرده و خواستار گزارشی مبسوط از برنامه‌های این وزارتخانه در راستای سلسله اقداماتی که باید در این حوزه صورت گیرد، شدند. اما در تکاپوی میان مجلس و وزارت راه و شهرسازی، ستاد ملی مقابله با کرونا مهر تایید بر مطالبه ایرلاین‌ها زد و شرکت‌های هواپیمایی مجاز به فروش بلیت برای تمام صندلی‌های هواپیما شدند.
روی خوش کرونا به ایرلاین‌ها!
چراغ سبز ستاد ملی کرونا به این بدهکاران همیشه طلبکار نیز نتوانست تکان جدی به قیمت‌ها دهد و این بار مسافران علاوه بر پرداخت قیمت‌های نجومی برای یک صندلی معمولی در یک هواپیمای قدیمی با خطر درگیری با کرونا نیز مواجه بودند. حال که سخن از صندلی معمولی در یک هواپیمای قدیمی به میان آمد خالی از لطف نیست این سوال را مطرح کرد که آیا ایرلاین‌ها اصلا فکری برای نوسازی ناوگان هوایی و ارائه خدمات در حد استانداردهای جهانی به مسافران در سر دارند یا اینکه خود را با صنعت خودروسازی کشور مقایسه کرده و با برتر قلمداد کردن خود به مسیر سودجویی روز افزون خود ادامه می‌دهند؟
خلاقیت ایرلاین‌ها!
پس از برداشته شدن محدودیت در ظرفیت‌های پروازی و افزایش فشار بر ایرلاین‌ها برای کاهش قیمت‌ها، ایرلاین‌ها حرکت جدیدی را آغاز کرده و اقدام به تعیین کف قیمت ۶۰۰ هزار تومانی کردند. به طوری که هیچ ایرلاینی بلیتی کمتر از ۶۰۰ هزار تومان آن هم در ایام وسط هفته و غیر پیک به فروش نمی‌رساند. در ایام پایانی هفته و ایام پیک نیز نرخ‌های نجومی همچنان پابرجا بود. در این میان با تاخت و تاز سویه امیکرون در کشور مجددا ستاد ملی مقابله با کرونا محدودیت‌های پروازی را باز گرداند و ایرلاین‌ها را مکلف کرد تا حداکثر به میزان ۶۰ درصد ظرفیت هواپیما بلیت بفروشند.
ایرلاین‌ها که این بار کار کشته‌تر شده بودند با بهانه جدید در صحنه حاضر شدند و با استناد به اینکه بلیت‌ها تا اسفند ماه به فروش رسیده و ناوگان کشور توانایی اجرای این مصوبه را ندارد، از اجرای این دستورالعمل سرباز زده و به یکه تازی خود ادامه دادند. تا به حال نه فریاد نمایندگان مجلس توانسته جلوی یکه تازی ایرلاین‌ها بایستد و نه وعده و وعید وزارت راه و شهرسازی و سازمان هواپیمایی کشوری به جایی رسیده است.
کاپ قهرمانی به چه کسی رسید؟
همان طوری که مشخص است برنده اصلی این حکایت، شرکت‌های هواپیمایی بوده و بازنده اصلی مانند همیشه عموم مردم شدند. اما حداقل در پایان این گزارش طرح چندین سوال خالی از لطف نیست. اول اینکه ریشه این قدرت ایرلاین‌ها در کجاست؟ دوم اینکه آیا نمایندگان مجلس شورای اسلامی در مقام نظارتی اینقدر عاجز هستند که نمی‌توانند مسئولان سازمان هواپیمایی کشور و وزارت راه و شهرسازی را مواخذه کنند؟ سوم اینکه همراهی سازمان هواپیمایی و وزارت راه و شهرسازی با ایرلاین‌های متخلف تا کی قرار است ادامه یابد؟ آیا زمان آن نرسیده که تحولی در صنعت هوایی کشور رخ داده و به سمت استانداردهای جهانی حرکت کرد؟
