مذاکرات وین به نقطه مهم و سرنوشت سازی رسیده است، جایی که آمریکا باید تصمیم سیاسی و نهایی خود را در خصوص بازگشت عملیاتی به برجام یا استمرار مسیر پرهزینه فعلی اتخاذ کند.در این میان، غرب که از تاکتیک «بازگشت پوچ به برجام» ناامید شده است، در آخرین روزهای مذاکرات رو به تاکتیک«دور شدن از توافق خوب» آورده است.
هشدارهای پوشالی اخیر ژان ایو لودریان ،وزیر امور خارجه کشور فرانسه و گزارش هدفمند و مغرضانه خبرگزاری رویترز ، بهخوبی نشان داد که اضلاع سیاسی و رسانهای غرب در آخرین روزهای مذاکرات وین، چگونه در حال تکمیل و اجرایی ساختن یک تاکتیک مشترک در این آوردگاه هستند. آمریکا و تروئیکای اروپایی قبلا چه در قبال مذاکرات هستهای با ایران که منتهی به توافق سال ۲۰۱۵ شد و چه در توافقاتی که با دیگر بازیگران بینالمللی داشتند نشان دادند که بازیهای تاکتیکی خاصی را در دقیقه ۹۰ یعنی در آخرین لحظات مذاکرات آغاز میکنند، این بازیها مبتنی بر این است که آمریکا سعی میکند از جو هیجانی در راستای کسب امتیازات بیشتر در آخرین لحظات مذاکرات استفاده کند و اروپا هم در این بازی با واشنگتن همراه است.
واشنگتن و تروئیکای اروپایی که این بار نسبت به احیای صوری و ظاهری برجام ناامید شدهاند، درصدد آن هستند تا هرگونه اقدامی را در خصوص دوری گزیدن از یک توافق منطقی و خوب صورت دهند. توافق خوب( نرمال) توافقی است که ابعاد کمی آن قابلسنجش و راستی آزمایی بوده و اجازه سوء تفسیر در اجرا را از سوی بازیگران طغیانگر بگیرد.کاخ سفید و بازیگران اروپایی نسبت به انعقاد چنین توافقی وحشتزده هستند.
گارد بسته تیم مذاکرهکننده هستهای ما قطعا در این لحظات و ادوار حساس نباید بههیچعنوان باز شود و همچنین نباید اجازه داد که قرائت فرامتنی آمریکا از برجام که مبتنی بر هیجانات بیرون از میز مذاکره است جای دغدغههای فنی و حقوقی ما را پای میز مذاکره بگیرد، بنابراین ما باید مراقب باشیم که القای این گزاره از سوی آمریکا که همه موارد دیگر تمام هست و توافق قطعی و در دسترس است؛
نباید باعث شود که ما در این فضای هیجانی اسیر بازی مشترک آمریکا و اروپا شویم، البته خوشبختانه دستگاه سیاست خارجی کشور و تیم مذاکرهکننده ما طی هفتههای اخیر نشان داده که این بازی را به خوبی رصد کرده و اهداف تبلیغاتی و هیجانی آمریکا و تروئیکای اروپایی را نیز مورد واکاوی قرار داده است.
در مذاکرات یک متن و یک فرا متن داریم. متن آن چه است که پشت میز مذاکره بر سر آن بحث میشود و مربوط به فاکتورهای حقوقی و فنی است اما فرا متن مربوط به محیط و عوامل بیرونی دخیل در مذاکرات است. در حوزه متن ، آمریکا به لحاظ فنی و حقوقی متهم پرونده برجام است. این کشور از توافق هستهای خارجشده و در قبال برجام بی تعهدی کرده و سخنی برای گفتن ندارد. به همین دلیل غرب بر روی گزارههای فرامتنی متمرکز شده یعنی با القای کمبود زمان و اینکه اگر زودتر به نتیجه نرسیم مذاکرات از بین خواهند رفت، تلاش می کند به گونهای افکار عمومی را تحت تأثیر قرار دهد تا به تیم مذاکرهکننده ما در خصوص عبور ازمطالبات جزئی ( که بسیار مهم بوده و در ذیل مطالبات کلی تعریف میشوند )
فشار وارد کنند. بدیهی است که تاکتیک «دور شدن از توافق خوب» که اکنون از سوی بازیگران غربی مورد توجه قرار گرفته نیز در مقابل تاکتیک «اصرار بر روی خطوط قرمز » فرصتی برای عرض اندام نخواهد داشت.
حنیف غفاری