بازار نفت در حال آماده شدن برای عبور از یکی از بزرگترین اختلالات عرضه از زمان جنگ جهانی دوم است. تحلیلگران شرکت خدمات مالی و بانکداری گلدمن ساکس پیشبینی میکنند که در سناریوی ابتدایی، عرضه حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه مختل شود و قیمت نفت خام از قیمت فعلی ۱۱۳ دلار به ازای هر بشکه به ۱۳۵ دلار افزایش یابد.
به گفته کارشناسان، صادرات نفت روسیه پس از حمله به اوکراین کاهش یافته است و موسسات مالی همزمان با انتظار برای اطلاع از سطح تحریمهایی که در مرحله آمادهسازی هستند، تمایلی به اعطای ضمانت برای انجام عملیات خرید ندارند.
اگر چه دادههای دقیقی از محمولهها وجود ندارد اما گزارشهای گلدمن ساکس نشان میدهند که بیش از نیمی از محمولههای متعلق به ماه مارس، فروخته نشده است. محمولههایی که در مقایسه با نفت برنت، دارای تخفیف استثنایی بشکههای صادراتی روسیه است.
چنانچه این سناریو ادامه یابد، صادرات نفت خام و فرآوردههای دریایی روسیه تا سه میلیون بشکه در روز کاهش مییابد که پنجمین اختلال بزرگ در عرضه نفت خام از زمان جنگ جهانی دوم، پس از تحریم نفتی کشورهای عرب عضو اوپک (۱۹۷۳)، انقلاب اسلامی ایران (۱۹۹۰)، جنگ تحمیلی ایران و عراق (۱۹۸۰) و جنگ عراق و کویت (۱۹۹۰) است.
اگر چه اوپک در سال ۱۹۷۳ همزمان با تحریم اسرائیل، صادرات نفت خام را تنها به ایالات متحده و هلند ممنوع کرد اما کاهش ۳۰ درصدی عرضه باعث ایجاد یک مارپیچ تورمی جهانی و رکود اقتصادی شد که تا آن زمان سابقه نداشت و تا اوایل ۱۹۸۰ نیز ادامه داشت.
به نوشته ال اکونومیستا، این اختلال میتواند بشکههای انتقالی از طریق خط لوله قزاقستان که اغلب با نفت خام روسیه در خط لوله سیپیسی (CPC) مخلوط میشوند، تحت تاثیر قرار دهد.
اگرچه تحریمهای کنونی در اروپا مستقیماً بر بخش نفت روسیه اعمال نشده است، اما تشدید درگیریهای نظامی و تحریمهای گستردهتر بر بانک مرکزی روسیه، انگیزه این کشور برای صادرات انرژی را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد.
تصمیم آژانس بینالمللی انرژی برای استفاده از ذخایر استراتژیک نفت خام برای مدتی در جهت متعادل شدن روند حذف نفت روسیه از بازار جهانی تاثیرگذار خواهد بود و همزمان نگاهها به سمت ونزوئلا و ایران ، کاهش احتمالی تحریمها علیه این دو کشور و بازیابی بخشی از تولید آنها معطوف خواهد شد.
در ادامه این گزارش آمده است: در صورت ورود ایران به صحنه جهانی نفت، این کشور میتواند تا روزانه یک میلیون بشکه به بازار بازگرداند. هر چند روند کنار گذاشته شدن روسیه از اقتصاد جهانی و شکلگیری هسته اوپک، ایران و غرب، احتمالا حدود یک ماه تا آغاز عرضه طول خواهد کشید.
باید در نظر داشت که این اقدامات، فوری نیستند و فقدان سرمایهگذاریها در سالهای اخیر و کاهش طبیعی تولید چاه ممکن است عرضه بیشتر نفت خام در بازار را به تاخیر بیندازد.
عربستان سعودی، امارات متحده عربی و کویت میتوانند ظرف چند ماه، تولید خود را تا دو میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه در روز نسبت به سطح فعلی افزایش دهند. با این حال، ظرفیت تولیدی این کشورها در کوتاه مدت احتمالاً کمتر از آوریل ۲۰۲۰ است، زیرا فعالیت حفاری از سه ماهه اول سال ۲۰۲۰ به نصف رسیده است.
گلدمن ساکس معتقد است که با توجه به سکوتی که اوپک تا کنون اختیار کرده است، چنین واکنشی احتمالا مستلزم کاهش مداوم صادرات روسیه و افزایش قیمتها خواهد بود و این امر به خودی خود منادی رشد اقتصادی بسیار ضعیفتر خواهد بود.